Ölümler dijital olarak kayıt altına alınacak

Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada ölüm sağlık kurumunda gerçekleşmiş ise bilgiler www.obs.gov.tr adresinden sisteme girileceği belirtilerek, ölüm belgesinin 3 nüsha halinde düzenlenip imzalanarak, 2 nüshasının ölenin yakınlarına verileceği, kalan bir nüsha Halk Sağlığı Müdürlüğüne gönderileceği ifade edildi. Ölüm eğer sağlık kurumu dışında meydana gelmişse bu işlem belediye tarafından yerine getirilecek.

 Türkiye’de ölümle ilgili iş ve işlemler, "Mezarlık Yerlerinin İnşaası ile Cenaze Nakil ve Defin işlemleri Hakkında Yönetmelik" çerçevesinde ilgili kurumlarca yürütüldüğü ifade edilen Genelgede bu yönetmeliğe istinaden düzenlenen ölüm belgesi (gömme izin belgesi) ve diğer belgeler manuel olarak doldurulduğu, daha sonra istatistikî değerlendirme için elektronik ortama aktarıldığı kaydedildi.

Ölüm istatistiklerinin eksiksiz, hızlı ve daha kaliteli şekilde derlenmesi için; Sağlık Bakanlığı, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü ve Türkiye İstatistik Kurumu ile veri alışverişi sağlayabilen, genişlemeye müsait, tek veri tabanında ve kurumsal hiyerarşik yapıda yönetilebilen bir yazılıma ihtiyaç duyulduğu vurgulanan Genelgede bu amaçla ölen kişilere ait bilgilerin elektronik ortama aktarılmasını sağlayacak "Ölüm Bildirim Sistemi (ÖBS)" yazılım programı geliştirildiği, yazılımın www.obs.gov.tr adresinde hizmete sunularak 01/01/2013 tarihinden itibaren ülke genelinde kullanılmaya başlanacağı kaydedildi.
Belediyeler, sağlık kurum ve kuruluşları vb. Halk Sağlığı Müdürlüklerinden alacakları kullanıcı adı ve şifresi ile kendilerine tanımlanan yetki çerçevesinde ÖBS’yi kullanabilecekler. Sistemden beklenen azami faydanın sağlanabilmesi için ilgili kurumların merkez ve taşra teşkilatlarının işbirliği, bilgi paylaşımı sağlanacak. İllerde ÖBS’nin işleyişinden Halk Sağlığı Müdürü bizzat sorumlu olacak

Sistem nasıl işleyecek
Ölüm, sağlık kurumlarında gerçekleşmiş ise ölümle ilgili bilgiler, bu kurumdaki görevli hekim tarafından ÖBS'ye kaydedilecek. Ölen kişi için düzenlenen ölüm belgesinin üç nüsha halinde çıktısı sistemden alınıp ve imzalanarak iki nüshası ölenin yakınlarına verilirken kalan bir nüsha Halk Sağlığı Müdürlüğüne gönderilecek..
Ölüm, sağlık kurumları dışında gerçekleşmiş ise ölüm belgesi düzenleme ile ilgili işlemler belediye hekiminin asli görevi olduğundan (belediyenin bu kapsamda sözleşme ile hizmet aldığı hekimler belediye hekimi sayılır) bu hekimlerce görev yerine getirilecek.

Bu görev belediye tarafından karşılanamıyor ise; mesai saatleri içerisinde ölüm belgesi düzenleme ile ilgili işlemler; öncelikle toplum sağlığı merkezi hekimi, yoksa aile hekimi tarafından Genelgenin birinci maddesinde belirtildiği şekilde yapılacak.
Mesai saatleri dışında ölüm belgesi düzenleme ile ilgili işlemleri yapmak üzere Halk Sağlığı Müdürlüklerince yakın ilçeler bölgeleştirilerek ilin tamamı bu hizmeti alacak şekilde Genelgede tanımlanan söz konusu hekimleri kapsamak üzere nöbet listeleri hazırlanacak. Bölgenin özelliğine göre, ihtiyaç duyulduğunda hekim ile birlikte hekim dışı sağlık personeli için de müdürlükçe nöbet listesi oluşturulabilecek. Ölüm kaydı hekim tarafından yapılacak.
Halk Sağlığı Müdürlükleri ve belediyeler nöbet tutan kendi personeli için nöbet süresince kullanılmak üzere internete her yerde bağlanabilen bilgisayar, bundan gerekli belgelerin çıktısını alabilecek bir yazıcı ve şoförlü araç bulunduracak.

Ölüm belgesinin teknik kontrolü ve onaylanması,
Halk Sağlığı Müdürlüğü tarafından, ICD-10 kodlamaları ve ölüm nedeni belgelenmesine dair eğitim almış en az bir hekim görevlendirilerek ölüm belgelerinin kontrolü sağlanacak.
ÖBS'ye kaydedilen her ölüm belgesi kaydı teknik doğruluğu açısından Halk Sağlığı Müdürlüğünde bu işle görevli hekim tarafından kontrol edilecek. Gerektiğinde ölüm belgesi, eksik bilgilerin düzeltilmesi için kaydı yapan hekime iade edilebilecek. İade edilen kayıt, belgeyi dolduran hekim tarafından en geç bir iş günü içerisinde düzeltilerek güncellenecek.
Kontrolü yapılmış ve usulüne uygun doldurulmuş belgeler ÖBS üzerinden kaydedilerek TÜlK'e iletilecek.
Halk Sağlığı Müdürlüğüne iletilen imzalı ölüm belgeleri de düzenli aralıklarla Merkezi Nüfus İdaresi Sistemine (MERNİS) gönderilecek.

Genel hükümler;
Uygulamada her türlü kişisel bilgilerin gizliliği esas alınacak. Bu kapsamda sisteme giriş yapacak olan kişiler, kaydı bulunan kişi bilgilerinin amaç dışı kullanımım engelleyecek tedbirleri almak, kişisel haklara ve mahremiyete riayet etmekle yükümlü olacak.
Ölüm belgelerinin hekim tarafından doldurulması esas alınacak. Düzenlenen bütün ölüm belgelerinin birer sureti dolduran tarafından Halk Sağlığı Müdürlüğüne gönderilecek.
Ölümle ilgili belge düzenlemesi gecikmeye sebebiyet vermeden, ÖBS üzerinden yapılacak.

Her ilde vatandaşların sağlık kurumu dışındaki ölüm olaylarını bildirecekleri bir telefon numarası belirlenecek, vatandaşlara ve muhtarlar da dahil olmak üzere bütün yöneticilere duyurulacak. Bu telefon numaraya 7 gün 24 saat esasıyla ulaşılabilirlik sağlanacak. Bu numarayı Halk Sağlığı Müdürlükleri tarafından belirlenerek ilan edilecek.
ÖBS, cenazenin nakline ilişkin belgelerin (yol izni belgesi, geçiş izni belgesi) düzenlenmesine de uygun olduğundan, ihtiyaç varsa bunun içinde çıktı alınacak.
Ölüm belgesi düzenleme yetkilisi (özel hallerde hekim dışı yetkili) tarafından cenazenin bulunduğu yerde kayıt yapılamaması durumunda, verilen belge Halk Sağlığı Müdürlüğü'ne ulaştığında görevlendirilen personel tarafından ÖBS'ye girişi yapılacak. ÖBS'ye giriş yapıldıktan sonra ÖBS'de her kayda özel olarak oluşturulan ‘Form numarası’ ıslak imzalı ölüm belgesinin üzerine yazılarak ölümün ÖBS'ye kaydedildiği teyit edilecek.
ÖBS yazılımında gerekli görülen duyurular, güncelleme işlemleri ve yeni istekler sistem üzerinden bildirilecek..

Eski sistem kullanılmayacak işlemler elektronik ortamda yapılacak
Türkiye İstatistik Kurumu tarafından tedarik edilerek Türkiye genelinde dört yıldır kullanılmakta olan Ölüm Formu 1 Ocak 2013 tarihinden sonra kullanılmayacak.
Sistemin tamamıyla elektronik ortamda yürütülmesine ilişkin e-imza çalışmaları devam ediyor. Gerekli desteği sağlamak amacıyla (0312) 565 57 34-57-58 telefon numaraları tahsis edilmiş ve bilgi@,obs.gov.tr e-posta adresi oluşturulmuş durumda. Sistemin yerleştiği ve ihtiyaç kalmadığına dair ayrı bir talimat gönderilene kadar bilgiler ÖBS'ye kaydedilmekle birlikte ıslak imzalı çıktıda mutlaka alınacak.