Sağlıklı bireylerde açlık ve toklukta plazma glukoz düzeyi 65-140 mg/dL ara- sında sabit tutulur. Bu sıkı kontrol glukoz üretim ve tüketiminin dengede olması ile sağlanır
Klasik olarak hipoglisemi plazma glukoz düzeyinin 50 mg/dL (2,7 mmol)’nin altına inmesi olarak tanımlanır. Hipoglisemide kontrinsüliner hormonların uyarılması için eşik değer 67 mg/dL (3,7 mmol/L)’dir. Bu değere hipogliseminin başlangıcı denebilir ve adrenerjik sistem aktivasyon bulgularının görüldüğü klinik tabloyu başlatabilir.
Plazma glukozunda 10-15 mg/dL (0,8 mmol/L) azalma olduğunda insülin sekresyonu da azalmaya başlar. Böylece glukozun hızlı düşmesini önleyerek beyin fonksiyonlarının ve metabolizmasının korunmasını sağlar. Beyin fonksiyonlarının %90’ının yerine gelmesi için glukoza gereksinim vardır. Beyindeki mevcut glukoz deposu ancak 3 dakika yeterli olup, bu hayati organ glukoz sentez edemez.
Hipoglisemi Belirtileri
Hipoglisemi, nöroglikopenik ve otonom sinir sistemi aktivasyonuna ait semptom ve bulguların hakim olduğu bir klinik tabloya sahiptir. Bu klinik tablo halsizlik, kesiklik, baş ağrısı, yorgunluk, açlık hissi, kişilik değişiklikleri, sinirlilik, düşünmede ve konsantrasyonda güçlük ve bozukluk gibi öncü semptomlarla başlar. Bu döneme hafif hipoglisemi dönemi denilebilir. Hafif hipoglisemi dönemi, hayatı tehdit eden hipoglisemi komasından önce erken tanı ve tedavi ile kolayca düzeltilebilen çok önemli bir basamaktır. Bu dönemi taşikardi, anksiyete, soğuk nemli cilde rağmen ateş basması gibi değişikliklerin olduğu otonom sinir sistemi aktivasyonuna ait semptom ve bulguların ortaya çıkması izler.
TEDAVİ
Tedavi etiyolojik nedene göre farklılık göstermekle birlikte araştırmalar 15 g glukozun 20 dakika içinde kan şekerini yaklaşık 38 mg yükselttiğini göstermiştir. Makul bir başlangıç dozu olarak 20 g glukoz verilebilir. Eğer hasta nöroglikopeni nedeniyle oral karbonhidrat alamayacak durumdaysa parenteral tedavi gerekir. İntravenöz olarak 25 g glukoz verilir ve daha sonra glukoz infüzyonuna devam edilir. Bu tedaviler kan şekerini geçici olarak yükselttiğinden, hasta glikojen depolarını doldurabilmek için en kısa sürede bir şeyler yemelidir.
Kaynak:
Turkiye Klinikleri J Fam Med-Special Topics 2015
