Resmi Gazete’de 25 Ağustos’da yayımlanarak yürürlüğe giren yönetmeliğin üçüncü maddesinin birinci fıkrasının ‘u’ bendi, ‘terapötik referans’ grubunu, “Sınırlandırılmış bir terapötik eşdeğerlik olarak, aynı ya da benzer endikasyon için kullanılabilecek etkin maddeyi/maddeleri içeren ürünlerin benzer dozaj formları arasında fiyat karşılaştırması esasına dayanılarak oluşturulan birden fazla ilacın yer aldığı grup” olarak tanımlıyor.
Buna göre SGK, hekimin uygun gördüğü ve reçete ettiği ilacı veya eşdeğerini değil, aynı hastalık için kullanılan gruptaki en ucuz ilacın fiyatı kadarını ödeyecek.
‘Bilimsel olarak kesinlikle hatalı’
Diken'den Mesude Erşan'ın haberine göre, Tüm Eczacı İşverenler Sendikası (TEİS) düzenlemenin iptali için Danıştay’a dava açtı.
TEİS davasını açarken Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Farmasötik Teknoloji Anabilim Dalı Biyofarmasötik ve Farmakokinetik Bilim Dalı’ndan görüş talep etti.
Fakülteden gelen bilirkişi görüşünde özetle, “SGK İlaç Geri Ödeme Yönetmeliği’nde tanımlanan ‘eşdeğer/terapötik referans’ ifadesinin, ülkemizdeki eşdeğer ilaç uygulaması alanında ciddi bir karışıklığa yol açacağı ve uluslararası standartlarda bilimsel olarak kesinlikle hatalı olduğu görüşündeyiz” dendi.
Eşdeğer olmayan ilaç muadil olarak verilemez
TEİS Genel Başkanı Ecz. Nurten Saydan tarafından yapılan açıklamada, "Bu düzenleme hukuki de değil. Eczacıların reçetede yazılı ilaç eczanede mevcut değilse eşdeğer grupta yer alan ilaçları verme yetkisi bulunuyor. Çünkü eşdeğer ilaçlar etkin maddesi, farmasötik formu ve birim hammadde miktarı aynı olan ürünler. Terapötik grupta yer alan ilaçlarsa bir hastalık grubundaki tüm ilaçları kapsıyor. Terapötik gruptaki ilaçlar, eşdeğer grupta yer almıyorsa eczanede hastaya muadil olarak verilmesi hukuken de mümkün değil." ifadelerini kullandı.
‘Sağlık harcamalarını artırır’
Sırf ekonomik kaygılar ve sağlık harcamalarında tasarruf düşüncesiyle yapılan bu düzenlemenin toplum sağlığını tehdit edeceğini belirten TEİS Genel Başkanı Ecz. Nurten Saydan şöyle devam etti:
“SGK eşdeğer ilaç uygulamasını aynı terapötik amaçla kullanılan, farklı eşdeğer gruplarını da içerecek şekilde genişleterek birbiri yerine ikame olacak şekilde genişletiyor. Örnek vermek gerekirse yüksek tansiyon hastalarının kullandığı pahalı bir ilacı yine yüksek tansiyon hastalarının kullandığı ama farklı etken madde içeren daha ucuz bir ilaca göre fiyatlandıracak. Bunun neticesinde hekimin tedavi hakkı kısıtlanacak.
Diğer yandan birbirine ‘eş’ görünecek ilaçlardan en düşük fiyatlı üzerinden SGK ödeme yapacağından hastalardan alınan fark ücretinde de ciddi bir artış olacak. Fark ödemeden ilacına ulaşmak isteyen hastanın bu hakkı da elinden alınacak. Sonuçta sağlık sistemine güven sarsılacak, tedavi protokollerinde yaşanacak kaosla birlikte hastalar tedavi olamayacak, sağlık sistemini tekrar tekrar kullanacak. Beklenenin aksine ekonomik yarardan çok da zarar getirecek.”
‘Bu hekimin tedavisine müdahale’
İstanbul Eczacı Odası Başkanı Ecz. Pınar Özcan da bunun hekimin tedavisine müdahale anlamına geldiğini vurguladı. Kötü sonuçlarının halkı ve sağlık sistemini etkileyeceğini belirten Özcan, yeni düzenlemenin bu kez en ucuz ilacı ‘eşdeğer’ gösterdiğini söyledi. Tedaviye hekimin karar vermesi gerektiğini hatırlatan Özcan şunları söyledi:
“Hekim ilaçla tedavide belli bir molekülü belirliyor. ‘Bu ilaçla tedavi olmalısın. Tedaviyi bu şekilde yapacağım’ diyor. Yeni yönetmelikle SGK tamamen tasarruf amaçlı diyor ki ‘Sepete bunu da koyacağım.’ Hastaya buna göre fiyatlama, fark çıkıyor. Çünkü kurum en ucuzunu eşdeğer gösteriyor. Oysa hasta en ucuz ilacı alırsa tedavisi değişecek. Yani SGK, hekimin yazdığı A ilacı yerine, aynı hastalıkta kullanılan ama o hasta için gerekmeyen B ilacını ödüyor. Sizi B’yi kullandırmaya yönlendiriyor. Bu doğrudan hekimin tedavisine bir müdahale. Fiyat odaklı bir yaklaşım. Çok büyük bir sıkıntı. Tasarruf amaçlı yapılan bu düzenleme, hastanın tedavi edilmemesi nedeniyle daha da büyük tedavi masraflarına neden olabilecek.”
Kişiye özel tedaviler, biyolojik ilaçlar vb. gelişmeler konuşulurken yönetmelikle mevcut durumdan da geriye gidildiğini vurgulayan Özcan, “Tepöpatik referans ilaç dedikleri şey bambaşka bir şey. Tamamen aynı hastalıkta kullanılan bambaşka bir ilacı oraya monte etmek demek. Bu tedaviyi hem etkileyecek hem de etik olarak yanlış” dedi.
