Kuru erik kenara çekilsin, yeni bağırsak dostu sahnede.
Avrupa Komisyonu, “kivi tüketiminin dışkılama sıklığını artırarak normal bağırsak fonksiyonuna katkıda bulunduğu” yönündeki resmi sağlık iddiasına onay verdi.
Basitçe söylersek: kivi tuvalete gitmeyi kolaylaştırıyor.
Bu onay, kiviyi Avrupa Birliği (AB) tarafından sağlık faydaları için resmi iddia hakkı tanınan ilk taze meyve yaptı. AB’nin bu konudaki inceleme süreci katılığıyla biliniyor.
Gıda üreticileri, Komisyon’dan özel izin almadıkça besin ile sağlık arasındaki ilişkiye dair resmi açıklama yapamaz. Son 5 yılda yalnızca 3 sağlık iddiası kabul edildi ve başvuruların 8'de 1'i bile Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi’nin (EFSA) bilimsel testlerinden geçemiyor.
Karar, dünyanın en büyük kivi pazarlayıcısı olan, küresel ticaretin yaklaşık üçte birini elinde bulunduran Yeni Zelanda merkezli Zespri International Limited’in başvurusunu izliyor.
Onay, günde 2 kivi (yaklaşık 200 gram) tüketmenin bağırsak hareketlerini düzenli tuttuğunu ortaya koyan 15 yılı aşkın araştırmaya dayanıyor.
AB’den onay almak kolay değil
Brüksel’den sağlık iddiası geçirmek sanıldığı kadar basit değil. Kurallar tüketiciyi yanıltıcı vaatlerden korumak için sert. Tüm iddialar bilimsel kanıtlarla desteklenmeli, açık ve yanıltıcı olmamalı.
Daha önce onaylanan bazı tanıdık iddialar arasında “kalsiyum çocuklarda normal kemik büyümesi ve gelişimi için gereklidir” ve “C vitamini bağışıklık sisteminin normal işlevini sürdürmeye katkıda bulunur” ifadeleri bulunuyor.
Ancak herkes masada yer bulamıyor. Probiyotikler hâlâ resmi tanım kazanabilmiş değil. EFSA, kanıtları yeterince güçlü bulmadığı için yoğurt üreticileri ambalajlarına “bağırsak sağlığına iyi gelir” yazamıyor; yalnızca laktoz sindirimine yardımcı olan yoğurt kültürleri için özel izin var. Bu yüzden AB marketlerinde “probiyotik” yerine “canlı kültürler” ifadesi kullanılıyor.
Bitkisel ürünler de benzer şekilde belirsizlikte. EFSA, 2010’dan beri bu değerlendirmeleri askıya aldı ancak 2008 öncesinde yapılan bazı başvurular belirli koşullarda hâlâ kullanılabiliyor.
Kivi fark yarattı
Kivi ise listeye girmeyi başardı. EFSA’nın 2021 tarihli görüşü, kivi tüketimi ile normal bağırsak düzeni arasında gerçek bir nedensellik ilişkisi olduğunu doğruladı.
İfade üzerinde yapılan tartışmaların ardından AB, “dışkılama sıklığını artırma” ifadesiyle tüketici dostu bir dilde karara vardı.
Zespri CEO’su Jason Te Brake, bunun bir dönüm noktası olduğunu söyledi:
“AB Komisyonu’nun kivinin sindirim sağlığındaki rolünü tanıması, kivinin iyiliğiyle insanlara fayda sunma yollarımızdan birini yansıtıyor.”
