MEDİMAGAZİN - İnsan papilloma virüslerine (HPV'ler) karşı aşı işe yaramakta, genital siğillere, rahim ağzı kanserine ve anüs, cinsel organlar, baş ve boyunla ilgili diğer bazı kanserlere neden olan enfeksiyonları başarıyla önlemektedir. Ancak aşı, kansere yol açan en kötü şöhretli HPV'leri ortadan kaldırdığında geriye kalan HPV popülasyonuna ne olur? Araştırmacıların 8 Kasım'da Cell Host & Microbe dergisinde yayınladıkları rapora göre, diğer HPV türleri bu boşluğu dolduracak gibi görünüyor.
Bulgular, erkek ve kız çocuklarının aşılanmasını ve HPV ile ilgili kanser taramalarına yönelik mevcut yaklaşımın değiştirilmesini destekledi.
İsveç Karolinska Enstitüsü ve Finlandiya Oulu Üniversitesi'nden evrimsel genetikçi Ville Pimenoff, "Bugüne kadar epidemiyologlar, ekolojik bir patojen-konak tepkisi olan aşı kaynaklı viral suş değişiminin, kansere neden olan ve insanları enfekte eden papillomavirüsler arasında gerçekleşmesinin çok düşük bir ihtimal olduğunu, çünkü bu virüslerin oldukça yavaş mutasyona uğradığını söylüyorlardı" diyor.
Ancak görünen o ki, tıpkı doğal seçilimin insanların evrimini şekillendirdiği gibi, HPV'ler de aşıların yarattığı yeni evrimsel baskılara maruz kalıyor.
"En büyük toplum-randomize aşılama çalışması verilerine dayanarak, HPV'lerde ilk kez tür değişimini gözlemliyoruz."
60 bin genç kadın katıldı
Araştırma ekibi, HPV aşısının ve rahim ağzı kanseri önleme taramalarının etkinliğini değerlendiren bir klinik çalışmadan elde edilen verileri kullandı. Araştırmaya Finlandiya'nın 33 farklı şehrinden 1992 ve 1994 yılları arasında doğan 60.000'den fazla genç kadın katıldı.
Şehirlerine göre bu kadınlar rastgele üç aşılama stratejisinden birine atandı:
- HPV aşısı yapılmaması,
- Sadece kız çocuklarının aşılanması,
- Hem erkek hem de kız çocuklarının aşılandığı cinsiyet ayrımı gözetmeyen aşılama.
Araştırmacılar, HPV enfeksiyon modellerinde toplum düzeyinde uzun vadeli değişiklikleri keşfetmek için bu kadınları aşılamadan dört ve sekiz yıl sonra 18 ve 22 yaşına geldiklerinde servikovajinal örnekleme için davet etti.
HPV türleri önemli ölçüde azaldı
Sonuçlar, HPV aşısının, cinsiyet ayrımı gözetmeyen ve sadece kızların aşılandığı topluluklarda aşılamadan dört yıl sonra hedeflenen kansere neden olan HPV türlerini önemli ölçüde azalttığını gösterdi. Erkek ve kız çocuklarının aşılandığı topluluklarda, aşılamadan sonraki dört ila sekiz yıl arasında, aşıyla hedeflenen türlerin "yerini alan", daha düşük kanser riskine sahip hedeflenmemiş HPV türlerinde de artış oldu.
Pimenoff, "HPV aşısı, kansere neden olan HPV'lerin çoğunu temizlemek için etkilidir ve burada gözlemlediğimiz şey, hedeflenmemiş HPV tiplerinin konak topluluklarıyla etkileşime girdiği yeni bir dengedir" diyor.
Cinsiyet ayrımı gözetmeyen aşılama toplulukları, sadece kızların aşılandığı topluluklara kıyasla daha çeşitli hedeflenmemiş HPV popülasyonuna sahipti. Aslında, cinsiyet ayrımı gözetmeyen aşılama toplulukları arasındaki HPV çeşitlilik seviyesi, aşılanmayan ancak aşı hedefli HPV'ler olmadan benzer seviyelere geri dönmüştü. Çeşitlilik seviyeleri, belirli seçim süreçlerinin aşılama sonrası kalan hedeflenmemiş HPV tiplerini etkilediğini gösterdi.
Pimenoff, "Daha da önemlisi, aşıyla hedeflenmemiş düşük kanser riskli HPV'lerin artması kanser riskini artırmamaktadır" dedi. Geçmişte yapılan çalışmalar, bu hedeflenmemiş HPV suşlarından kaynaklanan enfeksiyonların kansere yol açma olasılığının düşük olduğunu göstermişti.
Araştırmacılar birlikte ele alındığında, politika yapıcıların ve klinisyenlerin rahim ağzı kanserinin önlenmesi için daha düşük kanser riskine sahip HPV'lerin test edilmesini içeren mevcut HPV tarama yaklaşımlarını yeniden tasarlamalarını veya durdurmalarını önermektedir. Pimenoff, aşılanmış popülasyonda düşük kanser riskli HPV tiplerinin artmasıyla birlikte, "mevcut taramanın risk altında olmayan bireylere aşırı tanı konulmasıyla sonuçlanması muhtemeldir" diyor. "Bu da sağlık sistemi için büyük bir yük olacaktır."
