Gün geçmiyor ki ülkemizde yeni bir bomba patlamasın! Her geçen gün alınan yeni bir kararın getirdiği yeni bir uygulama, yeni kara bir sayfa açıyor sağlık sektöründe. Her geçen gün biraz daha bilimden uzaklaşan, ne olduğu, niye olduğu belli olmayan hurafelerle karşı karşıya kalmamız işten bile değil.
Gebelerde “dental panaromik film” uygulamasına engel olmak için yeni bir uygulama başlatmışlar. Hangi bilimsel gerçek temel alınarak yapılmış bu uygulama şaşıyorum.
Gebe hastalarınızı panaromik film isteğiyle bir görüntüleme merkezine yolladığınıza “red” cevabı ile karşılaşıyorsunuz. Sebep? “Sağlık Bakanlığı gebelerde kurşun önlükle bile radyografi alımını yasakladı”. Peki ya bilimsel gerçek nedir?
Birleşik Devletler Radyasyondan Korunma ve Ölçüm Ulusal Konseyi (National Council on Radiation Protection & Measurements)’nin tahminlerine göre Birleşik Devletler’de tüm kaynaklardan alınan efektif radyasyon dozu yılda 6,2 mSv’dir ki bunun yaklaşık olarak 3,1 mSv’i doğal kaynaklardan alınmaktadır (1).
Dental radyografi yolu ile dakikada anneden bebeğe geçen radyografi ise 0,0001 mSv olup zararsız kabul edilmektedir. Yalnızca bir adet popülasyon temelli vaka kontrol çalışmasında doğum öncesi anne tiroidine verilen 0,4 mSv’den küçük dental radyografi ile düşük doğum ağırlığı (2500 g) arasında bir ilişki bulunmuştur. Ancak bu çalışma diğer çalışmalarla uyumsuz olup, biyolojik açıdan inandırıcılığı yoktur (2).
Keza Birleşik Devletler Gıda ve İlaç Yönetimi (Food and Drug Administration) de konuyla ilgili görüşünü açıkladığı paragrafında “ Gerekli bir x-ray’in alınmaması, radyasyonun kendisinden daha büyük risk içerir.” ifadesiyle tartışmaya son noktayı koyuyor (3).
Hal böyle iken Sağlık Bakanlığı’nın “kurşun önlük”le dahi gebelerde dental x-ray’e izin vermemesinin mantığı nedir?
Amaç toplum sağlığını korumaksa, aynı bakanlığın gebe radyoloji teknisyenlerine 9 ay ücretli izin vermesi gerekmez mi? Ya da tüm gün kliniğinde çalışan ve radyografi alan diş hekimlerine de yıpranma payı vermesi?
Dt.E.Bihter GÜRLER
1. http://www.ncrponline.org/
2. Kruskal JB. Diagnostic imaging procedures during pregnancy. http://www.uptodate.com/index. Accessed Nov. 17, 2011.
3. http://www.fda.gov/Radiation-EmittingProducts/RadiationEmittingProductsandProcedures/MedicalImaging/MedicalX-Rays/ucm142632.htm
