SEATTLE - Alison Krupnick, erken evre servikal kanserini iyileştirebilecek olan önümüzdeki haftanın başındaki cerrahi işlem için kendisini mental olarak hazırlamıştı. Ama cuma günü, hastaneden bir haber aldı: Koronavirüs hasta izdihamından dolayı, ameliyatı iptal edilmişti.
Krupnick sanki içinde bir saatli bomba varmış gibi hissederek bırakılmıştı ve ameliyatının ne zaman yapılacağına dair tek net söz söylenmemişti.
Krupnick, "Hepimizin bu durumdan muzdarip olduğunun oldukça farkındayım, ancak bir ihtiyaçlar hiyerarşisi olmalı." dedi ve elinden birşey gelmese de bekleme sırasında oluşacak riskler hakkında endişe ettiğini ekledi.
Hastaneler koronavirüs vaka yükü ile karşı karşıya gelirken ve kötüleşen bir salgının sağlık sisteminde taşmaya yol açabileceği ihtimaline karşı hazırlanıyorken, Seattle ve New York'taki hastane yöneticileri en yüksek öncelikli vakalara odaklanarak elektif ameliyatları iptal etmeye başladılar.
Hedefleri koronavirüs hasta akını için -hastane yatakları ve koruyucu teçhizattan hemşire ve doktor zamanlarına kadar- kaynakları korumak.
Seattle bölgesindeki bir hastane, cerrahlarına "Mevcut verilere göre lokal Kovid-19'da yönergemiz Kuzey İtalya'nınkine benzer olmalı" şeklinde mail gönderdi. "Kaynaklarımız bugün için yeterli olsa da, bunların şu an belirsiz olan gelecekte de hizmete devam edebilmemiz için doğru şekilde pay edilmesini sağlamalıyız."
Seattle, New Rochelle, New York ve Santa Clara, California gibi en ciddi salgınların olduğu bölgelerdeki hastaneler, Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nin güncel önerileri doğrultusunda elektif ameliyatları iptal ediyorlar. Kılavuzlara göre Florida ve Massachusetts'teki hastaneler de aynı şekilde davranmalı.
Cuma günü, Amerikan Cerrahlar Koleji ülkedeki tüm hastane, sağlık kuruluşu ve cerrahların elektif prosedürlerinin tarihlerini değiştirmelerini önerdi. Rehber "Zaman, kritik öneme sahip" dedi.
Cerrahlar şu ana kadar kalça ve diz replasman ameliyatlarını, ön çapraz ligament rekonstruksiyonu ve pediatrik apne cerrahilerini ertelediler.
"Gri alan, kanser hastaları"
Seattle bölgesinde birkaç hastanenin yöneticiliğini yapan İsveç Tıp Merkezi cerrahi servisler yetkili medikal direktörü Dr. Arooj Simmonds "Gri alan, kanser hastaları." dedi.
Dr. Simmonds, prostat ve serviks gibi yavaş seyirli kanserlerin tedavisinin ertelenmesinin daha mümkün olduğunu söyledi.
Cuma günü, yani geniş çaplı ertelemelerin yapıldığı ilk gün, İsveç Tıp Merkezi'nin rutin ameliyat sayılarının yüzde 20'si kadarını gerçekleştirdiğini belirtti.
Hastanesi Kirkland, Washington'da bulunan EvergreenHealth doktorları pandeminin etkisini Amerika'daki herkesten çok yaşayarak, yalnızca Cuma günü planlanan işlemlerin yüzde 30'undan fazlasını iptal etti.
Hastane başhekimi Mark Freeborn, CDC kılavuzunu hastanenin Çarşamba gecesi gördüğünü ve ertesi sabah 6:30'da cerrahi yapan doktorlar komitesinin toplandığını söyledi. Sabah saat 9 itibariyle elektif ameliyatları erteleme kararı alınmıştı ve kendi protokollerini geliştirip cerrahları bilgilendirmeye başlamışlardı.
Salgın başladığından beri düzenli aralıklarla toplantı yapan komite, kararlarını sağlık çalışanlarının enfekte olmasını önlemede kullanılan koruyucu malzemeler gibi kaynakları koruma ihtiyacının şekillendirdiğini söyledi.
Dr. Freeborn ayrıca cerrahların, hastaların ameliyattan sonra ihtiyaç duyduğu tıbbi bakım gereksinimini de azaltmak istediklerini belirtti.
Bazı hastalar enfekte oluyor ve anesteziye olumsuz yanıt veriyor; bu da korona virüs testi pozitif gelen hastaları tedavi etmekle meşgul olan sağlık profesyonellerince bakım gerektiriyor.
Total kalça replasmanı yapılan yaşlı bir hastanın -şu an koronavirüs yüzünden zarara uğramış olan ensitütelerden olan- deneyimli bir bakım merkezinde sağlığına kavuşması gerekebilir. Dr.Freeborn "Tahmin edersiniz ki, bu hastalar için doğru olan bu değil" diyor.
"Devam etmek ya da etmemek yönünde alınan kararların birçok olumsuz sonucu var."
EvergreenHealth cerrahları eğer bir ameliyatın yapılması gerekliliğine inanıyorlarsa bir panele başvuruyorlar ve bu karar 30 dakika içinde alınıyor.
Kim Dammann, 45, Salı günü Seattle Hastanesinde Aşil tendonunu onarma ameliyatı olacaktı ancak Cuma günü randevusunun ertelendiğine dair bir mail aldı.
"Bu isteğe bağlı yapılan bir ameliyat değildi, ama sanırım şu an yapılması için yeterince kritik de değil." dedi.
Kendisi de bir onkoloji hemşiresi olan Dammann "Anlıyorum, yataklara ve doktorlara ihtiyaç var." diye devam etti.
Eğer ameliyat olamazsa, bağ dokunun daha fazla hasarlanmaması için ayağı birkaç ay daha alçıda kalacak ve sağ ayağındaki alçı nedeni ile hastaneye araba ile gidip gelemeyecek.
Ülkenin dört bir yanından insanlar sağlık hizmetlerindeki gecikmeden şikayetçi. San Jose'de bir kadın ameliyatının iptal olduğunu söyledi. Boston'da, pazartesi günü babası akciğer kanseri nedeniyle ameliyat olacak bir adam ameliyatın iptal olduğunu ve hastaneden tüm bu olanlar bittikten sonra hastanın ameliyata alınacağının söylendiğini iletti.
Birçok trans birey de sosyal medya üzerinden ameliyatlarının ertelenip ertelenmeyeceği ile ilgili endişellerini paylaştı.
Colorado'da yaşayan Rachel Davis isimli kadın twitter'da "Koronavirüs nedeniyle en önemli ameliyatımın iptal edilmesinden gerçekten korkuyorum." diye yazdı. "Şu an motivasyonumun çoğunu bu ameliyat sağlıyor."
Çok az sayıda koronavirüs hastası tedavi eden, hatta hiç koronavirüs hastası tedavi etmeyen hastaneler bile şu anda işlemlere kısıtlama getirdiler. Cumartesi gününden beri hiçbir koronavirüs hastasının başvurmadığı Seattle Çocuk Hastanesi, bunu biraz da koruyucu ekipmanları tüketmemek için yaptıklarını belirtti.
New York Times'tan çeviren :
Dr Tuğba Gamsız
Medimagazin Dış Haberler Editörü
