Türk ilaç endüstrisinde 50 yılı aşkın bir birikimin bugünkü temsilcisi olan İLKO İlaç büyük bir sosyal sorumluluk görevini yerine getirerek, Türkiye’nin ilk yerli morfin tabletinin üretimini gerçekleştirdi ve ruhsatını aldı.
“Hızlı ve Uzatılmış Etki Sağlayan Morfin Sülfat Tabletlerinin Geliştirilmesi, Üretilmesi ve Ruhsatlandırılması” amaçlı sosyal sorumluluk projesi kapsamında gerçekleştirilen çalışma sonrasında, Türkiye piyasasında bulunmayan morfin tabletler artık İLKO İlaç tarafından Türkiye’de üretilecek. Bu sayede; ileri evre kanser hastalığında karşılaşılan ağrıların giderilmesinde büyük görev üstlenen morfin tablete hastalar daha hızlı ve düşük maliyetle ulaşabilecek. Aynı zamanda Morfin Sülfat kullanan veya kullanması gereken hastaların ilaç temini konusunda yurtdışına bağımlılığı da azalacak.
Özellikle ileri evre kanser hastalığında ortaya çıkan ağrıların morfin kullanımı ile giderilebildiğine dikkat çeken İLKO İlaç Genel Müdürü Hatice Öncel; Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre önümüzdeki 4 – 5 yıl içinde dünyadaki ölüm nedenleri arasında kanserin kalp hastalıklarını geçerek birinci sıraya yerleşeceğini vurguladı.
Şimdiye kadar ülkemizde morfin yerine dışarıdan ithal edilen sentetik ağrı kesiciler kullanıldığını da vurgulayan Öncel morfinin geliştirilme süreci hakkında da şu bilgileri verdi:
‘2009 yılında Türkiye Sağlık Bakanlığı 5 yıl sürecek olan kanser kontrol programı başlattı ve 2011 yılında, Pallia-Turk adı verilen bir proje hayata geçirildi. Bu projede; piyasadaki morfin kullanılabilirliğini artırmak, morfin reçetesi ile ilgili yeni yasa çıkartmak, opiofobi’ye karşı sağlık personelini eğitmek ve aile hekimliği gözetiminde; hazırlanan bir palyatif bakım modelini topluma uygulamak olmak üzere 4 ana başlık yer alıyordu. Pallia-Türk programının bir parçası olarak İLKO İlaç ve İLKO Araştırma ve Geliştirme Merkezi olarak; Türkiye’de bulunmayan “Hızlı ve Uzatılmış Etki Sağlayan Morfin Sülfat Tablet preparatlarının” ülkemizde üretilmesi için Sağlık Bakanlığı önderliğinde Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi ile 2013 Mayıs ayında bir işbirliği yaptık ve projeye ait tüm çalışmalar İLKO Araştırma ve Geliştirme Merkezi ve İLKO İlaç bünyesinde gerçekleştirildi. İLKO Araştırma Geliştirme Merkezi’nde geliştirilen Morfin Sülfat Tabletin Ar-Ge çalışmaları akabinde de ruhsat başvurusunda bulunarak ruhsatımızı aldık. Ulusal imkânlar dâhilinde Toprak Mahsülleri Ofisi (TMO) bünyesinde üretilen Morfin Sülfat hammaddesi kullanılarak geliştirilen ürünlerin üretilmesiyle, ülkemizin dışa bağımlılığı azalacağı gibi Türk Tıbbına ve Türkiye ekonomisine büyük katkı sağlanacaktır.’
Hızlı ve Uzatılmış Etki Sağlayan Morfin Sülfat Tablet Projesi kapsamında kazanılan bilgi ve deneyim sayesinde, geliştirilen üretim teknolojisi ile benzer ürünleri üretme ve karakterize etme yetkinliği artırılarak, ürün geliştirme süreçleri kısalacaktır ve böylece daha sonraki benzer ürünlerin piyasaya çok daha hızlı bir şekilde sunulması sağlanmış olacaktır.
Morfinin önemi
Dünyada kanser vakaları değerlendirildiği zaman, kanser ilerledikçe ağrı şiddetinin artmasına bağlı olarak her 3 kanserli hastadan biri orta veya şiddetli kanser ağrısı çekmektedir. Kanser hastalarının %30’u teşhis döneminde, %65-80’i kanser ilerledikçe ağrı hissetmekte olup, kanser ağrısı; ağrı etkileşimi ve kanserin yorgunluk, zayıflık, mide bulantısı, konstipasyon gibi genel semptomları ile birlikte şiddetlenmektedir.
Kanser ağrısı çeken hastaların %85-95’inde sistemik, farmakolojik ve antikanser tedavilerin birbirine bağımlı bir şekilde programlanması sonucu kanser ağrısı etkin bir şekilde tedavi edilebilmektedir.
Kronik olarak şiddetli kanser ağrısı çeken kanserli vakalarda, oral yoldan morfin uygulaması en sık kullanılan ve efektif etkinlik sağlayan bir tedavi seçeneğidir. 4241 katılımcı ile gerçekleştirilen 62 çalışmadan elde edilen veriler sonucunda; oral yoldan morfin kullanımının kanser ağrısının tedavisinde etkin olduğu bulunmuştur.
Dünya ilaç piyasasında farklı dozaj formlarında ve farklı salım mekanizmalarına sahip morfin preparatları bulunmakta olup, morfin bu dozaj formlarından farklı hızlarla salınmaktadır. Konvansiyonel formu, hemen absorbe olmaktadır ve optimum etkinin sağlanabilmesi için her dört saatte bir düzenli olarak uygulanması gerekmektedir.
Kontrollü salım sağlayan tablet formu ise konvansiyonel morfin tablete göre yavaş ve kontrollü morfin salımı sağladığı için her 12 saatte bir uygulanması efektif etki sağlayacaktır. Kontrollü salım sağlayan formu tedavi etkinliğini, hasta uyuncunu ve tedavinin kabul edilebilirliğini arttırmaktadır.
Yetişkin kanser hastalarının yanı sıra orak hücreli anemi (sickle-cell disease) gözlenen çocuklarda orta ve şiddetli ağrıların tedavisinde kontrollü salım sağlayan morfin tabletler, morfinin intravenöz uygulamasına alternatif bir tedavi seçeneği olmakla birlikte dozlamanın daha az aralıklarla yapılması sayesinde hasta uyuncu artmaktadır.
