İtalya’da son haftalarda görülen iki ayrı botulizm vakası yetkilileri endişelendiriyor. Botulizm, felç geçirmeye veya ölüme yol açabilen ileri seviye bir gıda zehirlenmesi olarak biliniyor.
Kalabriya’daki en ciddi salgında iki kişi hayatını kaybederken 12 kişi hastaneye kaldırıldı. Sardinya’da da başka botulizm vakaları rapor edildi. Tüm vakaların, sanayi tipi ve ev yapımı konserveler dahil olmak üzere kontamine gıdalarla bağlantılı olduğu belirlendi.
Botulizm, nadir görülen ancak ciddi seyreden, solunum problemleri, kas felci ve ölüme yol açabilen bir hastalık. İnsanlar, uygun şekilde konserve edilmemiş, saklanmamış veya fermente edilmemiş ev yapımı gıdaları tüketerek botulizme yakalanabiliyor.
Örneğin Sardinya’daki salgının, kontamine olmuş sanayi tipi bir sos ile bağlantılı olduğu tespit edildi.
Kalabriya’daki salgın, Cosenza iline bağlı Diamante’de 3-5 Ağustos tarihleri arasında başladı. Sosis ve şalgam yaprakları içeren sandviçleri bir sokak satıcısından satın alan 18 kişiyi etkiledi. İki kişi hayatını kaybetti.
Paola Cumhuriyet Başsavcılığı, satıcı, kontamine gıdaları üreten şirketlerin üç yöneticisi ve Cosenza bölgesindeki iki sağlık kuruluşunda görev yapan beş doktor olmak üzere dokuz potansiyel şüpheli hakkında soruşturma yürütüyor.
İddia edilen suçlar arasında “taksirle adam öldürme” ve “zararlı gıda ticareti” yer alıyor. Soruşturma sürüyor; otopsiler planlanıyor ve gıda kamyonu inceleme için el konuldu.
Hastaneye kaldırılan 14 hastanın durumu stabil. Altı kişi yoğun bakımda tutuluyor; bu hastalardan biri entübasyondan çıkarıldı ve kendi başına nefes almaya başladı. Üç çocuk pediatri servisinde, beş hasta ise diğer servislerde tedavi görüyor.
Hastaneye, botulinum toksini vakalarının zamanında tedavisi için gerekli olan antidottan birkaç flakon ulaştırıldı.
Diamante Belediye Başkanı Achille Ordine, hastalıkların “sınırlı ve kontrol altında” olduğunu söyledi.
Yanlış gıda konserveleri botulizm riskini artırıyor.
İtalya Ulusal Sağlık Enstitüsü’nün verilerine göre, 2001-2020 yılları arasında ülkede 452 botulizm vakası doğrulandı ve ortalama ölüm oranı yüzde 3,1 olarak kaydedildi.
Vakaların yüzde 91’i gıda kaynaklı olup, çoğunlukla ev yapımı konservelerin tüketimiyle bağlantılıydı.
2023’te İtalya, 36 botulizm vakasıyla Avrupa’da en fazla vaka sayısına ulaştı. Onu Fransa (15), Romanya ve İspanya (14’er) ile Almanya (16) izledi.
Özellikle ülkenin güney bölgelerinde yaygın olan evde konserve geleneği, yüksek vaka oranının başlıca nedenlerinden biri olarak görülüyor. Evde gıda saklama işlemi doğru yapılmadığında, botulizme neden olan Clostridium botulinum bakterisinin çoğalmasına zemin hazırlanıyor.
Pavia Zehir Kontrol Merkezi Direktörü Carlo Alessandro Locatelli, “Şu anda bir alarm durumu yok ancak özellikle ev yapımı konservelerin hazırlanmasında önlem almak çok önemli,” dedi.
“Botulinum toksini görünmezdir ve çoğu zaman gıdanın tadını değiştirmez. Antidot yalnızca erken evrede, toksin hâlâ kanda dolaşırken etkilidir.”
Botulizmin belirtileri ve korunma yolları
Kontamine gıdaların tüketilmesinden 6 saat ile 7 gün sonra ortaya çıkabilen botulizm belirtileri arasında çift görme, her iki göz bebeğinde genişleme, göz kapaklarında düşüklük, konuşma ve yutkunma güçlüğü, ağız kuruluğu ve kabızlık yer alıyor.
Ağır vakalarda solunum yetmezliğine yol açarak entübasyon gerektirebiliyor.
İtalyan sağlık otoriteleri, konserve için kullanılan kap ve aletlerin dikkatle sterilize edilmesini, güvenli saklama yöntemlerine uyulmasını ve bir yaşın altındaki çocuklara bal ile ev yapımı konservelerin verilmemesini tavsiye ediyor.
Zehirlenme şüphesi halinde derhal acil servise veya Pavia Zehir Kontrol Merkezi’ne başvurulması gerekiyor.
Bilinen salgınlarla ilgili olarak, sağlık yetkilileri hastaları yakından izliyor ve ilgili hastanelere botulinum toksini antidotu dozları dağıtıyor.
