GEÇTİĞİMİZ haftalarda gazetelerde ilginç bir haber vardı. Dikkatinizi çekti mi bilmiyorum.
Haber, özetle şöyleydi: Doktorun ihmali nedeniyle 11 aylık bebeklerini kaybeden aile, açtığı tazminat davasını kazandı ve mahkeme, Sağlık Bakanlığı'nı 100 bin TL tazminat ödemeye mahkum etti. Gerekçe ise, Bakanlığın çalıştırdığı hekimin bilgi ve becerisinden mesul olması. Bu ilk mi? İnterneti şöyle bir taradım. Benzeri birçok olay yaşanmış, yaşanmaya da devam ediyor. Kimi olaylar hukuka intikal etmiş, kimileri ise doktor ihmali adına kanıt bulmakta zorlanıldığı için mahkemelere bile yansımamış. İzninizle bu konu üzerinde biraz durmak istiyorum. Okuyucularım hatırlayacaktır, iki-üç ay önce yine bu köşede, ‘Hastasını mağdur eden doktordan kim hesap soracak' başlıklı bir yazı yazmış ve yeni başlayan bir uygulamadan yani, doktor sorumluluk sigortasından, bahsetmiştim.
İsterseniz hafızalarımızı tazeleyelim. Temmuz ayında başlayan uygulama ile uzman doktorlar, mesleklerini icra ederken yapacakları hatalara karşılık sigorta yaptırmak zorundalar. Sigortayı ise bağlı olduğu kurum yaptıracak. Herhangi bir sağlık kurumuna bağlı çalışmayan doktorlar ise, sigortayı kendileri yaptırıp, primin tamamını kendileri ödeyecek. Daha açık bir anlatımla bugün artık istisnasız her doktorun sigortalı olması gerekiyor. Herhangi bir hatadan dolayı da hekim hakkında tazminat davası açıldığında devreye sigorta şirketi girecek ve tazminat tutarını hastaya şirket ödeyecek.
120 bin hekim sigortalandı
O dönemde yazdığım yazıdan dolayı kimi doktorlardan ciddi eleştiriler aldım. Kimileri sigorta sektörüne yeni kaynak yaratıldığını söylerken, kimileri hastanelerde avukatların cirit atacaklarına değiniyordu. Kimileri ise, sağlık hizmetlerinin bu sigorta yüzünden pahalılaşacağından dem vuruyordu. Bazıları da sigorta uygulaması ile gelecekte hiçbir doktorun bırakın ameliyatı, muayene yapmaktan bile çekineceğini belirtiyordu.
Öyle olacak, böyle olacak, işin o tarafını bilemem. Komplo teorilerinden de anlamam. Bildiğim bir şey vardır, tüm dünyada uygulanan hekim sorumluluk sigortası, bizde de başlamıştır ve bana göre de çok doğru bir uygulamadır. Nitekim, ülkede 134 bin doktor bulunuyor. Şunu belirteyim, doktor sayısı hakkında bile net bir bilgi yok. Kimileri 134 bin diyor, kimileri 160 bin. Biz 134 bin üzerinden gidelim. Bunun 97 bini üniversite dahil kamu kesiminde çalışıyor. Geri kalan da özel sektörde. İşte, bu 134 bin doktordan bugüne kadar 120 bini zorunlu sigortayı yaptırmış durumda. Peki, bu ne anlama geliyor? Yazının başında bahsettiğimiz haberden yola çıkarsak, bundan sonra bebeklerini doktor hatası yüzünden kaybeden ailelere tazminatı sigorta şirketleri ödeyecek. Ya da ameliyat sırasında vücudunun herhangi bir yerinde neşter veya başka bir alet unutulan hastanın manevi mağduriyetini sigorta sektörü giderecek. Elbette sigorta şirketi de bunun karşısında gereken neyse yapacak. İnceleyecek, araştıracak; hatamı yoksa ihmalkarlık mı bunu tespit edecek.
Doktorlar neden rahatsız
Kimse kusura bakmasın ama böyle bir uygulama neden bazı kesimlerde rahatsızlık yaratıyor, anlamakta zorluk çekiyorum. Uzman olmayan, kendine güvenmeyen para kazanacağım diye ameliyat yapmayacak. Riski almayacak, hastayı başından savmayacak ya da daha çok kazanç adına fabrikasyon ameliyat gerçekleştirmeyecek. Hastane yönetimi de uzman olmayan doktoru çalıştırmayacak. Sağlık alanındaki sorunları bilemem. Bu işin başka boyutu ve farklı bir tartışma konusu. Ama her şeyden daha önemlisi insan hayatı. Sen kalkacaksın, yüksek ateşle hastaneye gelen 11 aylık bebeğe, ‘boğazı apse yapmış' deyip, ilaç verip göndereceksin. İki saat sonra ise çocuk hayatını kaybedecek. Bu iş bu kadar basit olamaz, olmamalı da.
Şunu da belirteyim. Zorunlu sigorta uygulaması her iki tarafı da koruyan bir sistem. Mağduriyet giderilmeye çalışıldığı için tüketiciyi koruyor. Aynı zamanda da suçlamalara ve istenecek tazminata karşılık da doktorları koruyor.
Kırmızıyla işaretli alan doktorlara yapılan saygısızca saldırıdır. Cevabım aşağıdadır:
Bu yazı doktorlar soruşturulmasın onlara kimse yaptığı işte sorgu yapmasın anlamında yazılmamıştır sadece bir vakadan fırsat bilinip doktorluk mesleğini küçük düşürücü her önüne gelen yazı yazıyor ve bu sevyesizlik giderek artıyor farkına varılsın diye yazılmıştır.
Sayın Noyan Doğan bilgilerine
Sizce sağlık sistemimiz bu bulguları olan çocuğu yatıran doktora ne diyor biliyormusunuz? O gece kaç adet boğazı apse yapmış yüksek ateşle gelen çocuk vardı biliyormusunuz ? ilaç vermeden göndermesi daha mı iyi olurdu biliyormusunuz? Yoksa vermekle kötülükmü yapmış biliyormusunuz? Sizce aynı şikayetle gelen aynı bulguları olan her hastaya hangi aynı işlemleri yapsaydı doğru doktorluk yapmış hata yapmamış olurdu biliyormusunuz? sağlık tesisinde ileri tetkik imkanı varmıymış biliyormusunuz ? size bir soru sorabilirmiyim hem hastayı başından savmayacak hem risk almayacak nasıl olacak? sevk etmek için ne yapmak gerekiyor hangi şartlarda sevk edilir hangi hastane hangi şartlarda kabul eder hangi ambulans sistemi alır götürür sorun çıkarmaz biliyormusunuz?
Tüm doktorlar para kazanmak için mi ameliyat yapar? para kazanmak istemeyen ameliyat yapmamayabilirmi biliyormusunuz ? risk almak istemeyen doktor nasıl risk almayacak biliyorsanız söylermisiniz? Mesleğinin risksiz bölümünde görev yapsın derseniz bu doktora sağlık sisteminin bu şekilde bir şans tanımadığını biliyormusunuz? uzman oldunuz uzmanlığınızın risksiz işleriyle uğraşmak istiyorsunuz diyelim(ne kadar mümkünse tabii) sağlık bakanlığının buna izin vermediğini biliyormusunuz? uzmanlık diplomanızı almak için şartlarını sizin belirlemediğiniz riskini sizin belirlemediğiniz hiçbir safhasında kontrolünüz olmayan mecburi hizmete gönderildiğinizi ve orda zoraki risk almakla karşı karşıya bırakıldığınızı biliyormusunuz ? mesleği bırakmayı önermek dışında bir çözümünüz varmı ? mesleğini bırakmayı öneriyorsanız bende yazarlığı bırakmanızı önerebilirmiyim? Uzman olan kendine güvenen sadece para kazanmak içinmi ameliyat yapar biliyormusunuz? Doktorların Sadece muayene ile ameliyat yapmadan aynı parayı alabileceğini biliyormusunuz? Siz doktorun hangi durumlarda hasta bakmama hakkı var veya yok bilirmisiniz? sağlık alanındaki sorunları bilmiyorsanız nasıl bu cümleleri yazıyorsunuz?
Uzman olmayan doktoru uzmanmış gibi çalıştıran kaç hastane biliyorsunuz? Yoksa pratisyen hekimlerden uzman hekim gerektirecek kararları vermelerini beklememelerinimi hastane yönetimlerinden ve sağlık sisteminden istiyorsunuz? Hastane yönetimi dediğiniz zevat uzmanlık diploması olan kişinin gerçekten uzman olup olmadığını nasıl ayıracak onlara yardımcı olurmusunuz? Diploması dışında bir karar verme mekanizması biliyormusunuz? Yoksa bu diplomayı bunlara verenimi diyeceksiniz?
Sahi malpraktis nedir? siz tüm dünyadaki malpraktis oranını biliyormusunuz komplikasyon oranını biliyormusunuz istatistiki oranı biliyormusunuz? Bu sigorta sistemi tüm dünyada uygulanıyorda tüm dünyanın sağlık sistemleri çokmu iyi gidiyor biliyormusunuz? ama doğru orası sizi ilgilendirmez. Sizi ilgilendiren çocuk iki saat sonra ölmeyecek iki saat sonra ölürse basit ölüm 3 saat sonra ölürse zor ölüm değilmi ? 2 saat sonra ölürse ihmal var 2 gün sonra ölürse başka doktora götürseydin kardeşimmi diyeceksiniz.
Sigorta yapıldı diyelim ortalama 120-150 hasta bakan doktor azmı hata yapacak zannediyorsunuz. Hata yapacaksa o kadar hasta bakmasın dediğinizi duyar gibiyim bakmayınca doktorun bakmama tercihinin olup olmadığını biliyormusunuz? Bakmayınca gelirinin ne olduğunu biliyormusunuz? Performans sistemi faydaları zararları konusunu hiç ayrıntılı düşündünüzmü ?
Olsun hata olsada nede olsa ölenin belirli bir fiatı var değilmi doktorun sigortası öder olur biter.
Konu bu ise şahsen doktor olarak sigorta sisteminden bir şikayetim yok fakat konu buna indirgenemeyecek kadar girift ve bumerang tarzı bir konu bu bumerangın size çarpmaması için sizin bile bir garantiniz yok (hastalanmama garantiniz olduğu sürece garantiniz var)
Siz bir doktorun korku ile çalışması ne demek bilirmisiniz? Hem yaptıklarınızla hemde yapmadıklarınızla sorumlu tutulmak ne demek bilirmisiniz ? yaptıklarınızla ve yapmadıklarınızla ve kimsenin bilemeyeceği ispatı olmayan konularda mahkeme edilme riski ne demek bilirmisiniz? konjonktüre göre yaklaşık 10 kişinin oylamayla verdiği ve kanaat belirten bir kararla hayatınızın kararması riski ne demek hiç düşündünüzmü? konjonktür ile hakim kararlarının uyuşması nedemek bilirmisiniz? bu yargılamanın adil olduğunumu düşünüyorsunuz ?
Onu bilmiyorsunuz bunu bilmiyorsunuz niçin konu hakkında yazıyorsunuz o sizi ilgilendirmeyen bölüm bizi ilgilendiriyor siz bu sonu nerde bitecek belli olmayan sağlık politikalarına iyiye gidiş gibi gördükçe ameliyat yapmayı bilmeyen doktor sayısı azalacakmı zannediyorsunuz?
Bu kadar sağlık sistemi iyiye gidiyorda niçin insanlar ölmeye devam ediyor bunu hiç düşündünüzmü belkide türkiyede doktorlar sigorta payını ödememek için hastalardan intikam alıyordur ha öyle değilmi; hadi türkiyede sebeb bu , tüm dünyada insanların ölmelerinin sebebi nedir aceb sağlık sistemlerinde sigortanın olmasıda engellememiş ölümü.
Siz hiç ameliyat yaptınızmı? Siz hiç insan hayatı hakkında karar verdinizmi? Sizin kararınız sonucunda insanların ölebileceğini, sakat kalabileceğini bilerek karar verdinizmi? Sizden hiç, net bir cevabı olmayan ve aylarca tartışılsa net cevab verilemeyecek konuda saniyeler içinde karar vermeniz beklendimi? Hiç bu tür bir karar verdinizmi? Risk almama hakkınız olmayan bir konuda karar vermek zorunda kaldınızmı? Siz hiç bir yazı i için bir iş için her hangi bir şey için uykusuz 3-4 gün geçirdinizmi? Sizi herhangi bir konu için gece uyurken en az bir kez arandınızmı? siz hiç cep telefonunuz kapalı olduğu için suçlandınızmı? Siz hiç dinlenmeden bir iş ten bir işe koştunuzmu? size hiç 24 saat çalıştıktan sonra ertesi gün çalışmak zorundasın dendimi?
Doktor dediğiniz insanlar fabrika işçisi değillerdir matematiklede uğraşmazlar doktorların uğraştığı konu insandır ve her insanın kendine özgü hastalığı, hastalıksız hali, tedaviye yanıtı yanıtsızlığı vardır.
Siz bir doktor nasıl yetişiyor biliyormusunuz siz hiç 2000000(iki milyon ) kişi arasından ilk 1000 (bin ) başarısının ne olduğunu düşündünüzmü mesleğini hafife aldığınız bu insanların en kötüsü yaşadığınız ülkenin o yıl için ilk 20 bininde olan insanlardır. bir ülkenin siyasetçilerinin, yazarlarının ve ekseri vatandaşlarının, bu ilk 20 bin insana yaptığı uygulama saygısızlıktır bu insanlar tanrı değildir melek değildir insandır ve onlarda yer içer WC ihtiyaçları vardır onlar insanların hastalanmasına sebeb olmazlar sadece ve sadece kendilerine müracaat eden insanların iyileşmesine yardımcı olurlar ve bazen hastalar ne yaparsanız yapın iyileşmezler.
Bu olan olaylara yapılan yaklaşımlar o ülkenin iyiliğinemidir kötülüğünemidir hiç düşündünüzmü. Sağlık sisteminin iyiliği kötülüğü sadece zorunlu sigortanın olup olmamasına mı bağlı sizce ? sahi iyileşmek ne demek? sağlıklı olmak nedemek?
Elinizdeki kalemi bilgisiz olduğunuz konularda kullandığınız için sizi kınıyorum.
saygı kişilerin değil yapılan mesleğin hakkıdır. Lütfen saygılı olunuz.
Sağlık sisteminde bol sağlıklı günler ve hastalandığınızda iyileşme dileklerimle (iyileşmezseniz bu kadar basit değil, tabiiki sigortalarımız tazminatınızı öder.)
Çok hızlı ve bir anda yazıyı okuyunca aklıma gelenleri yazdım imla hataları cümle düşüklükleri için özür dilerim.
Op. Dr. Halim Özçevik