Gaitada gizli kanı tespit eden testler üçe ayrılıyor:
A.Fekal okkült kan testi (FOBT): Rutin uygulanan en sık test çeşidi. İçinde guaiak maddesi içeriyor. Ülkemizde de bu test uygulanıyor. Testten birkaç gün öncesinde kırmızı et, brokoli, turp, bayır turpu, karnabahar, elma, portakal, mantar gibi yiyecekler ve kolşisin ve okside edici ilaçlar (iyot-borik asit gibi) ilaçlar kullanmamak gerekiyor, aksi taktirde yanlış pozitif sonuçlar çıkıyor.(1)
B.Fekal immunokimyasal test (FIT): The American College of Gastroenterology tarafından , FOBT testi yerine önerilen test.(2)
C.Gayta DNA testi (sDNA):Kan yerine gaytada polip veya kanser hücreleri kaynaklı anormal DNA taranıyor.
FOBT testinin gaitada gizli kanı tespit ederek kolorektal kanser mortalitesini azalttığına dair çalışmalar 1990’a dayanıyor. Avrupa ve Amerikada da 50-74 yaşlar arası rutin olarak gaytada gizli kanın aranması öneriliyor. Gaitada gizli kan testini Finlandiya 2004 yılından bu yana gaytada gizli kan (FOBT) uygulamasını rutin olarak uyguluyor. Bu ülkede 1.600.000 kişide 800.000 kişilik çalışma grubu ve 800.000 kişilik kontrol gruplu bir karşılaştırma çalışmasında, kolorektal kanser mortalitesi bakımından gruplar arası bir fark bulunmamış. Sonuç bölümünde araştırmacılar uyarıyor: Sağlık politikaları belirlenirken araştırma temelli olmalı.(3)
Dr.Erol Yayla
Kaynaklar:
1. http://www.webmd.com/colorectal-cancer/fecal-occult-blood-test-fobt
2. Rex, DK; Johnson, DA; Anderson, JC; Schoenfeld, PS; Burke, CA; Inadomi, JM; American College of, Gastroenterology (Mar 2009). "American College of Gastroenterology guidelines for colorectal cancer screening 2009 [corrected].". The American journal of gastroenterology 104 (3): 739–50. doi:10.1038/ajg.2009.104. PMID 19240699
3. http://bmjopengastro.bmj.com/doi/full/10.1136/bmjgast-2015-000034
Bu yazının tüm hakları Medimagazin'e aittir. "www.medimagazin.com.tr" biçiminde aktif bağlantı kurulabilir. Açık kaynak göstermeden yapılan alıntılar için yasal takip yapılacaktır. ©
