Kaliforniya'daki bilim insanları, omurilik sıvısındaki proteinlerin orta yaşlı kişilerde neden demans görüldüğünü anlamanın anahtarı olabileceğini söylüyor.
Kaliforniya Üniversitesi San Francisco (UCSF) kampüsünden araştırmacılar kritik moleküllerin, tam da bu beyin hastalığının en yaygın şekli olan frontotemporal demanstan (FTD) muzdarip kişilerde rol oynayabileceğini söylüyor.
En az 6 milyon Amerikalıyı etkileyen demans, yılda 100 binden fazla kişinin ölümüne yol açıyor. Araştırmacılar 55 yaşın üzerindeki Amerikalıların yüzde 42'sinin eninde sonunda demansa yakalanacağını tahmin ediyor.
Frontotemporal demans ABD'de tahminen 50 bin ila 60 bin kişiyi etkiliyor. Beynin ön veya yan loblarındaki hasardan kaynaklanan bu hastalık, yaşlılara kıyasla gençlerde çok daha yaygın. En çok 45 ila 65 yaşındaki kişilerde teşhis ediliyor.
UCSF Hafıza ve Yaşlanma Merkezi' nden öğretim üyesi Dr. Rowan Saloner yaptığı açıklamada, "Belki de tanımladığımız bazı proteinleri kullanarak FTD'yi erken teşhis edebilirsek, hastaları doğru kaynaklara yönlendirebilir, onları doğru tedavi denemelerine sokabilir ve umuyoruz ki nihayetinde onlara isabetli tedaviler sunabiliriz" dedi.
Saloner, hakemli dergi Nature Aging'de cuma günü yayımlanan bulguların sorumlu yazarı.
ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri'nin finanse ettiği çalışmanın yazarları, frontotemporal demansı olan 116 hastanın omurilik sıvısında 4 binden fazla proteini ölçerek bu sonuçlara ulaştı. Hastalarda demansın kalıtsal genetik formları vardı. Kalıtsal olmayan vakalar ancak ölümden sonra beyin incelendiğinde doğrulanabiliyor.
Araştırmacılar daha sonra katılımcılardaki proteinleri, sağlıklı 39 akrabalarının proteinleriyle karşılaştırdı.
Demans hastalarının proteinleri, RNA diye bilinen ribonükleik asidin düzenlenmesinde sorun yaşadıklarını gösteriyor. RNA düzenlemesi, beyindeki genlerin düzgün bir şekilde ifade edilmesi için gerekli. Araştırmacılar ayrıca hastaların beynindeki bağlantıları etkileyen kusurlara da işaret ediyor. Bu bulgular proteinlerin, orta yaşta gelişen frontotemporal demansın ilk spesifik biyobelirteçleri olabileceğine işaret ediyor.
Genellikle yaşlıları etkileyen demansın orta yaşta fark edilmesi zor olabiliyor. Özellikle frontotemporal demans sıklıkla depresyon, şizofreni veya Parkinson hastalığıyla karıştırılıyor. Metabolik sağlığın kötü olması ve diğer faktörler demans riskinin artmasıyla bağlantılı.
Konuya dair bazı iyi haberler geçen ay da göze çarptı. Zona aşısı, riski azaltmada etkili olabilir.
Saloner, "FTD, hayatlarının baharındaki insanları etkileyerek bağımsızlıklarını ellerinden alıyor" dedi.
Ancak Alzheimer hastalığı gibi diğer demans türlerinden farklı olarak, yaşayan hastalarda kesin bir teşhis yöntemi yok.
