MEDİMAGAZİN - Uluslararası sağlık hizmetleri ve sağlık turizmi alanlarında faaliyette bulunması amacıyla, Sağlık Bakanlığının ilgili kuruluşu olarak 2019 yılında kurulan Uluslararası Sağlık Hizmetleri Anonim Şirketi (USHAŞ), Sayıştay’ın web sitesinde yer alan verilere göre kurulduğu yıldan bu yana 2 kez denetlendi.
Yapılan denetimlere ilişkin olarak; Eylül 2021’de yayımlanan “2020 yılı Sayıştay Denetim Raporu” ve Eylül 2022’de yayımlanan “2021 yılı Sayıştay Denetim Raporu” olmak üzere iki rapor bulunuyor.
Sayıştay’ın 2020 yılına ait ilk raporu incelendiğinde 7 denetim bulgusu göze çarpıyor.
Raporda özetle şu bulgular yer alıyor:
1. Tahsili şüpheli hale gelen alacakların şüpheli ticari alacaklar hesabına aktarılmaması
Sayıştay; USHAŞ’ın tahsili şüpheli hale gelmiş, ödeme emri gönderilmiş veya icra takibi başlatılmış şirket alacaklarının 120- Alıcılar Hesabına izlendiği, 128- Şüpheli Ticari Alacaklar Hesabına aktarılmadığını tespit etti.
Şirket muhasebe ve hukuk birimleri kayıtlarında yer alan ödeme süresi geçmiş, ödeme emri ile istenmiş, protesto edilmiş veya icra takibi başlatılmış 2.241.943,68 alacak mevcut olduğu halde bu alacakların Şüpheli Ticari Alacaklar hesabına aktarılmadığına dikkat çekildi.
2. Satın almalarla ilgili gerekli araştırmaların yapılmaması
USHAŞ tarafından yapılan satın alımların; uygulanacak düzenleme ve standartlar oluşturulmadan ve yeterli düzeyde piyasa araştırması ve maliyet analizi yapılmadan temin edildiği belirtildi.
3. Gelecek aylara ait olup peşin ödenen kira giderlerinin muhasebeleştirilmesinde dönem ayırıcı hesapların kullanılmaması
Kurum hizmet binası olarak kullanılmak üzere kiralanan taşınmazlara ilişkin birden fazla aya ait peşin olarak ödenen kira bedelinin tamamının ödemenin gerçekleştirildiği ayda giderleştirildiği, bir aydan fazla olan kısım için 180-Gelecek Aylara Ait Giderler Hesabının kullanılmadığı tespit edildi.
4. Yönetim kurulu çalışma esaslarının belirlenmemesi ve genel olarak şirket işlemlerinin yönetim kurulu kararı olmadan yürütülmesi
USHAŞ tarafından Yönetim Kurulu iç yönergesi çıkarılmaması nedeniyle şirketin alım, satım, ödeme, kiralama gibi işlemlerinin çift imza ile yürütüldüğü, şirketin yönetimi için gerekli olan görev, tanım ve yerleri ile sorumluluklarının belirlenmediği belirtildi.
5. Kurumlar vergisi ödemesinin zamanında yapılmaması sonucu vergi cezası ödenmesi
Raporda, şirketin “Kurumlar Vergisi Geçici Ödemesi”nin zamanında yapılmaması sonucu gecikme cezası ödediği ifade edildi.
6. Uluslararası sağlık turizmi yapacak olan aracı kuruluşlara yetki belgesi verme işlemlerinin şirkete devredilmemesi
663 sayılı Sağlık Alanında Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede Uluslararası sağlık hizmetleri alanında aracılık faaliyeti gösteren kurumlara yetki belgesinin USHAŞ tarafından verileceği belirtilmiş olmasına rağmen, yetki belgesi verme işlemleri şirkete devredilmediğine dikkat çekildi.
Raporda, şunlar kaydedildi:
“663 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 2’nci maddesinin 1’inci fıkrasında; uluslararası sağlık hizmetleri alanında aracılık faaliyeti gösteren kurumlara yetki belgesinin USHAŞ tarafından verileceği belirtildiğinden, söz konusu Yönetmelik hükümlerinin 663 sayılı KHK’ya uygun olarak yeniden düzenlenmesi, fiili durum ile mevzuat arasındaki uyumsuzluğun üst mevzuat hükmü doğrultusunda giderilmesi gerekmektedir.”
7. İş kanunu kapsamında istihdam edilen isçiler için kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılmaması
Yapılan incelemede; İş Kanunu Kapsamında istihdam edilen işçilerin kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılmadığı ve muhasebe kayıtlarında gösterilmediği anlaşıldı.
Raporda ayrıca, şirketin gelecekte herhangi bir sıkıntı ile karşılaşmaması için, işçilerin kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılması ve muhasebe kayıtlarında ve mali tablolarda gösterilmesi gerektiği vurgulandı.
2021 Raporu
Sayıştay’ın USHAŞ’ın 2021 yılına ait denetim raporunda yalnızca bir bulgu sıralandı.
"Uluslararası sağlık turizmi yapacak olan aracı kuruluşlara yetki belgesi verme işlemlerinin şirkete devredilip tekrar geri alındığının" tespit edildiği raporda ise şu bilgiler yer aldı:
“663 sayılı Sağlık Alanında Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede uluslararası sağlık hizmetleri alanında aracılık faaliyeti gösteren kurumlara yetki belgesinin USHAŞ tarafından verileceği belirtilmiş olmasına rağmen, yetki belgesi verme işlemleri Şirkete devredilmiş daha sonra Sağlık Bakanlığı tarafından yetki belgesi verme işlemleri yetkisi şirketin elinden alınmıştır.
Uluslararası sağlık hizmetleri alanında aracılık faaliyeti gösteren kurumlara yetki belgesi verilmesi görevi, 663 sayılı KHK’ya eklenen ek maddeyle 26.07.2018 tarihi itibarıyla USHAŞ'a aittir.
Bu itibarla, 663 sayılı KHK ile USHAŞ’a verilen uluslararası sağlık hizmetleri alanında aracılık faaliyeti gösteren kurumlara yetki belgesi verme yetkisinin Sağlık Bakanlığı tarafından tekrar USHAŞ’a devredilmesi gerekmektedir.”
Raporun kapsamlı bir değerlendirilmesinin ardından şu sorular ortaya çıkıyor:
- Bu raporun oluşmasına yol açan sorumlular kim?
- Sayıştay’ın raporlarında ortaya çıkan bu bulgular sonrasında hangi somut adımlar atıldı?
- Tespit edilen bu usulsüzlükler hakkında hangi düzeltici veya cezai işlemler uygulandı?
- 2021 yılı raporunda da yer alan yetki belgesi verme işlemlerinin geri alınmasıyla ilgili olarak nasıl bir değerlendirme yapıldı?
- Bakanlık Merkez Teşkilatındaki ilgili yetkililer bu raporun oluşmasına yol açan olumsuzluklar oluşurken ne yapıyordu?
