Et yiyen bu parazit, Orta Amerika'da salgının görüldüğü El Salvador'dan ABD'ye dönen bir hastada bulundu.
Vaka, ülkenin ulusal halk sağlığı kurumu olan Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) tarafından 4 Ağustos'ta doğrulandı.
Ülkenin sağlık yetkilileri, hastanın iyileştiğini ve başka insanlara ya da hayvanlara bulaşma belirtisi görülmediğini açıkladı.
Peki, sineklerden bulaşan bu parazit insanları ya da hayvanları nasıl etkiler?
"Yıkıcı bir zararlı"
ABD Tarım Bakanlığı'na bağlı Hayvan ve Bitki Sağlığı Denetim Servisi (Aphis), Yeni Dünya vida kurdu sineğini (Cochliomyia hominivorax) yıkıcı bir zararlı olarak tanımlanıyor.
Yetişkin Yeni Dünya vida kurdu sinekleri, sıradan bir ev sineği büyüklüğünde ya da biraz daha iri. Turuncu gözleri, metalik mavi ya da yeşil bir gövdesi ve sırtlarında üç koyu şerit bulunuyor.
Sineğin bıraktığı kurtçuklar; çiftlik hayvanlarını, evcil hayvanları, yabani hayvanları, zaman zaman kuşları ve nadiren de insanları etkileyebiliyor.
Aphis, Yeni Dünya vida kurdu sineği larvalarının (maggot) yaşayan bir hayvanın etine gömüldüğünde ciddi ve çoğu zaman ölümcül hasara yol açtığını vurguluyor.
Yeni Dünya vida kurdu sineği, Küba, Haiti, Dominik Cumhuriyeti ve Güney Amerika'daki bazı ülkelerde yaygın olarak görülüyor.
Yeni Dünya vida kurdu sineği hayvanlara nasıl bulaşıyor?
Vida kurdu adı, larvaların beslenme davranışından geliyor.
Çünkü larvalar, açıldıkları yaralara gömülerek tıpkı tahtaya vidalanan bir vida gibi ilerliyorlar.
Dişi vida kurdu sinekleri, yumurtalarını sıcak kanlı hayvanların açık yaralarına bırakıyor.
Yumurtalar çatladıktan sonra yüzlerce larva, keskin ağız kancalarıyla canlı dokuyu parçalayarak ilerliyor. Eğer tedavi edilmezse, konakçı hayvanı öldürebiliyorlar.
Dişi vida kurdu sinekleri sığırlar ve yabani hayvanlar için yıkıcı bir tehdit oluşturuyor. İnsanlarda ise nadiren görülüyor.
Geçtiğimiz yıl, kısa bir süreliğine Dominik Cumhuriyetini ziyaret ettikten sonra dişi vida kurdu sinekleri ile enfekte olan bir hasta, yaşadıklarını CDC'ye şöyle anlattı:
"Birkaç saat içinde yüzüm şişmeye başladı. Dudaklarım şişti, neredeyse konuşamaz hale geldim. Tüm yüzüm yanıyormuş gibi hissediyordum. Burun kanamalarım başladı, hem de sürekli. Banyoya gitmeye kalksam burnum yeniden kanıyordu."
Enfeksiyonlar nasıl tedavi ediliyor?
Açık yarası olan insanlar, özellikle salgın görülen bölgelerde bulunmuş ya da enfekte hayvanlarla temas etmişlerse risk altındadır.
Dişi vida kurdu sinekleri tedavisinin tek yolu, dokulara gömülmüş yüzlerce larvanın fiziksel olarak çıkarılması ve yaranın iyice dezenfekte edilmesidir.
Erken müdahale edilirse enfeksiyon genellikle ölümcül olmadan atlatılabilir.
Önceki salgınlar nasıldı?
ABD Tarım Bakanlığı'na göre, 1933 yılında Yeni Dünya vida kurdu sinekleri, enfekte hayvanların taşınması yoluyla ülkenin güneybatısından güneydoğusuna yayıldı.
1934'e gelindiğinde, Mississippi, Alabama, Kuzey Carolina, Güney Carolina, Georgia ve Florida'daki çiftçiler enfeksiyonları bildirmeye başlamıştı.
Yeni Dünya vida kurdu sinekleri, 1960'larda ABD'den tamamen temizlendi. Bu başarı, araştırmacıların doğaya milyonlarca kısır erkek sinek salarak sağlandı. Bu sinekler, vahşi dişilerle çiftleşip yumurtaların kısır kalmasını sağladı.
Son salgın ise 2023 yılında Panama'da başladı. Kurtçuklar, Orta Amerika ve Meksika üzerinden kuzeye doğru ilerliyor.
Meksika, Temmuz ayında ABD sınırının yaklaşık 595 km güneyinde yeni bir vaka bildirdi. Bunun üzerine ABD Tarım Bakanlığı, güneydeki giriş kapılarından yapılan hayvan ticaretini derhal durdurdu. Daha önce de Kasım ve Mayıs aylarında ithalatı askıya almıştı.
ABD, normalde Meksika'dan her yıl bir milyondan fazla sığır ithal ediyor. Dolayısıyla böyle bir salgın, sadece hayvancılığı değil, 100 milyar dolardan fazla ekonomik faaliyeti tehdit edebilir.
Yetkililer, şu an için halk sağlığı açısından riskin "çok düşük" olduğunu vurguluyor.
