Koroner Arter Kalsiyum Skorlama

Dünyada halen ölümlerin en sık sebebi kalp damar hastalıklarıdır. Bu sebeble kalbin en sık hastalığı ve kalbe bağlı bölümlerin en sık sebebi olan kalbi besleyen koroner damarların tıkayıcı hastalıklarının önceden bilinmesi önemlidir.

Koroner arter kalsiyum skorlama (KAKS) kalp krizi riskini önceden belirleme açısından önemli bir tetkiktir. Tekniğin temeli kalbi besleyen 4 temel koroner damarın toplam kalsiyum yükünün ve kalsifiye atheron plaklarının alan ve dansitelerinin ölçümüne dayalıdır. Elde edilen veriler 4 ayrı risk kategorisine ayrılmaktadır. Tetkinin iyotlu kontrast madde gerektirmemesi ve gelişmiş saniyede 100 kesit alabilen hızlı multislace bilgisayarlı tomografiler ile ve düşük doz radyon kullanılarak yapılabilmesi avantajıdır. Yukarıda belirtilen 4 ana koroner damarın her birerinin ayrı ayrı kalsiyum skoru belirlenir ve hasta için total kalsiyum skoru hesaplanır. En sık kullanılan uluslararsı kabul görmüş skorlama birimi ‘Agatston’ skorlamasıdır. Kalbin koroner damarlarında izlenen kalsifiye olmuş plaklar tıkayıcı damar hastalığının kesin bir göstergesidir. Gelecekte beklenen kardiak olay ihtimali koroner damarlardaki plaklarla doğrudan ilişkili olduğundan, kalsiyum skorlaması kardiovasküler hastalık riksini önceden belirleme ve koruyucu önlemlerin anlınması açısından çok önemlidir. Koroner kalsiyum skorunun 0 olması tıkayıcı koroner damar tıkanıklığının varlığını % 98 oranında dışlamaktadır. Tam aksine kalsiyum skoru 400’ün üzerinde ise şiddetli koroner damar hastalık gelişimi mevcut olup en az 1 bir damarda ciddi tıkanıklığın bulunma ihtimali % 50’ nin üzerindedir.

Amerikan Kalp Cemiyetinin (AHA) koroner arter kalsiyum skorlamasının yorumu için bazı önerileri şunlardır:

• Kalsiyum skorunun 0 olması aterosklerotik hastalık varlığını çok yüksek ihtimalle dışlar.
• Negatif test normal koroner anjiogramların büyük bir kısmında izlenir.
• Negatif teste önemli tıkanıklığın olduğu koroner damar hastalığı ithimali çok düşüktür.
• Negatif test 2-5 yıllık süre içinde düşük kardiovasküler riski gösterir.
• Yüksek kalsiyum skoru sonraki 2-5 yıl içinde orta-yüksek kardiovasküler olay riskini gösterir.
• Daha yüksek kalsiyum skoru daha yüksek ihtimalle tıkayıcı koroner damar hastalığı göstergesidir.

Son yıllarda yapılan çalışmalarda koroner damar kalsiyum skorlamasının koroner damar hastalığını tesbit etmedeki duyarlılığı % 95, özgüllüğü ise % 43 olarak bulunmuştur. Koroner kalsiyum skorlamada riks grubuna giren fakat invaziv olan konvansiyonel anjiografinin uygulanamayacağı seçilmiş hastalarda bu skorlama tetkikini yapan hızlı bilgisayarlı tommografi cihazları ile ‘koroner bilgisayarlı tomografi anjio tetkiki’ kol damarından kontrast madde verilerek yaklaşık 20-25 saniye içerisinde yapılabilmektedir. Çok sayıda yapılan araştırmalarda bu incelemeninde normal konvansiyonal anjiografi ile karşılaştırıldığında duyarlılığı % 90-95, özgüllüğü ise % 85-87 oranında bulunmuştur.

Dr. Hakkı ÖZASLAN
Radyoloji Uzmanı
Hisar Intercontinental Hospital