Acıbadem Üniversitesi öğretim üyeleri Prof. Dr. Cem Alhan, Prof. Dr. İlke Sipahi ve Prof. Dr. Sinan Dağdelen ile ABD'de görev yapan kalp damar cerrahisi uzmanları Dr. Hakan Akay ve Dr. Arie Blitz'in de aralarında bulunduğu ekip, kardiyoloji ve kalp damar cerrahisi alanında son 10 yıldır süren "stent mi, by-pass ameliyatı mı daha iyi" tartışmasına, yaptıkları araştırmayla son verdi.
6 bin kişi üzerinde yapılan araştırma ile by-pass ameliyatı sonrasında ölüm oranının stent takılan hastalara göre belirgin olarak daha düşük, stent takılan hastaların kalp krizi geçirme riskinin by-pass yapılanlara kıyasla yüzde 42 daha yüksek olduğu sonucu elde edildi. Araştırma, bilimsel yayınlar alanındaki prestijiyle bilinen JAMA Internal Medicine dergisinde de yayınlandı.
Araştırmayla ilgiliaçıklama yapan Prof. Dr. Sipahi, stentten daha eski bir tedavi yöntemi olan by-passın 1970-1980'lerde kullanılmasıyla popüler hale geldiğini belirterek, o dönemde etkili kolesterol ilaçları, balon ve stent olmadığını, anjiyonun yaygın kullanılmadığını ve kalp damar tıkanıklığının tedavisinde uygulanan tek etkili yöntemin by-pass cerrahisi olduğunu söyledi.
Sipahi, 1980'lerde balon, 1990'larda stentle birlikte tıp dünyasında çok büyük bir heyecan oluştuğunu anlatarak, by-pass ameliyatının göğüs kemiğinin kesilmesini gerektirmesine karşılık, stentin kasıktan ve hatta son zamanlarda koldan da uygulanabilmesinin bu yöntemleri by-passtan daha çekici hale getirdiğini ifade etti. İlke Sipahi, yapılan kısıtlı bilimsel araştırmaların da by-pass ameliyatı ile stent uygulaması arasında ölüm oranlarında belirgin bir fark olmayabileceğini gösterdiğini kaydetti.
"4 yıllık sonuçlar incelendi"
Bu nedenle stente ilginin önemli oranda arttığını vurgulayan Sipahi, hasta sayıları yeterince yüksek olmayan araştırmaların da genellikle sadece 1 yıllık takip sonuçlarını verdiğini belirterek, "Kendi aramızda tartışırken, bu sınırlamaların üstesinden gelebilecek bir araştırma yapmaya karar verdik. Meta-analiz dediğimiz bir yöntem kullanarak, 6 bilimsel araştırmanın ortalama 4 yıllık hasta sonuçlarını bir yıl gibi bir süre içinde analiz ederek, kendi araştırmamızı tamamladık" dedi.
Hastaların ortalama 4 yıllık sonuçları incelendiğinde ölüm oranlarında çok ciddi bir fark olduğuna işaret eden Sipahi, şunları kaydetti:
"By-pass ameliyatı olan hastaların, stent takılan hastalarla kıyaslandığında 4 yıldaki ölüm oranlarının göreceli olarak yüzde 27 oranında azaldığını gördük. By-pass ameliyatı ve stent takılan hastalar arasında, kalp krizi geçirme konusunda da dramatik bir fark vardı. Çünkü stent takılan hastaların kalp krizi geçirme riskinin by-pass hastalarına kıyasla yüzde 42 daha yüksek olduğunu tespit ettik. By-pass ameliyatı ve stent işleminden sonra, yeniden bir işlem geçirme oranının by-pass ameliyatı olan hastalarda yüzde 71 oranında daha düşük olduğunu bulduk. Kısacası araştırmamızın sonucunda her ne kadar by-pass ameliyatı esnasında hastanın göğüs kemiği kesilerek büyük bir ameliyat yapılıyor olsa da, uzun dönem sonuçların yüz güldürücü olmasını, yaşam süresini uzatmasını ve kalp krizlerinden korunmada büyük avantaj sağladığını gördük."
"By-pass öneriyoruz"
Prof. Dr. Cem Alhan da "by-pass mı, stent mi iyi" konusunda son 10 yıldır bazı araştırmalar yapıldığını belirterek, bu çalışmalarda yaklaşık bin kişilik veya daha küçük hasta gruplarının ele alındığını söyledi.
Alhan, bilimde her zaman, az hasta sayısından değil, çok hasta sayısından elde edilen verilerle sağlıklı sonuçlara ulaşılabileceğini ifade ederek, 6 çalışmaya dahil edilmiş 6 binin üzerinde hastanın verilerine ulaşarak analiz yaptıklarını dile getirdi.
Araştırmadan sonra hekimlik pratiklerinde önemli bazı değişiklikler olduğunu, artık birden fazla damarının tıkandığını gördükleri hemen her hastada önce by-pass yapılmasını önerdiklerini anlatan Alhan, araştırma sonuçlarının dünyadaki tedavi kılavuzlarını da etkileyeceğine inandıklarını ifade etti.
Alhan, çalışmalarının Forbes gibi bir dergide yayınlanmasının da araştırmanın önemini gösterdiğini söyleyerek, "Günümüzde kalp hastalıkları sadece ABD'de değil, ülkemizde de ölüm nedenleri arasında birinci sırada yer alıyor. Dünyanın en önemli hastalığını araştırıyoruz. Bu çalışmanın sonuçları sayesinde, insanlar kalp hastalığından kolay kolay ölmeyecek, ömürleri uzayacak, kalp krizinden çok daha iyi korunacaklar" şeklinde konuştu.
