Tüm yaş gruplarını etkileyen ciddi ve küresel bir sağlık sorunu olan astım, dünya genelinde 334 milyon insanı etkiliyor. Her yıl mayıs ayının ilk salı günü olarak kabul edilen, bu yıl 6 Mayıs’a denk gelen ve astım hastalığı hakkında farkındalık yaratmayı amaçlayan Dünya Astım Günü kapsamında bir açıklama yapan Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği (TÜSAD), Türkiye’de yaklaşık 3 ila 4 milyon astımlı kişi olduğunun tahmin edildiğini belirterek, “Astımla mücadelede en önemli araçlardan biri olan inhaler ilaçların zamanında alınması ve inhalerlerin de doğru teknikle kullanımı hayati önem taşıyor. İnhaler ilaçlara erişimin kolaylaşması ve hastaya olan maliyetinin azaltılması gerekiyor” uyarısında bulundu.
Astım kontrolünde doğru ilaç kullanımı önemli
Nefes darlığı, ıslık benzeri hırıltı, özellikle gece veya sabah erken saatlerde artan kuru veya balgamlı öksürük ve göğüste sıkışma veya baskı hissi belirtileri ile kendini gösteren astım hastalığının görülme sıklığının birçok ülkede arttığını belirten TÜSAD Astım ve Alerji Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Kurtuluş Aksu, astımlı bireylerin sağlıklı bir yaşam sürdürebilmeleri için inhaler ilaçlar doğru kullanmalarının önemini hatırlattı.
Aksu, konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı: “Doğru tekniklerle kullanılan inhalerler, astım semptomlarını kontrol altında tutmaya ve yaşam kalitesini artırmaya yardımcı oluyor. Yanlış inhaler kullanımı ise ilacın beklenen etkiyi göstermemesine ve astım kontrolünün zorlaşmasına neden oluyor. Bu durum da astım ataklarının sıklığını ve şiddetini artırıp hastaneye yatış riskini yükseltebiliyor ve genel yaşam kalitesini olumsuz etkileyebiliyor.”
Ölümlerin yüzde 90’ı düşük ve orta gelirli ülkelerde
Astımın halen sağlık sistemi ve toplum üzerinde yük oluşturmaya devam ettiğini belirten Aksu, şunları ifade etti:
“Astım görülme sıklığı ülkelere göre yüzde 1 ile 18 arasında değişiyor. Bazı ülkelerde hastaneye yatışlarda ve astımdan ölümlerde bir düşüş görülmesi sevindirici bir gelişme ancak astım ölümlerinin yüzde 90'ından fazlası düşük ve orta gelirli ülkelerde meydana geliyor. Bunun nedeni ise inhaler ilaçların ve özellikle inhaler kortikosteroid içeren inhalerlerin bulunmaması ya da erişimde yaşanan sıkıntılar.”
Kimseyi geride bırakma, harekete geç
2025 teması “Kimseyi Geride Bırakma” olarak belirlenen Dünya Astım Günü’nde uluslararası astım rehberi GINA’nın politikacıları ve ilaç endüstrisini astımdan kaynaklı ölümlerin önlenmesi konusunda harekete geçmeye çağırdığını aktaran Aksu, bu konuda önerilen çözümleri şöyle sıraladı:
- · Sağlık profesyonelleri, astımın ve astımdan kaynaklı ölümlerin önlenebileceğinin farkında olmalı, astımın etkili yönetimi hakkında yayınlanmış kanıtlar konusunda bilgi sahibi olmalı.
- · Hastalar için verimli tedaviyi sağlayacak donanıma sahip olan sağlık profesyonelleri yetiştirilmeli.
- · Yetersiz veya yanlış teşhis, anti-inflamatuar inhale kortikosteroidlerin yetersiz kullanımı, kısa etkili beta2-agonist inhalerlerin aşırı kullanımı ve uzman değerlendirmesi ve yönetim gerektiren hastaların yetersiz tanınması konusunda eğitimlerin artırılması.
- · Çevre dostu inhale ilaçların tüm ülkelerde kullanıma sunulmasını sağlamak için çaba gösterilmesi.
- · Doğru inhaler teknik, hastanın inhaler ilacına memnuniyeti ve uyumu, ulaşılabilirlik ve hastaya olan maliyeti ve bu inhalerlerden hangisinin çevresel zararlı etkisi en düşüktür konularına önem verilmesi.
