Hızlı yayılma özelliği ile bilinen şap hastalığı yılın başından bu yana Türkiye genelinde 700'ü aşkın bölgede görülürken, hayvan alım satımının yapıldığı hayvan pazarları şap hastalığı nedeniyle bir bir kapanıyor. Son üç ayda 40'a yakın yerde hayvan pazarı şap hastalığı nedeni ile belli sürelerde kapatılırken, hastalığın sektöre olan zararı ise milyonlarca lira ile ifade ediliyor. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'na bağlı Şap Enstitüsü verilerine göre şap hastalığı, süt ve et veriminde kayba neden olurken, hayvanların gelişmesinde gerilik, gebe hayvanlarda yavru atma, özellikle genç hayvanlarda yüksek oranda ölümlere, dış ticarete getirilen kısıtlamalardan doğan ekonomik kayıplar, tedavi maliyeti gibi çok ağır ekonomik kayba neden oluyor. Hastalık sütte yüzde 15-20 seviyesinde bir kayba yol açarken, etteki verim kaybı ise yüzde 10 olarak hesaplanıyor.
Kurban Bayramı sıkıntılı geçecek
Hayvan ithalatı ile tedirgin olan yetiştiriciler, şap nedeniyle hayvan alım satımının durduğunu, pek çok pazarın kapandığını dile getirerek kurban bayramı öncesinde büyük sıkıntı yaşadıklarını dile getiriyor. Türkiye Kırmızı Et Üreticileri Birliği Mustafa Demir, hastalıktan dolayı hayvan bulmaz hale geldiklerini söyledi.
Bir süreden beri Ardahan'da bulunduğunu ve hayvan almak üzere yaylaları dolaştığını aktaran Demir, virüsün mutasyona uğraması nedeni ile geliştirilen aşının da çözüm olamadığını kaydetti. Demir, hayvan alımı için bulunduğu Ardahan'da her 100 buzağıdan 3-4'ünün hastalıktan ötürü öldüğünü söyledi.
700'ü aşkın noktada şap hastalığı var
Türk Veteriner Hekimler Birliği Genel Koordinatörü Şaban Aydemir, gelinen aşamada 700'ü aşkın ayrı noktada şap hastalığının ortaya çıktığının tespit edildiğini söyledi. Aydemir, bu yıl hastalığın yayılımı konusunda önemli bir artış olduğunu, geçen yıl 214 noktada tespit edilen hastalığın bu yıl üç katı bir artış gösterdiğine işaret etti. Hayvan pazarları ve köylerin yanı sıra büyük çiftliklerde de benzer hastalığın olduğunu söyleyen Aydemir "Büyük çiftliklerin çoğu hastalığın varlığını gizliyor. Ticari itibarları nedeni ile böylesi bir yola başvuruyorlar. Orada hastalığın varlığı il tarım müdürlüğü ekipleri biliyor ancak onların karantina uygulamalarını deşifre etmek istemiyorlar" diye konuştu. Aydemir, hastalığın büyük ölçüde sınır ülkelerden denetimsiz hayvan girişlerinden kaynaklandığını söyledi.
Çok sayıda hayvan pazarı karantinaya alınıp kapatıldığı için ülkenin büyük bölümünde hayvan alım ve satımının durduğunu belirten Etçi Et yönetim Kurulu Başkanı Emin Arslan da sağlıklı hayvan bulamadıklarını söyledi. Birkaç ay önce 12-13 liraya gerileyen karkas et fiyatının bir hafta önce 17.5 TL'ye kestiklerini söyleyen Aslan son olarak fiyatın 20 TL'ye çıktığını söyledi. Yurtdışına hayvan ithal etmeye gittiğini söyleyen Aslan, tüketicinin et alamadığı bir süreçde dahi fiyatlardaki yükselişin önüne geçilemediğini söyledi.
İstanbul Veteriner Hekimler Odası Tahsin Yeşildere ise hastalıkla mücadele için bugüne kadar 45 milyon euro harcandığını, ancak sorunun özüne inilmediği için hastalığın ortadan kaldırılamadığını ifade etti.
EKONOMİYE ZARARI BÜYÜK
· Ülkeler arası canlı hayvan ve hayvansal ürün ticaretini olumsuz etkileyen şap hastalığı büyük ekonomik kayıplara neden oluyor.
· Hastalık son 50-60 yıldan bu yana görülüyor.
· Türkiye'de şu ana kadar hastalıkla mücadeleye 45 milyon euro harcandı.
· Bugüne kadar hastalıktan ölen hayvan sayısının 11 binler seviyesinde olduğu belirtiliyor.
· 2009'da 214 noktada görüldü, bu yıl ilk 8 ayda 700 noktayı aştı.
· Son üç ayda 40 yerde hayvan pazarı kapatıldı
· En yoğun İç ve Doğu Anadolu'da görülüyor
· Şap Enstitüsü verilerine göre şap hastalığı, süt ve et veriminde ciddi kayıplara yol açıyor. Şap hastalığından dolayı yıllık yüzde 15 süt kaybı görülürken et kaybı ise yüzde 10 düzeyinde.
· Süt kaybından dolayı ülke ekonomisinin yaklaşık 8 milyon dolar, et kaybından ise 81 milyon dolar zarar gördüğü hesaplanıyor.
Uyarıyı yaptı kendi çiftliğinde de çıktı
Şap hastalığı son üç aydan beri yer yer görülmesine karşın gündemdeki yerini Banvit A.Ş.'nin kurucusu Vural Görener'in "Edirne'den Kars'a kadar şap olmayan köy yok" açıklaması ile aldı. Görener'in bu açıklamasından bir gün sonra da sahibi olduğu çiftlikte de benzer bir hastalığın yaşandığı ortaya çıktı. Anadolu Ajansı'nın önceki gün geçtiği habere göre Balıkesir'in Bandırma ilçesinde kurulu Banvit'in büyükbaş hayvan çiftliğinde bulunan 800 hayvanda şap hastalığına rastlandığı bildirildi. Bandırma Tarım İlçe Müdürü Sefa Uyar'ın yaptığı açıklamaya dayandırılan haberde Banvit'in Külefli köyündeki çiftliğindeki 800 büyükbaş hayvanda şapa rastlanıldığı bilgisine yer verildi. Yapılan tedaviler sonrası 200 büyükbaş hayvanın şaptan kurtulurken diğerlerinin tedavisinin sürdüğü açıklandı.
