Hemşire işgücü ve hemşirelik eğitimi planlaması konusunda açıklama

Hemşirelik eğitimi konusunda yapmış olduğum  bir konuşmanın bazı bölümleri Medimagazin Gazetesi haber portalında 17 Aralık 2012 tarihinde yayınlamıştır. Konuşmalardan yapılan alıntıların, anlam kaymaları ya da bazı belirsizliklere yol açması nedeniyle aşağıdaki açıklamaların da paylaşılmasına gereksinim vardır.

Hemşirelik lise ve lisans programlarının 2012-2013 öğretim yılı öğrenci kontenjanları yaklaşık olarak şöyledir: Milli Eğitim Bakanlığına bağlık meslek lisesi hemşirelik bölümleri 13.500; hemşirelik lisans programları  11.620. Sağlık Bakanlığı, 2012-2013 öğretim yılında, üniversite programlarının  yıllık kontenjanının 20.000'e çıkarılmasını beklemiştir. Hemşirelik lisans programlarının eğitici sayıları ve diğer alt yapı olanakları bu düzeyde bir artış için yeterli olmamasına rağmen, ilgili yükseköğretim kurumları  koşullarını zorlayarak artış yapmışlar ve eğitim alt yapısına destek verilmesi koşulu ile kontenjan artışını sürdüreceklerini bildirmişlerdir. Bütün bu çabalara karşın, Hemşirelik Yasası'nda, 12 Temmuz 2012 tarihinde lise düzeyinde hemşirelik eğitimine 5 yıl daha devam edilmesi için bir kez daha  değişiklik yapılmasını hemşirelik camiası kaygıyla karşılamıştır.

Hemşirelik Eğitimi Derneği, hemşirelik liselerine öğrenci alınmaya devam edilmesini özellikle şu iki nedenle doğru bulmamaktadır: 1) ülkemizin de imzaladığı uluslararası sözleşmelere göre eğitim süresi ve hemşirelik eğitimine başlama yaşı lisans eğitimini gerektirmektedir, 2) sağlık bakım ortamındaki değişiklikler, topluma/hastaya güvenli bakım sunacak hemşirelerin yüksek öğrenimli olmasını zorunlu kılmaktadır.

Çok yönlü ve sosyal boyutları da olan hemşire yetersizliği sorununun,  sadece öğrenci kontenjanlarının arttırılması ile çözümlenemeyeceğine ilişkin açıklamamız şu önerilerle birlikte değerlendirilmelidir:

1.Öğrenci kontenjanlarının belirlenmesinde ilk adım ülkemizin gerçek hemşire ihtiyacını belirlemek olmalıdır. Hemşire işgücünün dağılımı, emeklilik yaşları, çalışma süreleri, çalıştıkları sektörler, meslekten ayrılma durumları vb. hemşire planlaması  için gerekli olan tüm bilgiler saptanmalı ve hemşire ihtiyacı ile öğrenci  kontenjanları bu verilere dayalı olarak belirlenmelidir.    

2.Hemşire işgücünün yanlış kullanımına ilişkin istihdam sorunları çözümlenmelidir (hemşire dağılımı, hemşirelik dışı alanlarda çalıştırma vb sorunlar).

3.Hemşirelerin çalışma koşulları düzeltilerek meslekten ayrılma, erken emeklilik vb. kayıplar önlenmelidir.

Bu öneriler yerine getirilmeyip, hemşire okullarına plansız ve kontrolsüz öğrenci alınmaya devam edilmesi ve lise düzeyinde eğitimin sürdürülmesi  "eğitim kalitesini düşürmek, hemşire enflasyonu yaratmak" gibi hem toplumun hem de hemşirelerin zarar göreceği sonuçlar doğuracaktır.

25 Aralık 2012
Gülseren Kocaman
Hemşirelik Eğitimi Derneği