EKMUD Zoonotik Hastalıklar Çalışma Grubu’nun açıklamasında, kuduzun dünyanın birçok bölgesinde etkisini sürdüren, zoonotik ve neredeyse %100 ölümcül bir enfeksiyon hastalığı olduğu belirtildi.
Her yıl yaklaşık 59.000 kişinin kuduz nedeniyle yaşamını yitirdiği, bu ölümlerin büyük çoğunluğunun Asya ve Afrika kıtalarında, sağlık hizmetlerine erişimin kısıtlı olduğu kırsal bölgelerde yaşandığı ifade edildi. Hayatını kaybedenlerin yaklaşık %40’ını 15 yaş altı çocukların oluşturduğu kaydedildi.
"Enfekte köpekler en büyük risk"
Açıklamada, kuduz vakalarının %99’undan fazlasının enfekte köpeklerin ısırmasıyla ortaya çıktığı, hastalığın klinik bulguları geliştikten sonra tedavi şansının bulunmadığı, bu nedenle şüpheli temas sonrası profilaksiye zamanında ulaşmanın tek koruyucu yöntem olduğu vurgulandı.
Dünya Kuduz Günü’nün önemi
28 Eylül’ün, kuduz aşısını geliştiren Louis Pasteur’ün ölüm yıldönümüne ithafen “Dünya Kuduz Günü” ilan edildiği hatırlatıldı. İlk kez 2007’de Global Alliance for Rabies Control (GARC) tarafından organize edilen bu günün, Dünya Sağlık Örgütü’nün desteğiyle küresel bir farkındalık gününe dönüştüğü belirtildi.
Türkiye’den çarpıcı veriler
2023 yılında 35 ilde 282 hayvan kuduz vakası bildirildi.
2024’ün ilk 5 ayında 21 ilde 50 hayvan kuduz vakası tespit edildi.
İstanbul’da 2024 yılı içinde kuduz riskli temas nedeniyle 110 bin kişi sağlık kuruluşlarına başvurdu; bu kişilere 370 binden fazla kuduz aşısı uygulandı.
İnsan ölümleri: 2023’te iki kişi kuduz nedeniyle yaşamını yitirdi.
Bu verilerin, sahipsiz hayvan popülasyonu, hayvan aşılamalarının yetersizliği ve profilaksiye erişimdeki sorunlara dikkat çektiği vurgulandı.
"Önlenebilir bir hastalık"
EKMUD Zoonotik Hastalıklar Çalışma Grubu, kuduzun uygun önleme stratejileriyle tamamen ortadan kaldırılabilecek bir hastalık olduğuna işaret ederek; hayvanların aşılanması, sahipsiz hayvanların kontrolü, riskli temas sonrası profilaksiye erişim ve halkın doğru bilgilendirilmesinin hayati önem taşıdığını belirtti. Ayrıca “Tek Sağlık” (One Health) yaklaşımı kapsamında veteriner hekimlik, beşeri sağlık ve çevre sağlığı disiplinlerinin iş birliği yapması gerektiği ifade edildi.
DSÖ’den 2030 hedefi
Açıklamada, Dünya Sağlık Örgütünün 2030 yılına kadar kuduz kaynaklı insan ölümlerini sıfıra indirmeyi hedeflediği, bunun ise ulusal ve yerel ölçekte kararlı politikalar, yeterli kaynak ve toplum katılımı ile mümkün olabileceği kaydedildi. Kuduzun ihmal edilmemesi gereken bir halk sağlığı sorunu olduğu ve önlenmesinin mümkün olduğu belirtildi.
