Fazla fazla yazılan ilaçların hem Türkiye’nin ekonomisi hem de insan sağlığı açısından büyük tehdit oluşturduğunun altını çizen Dr. Sami Selbes, “Fazla ilaç yazımının en önemli etkenlerinin başında mümessiller geliyor. Sağlık Bakanlığı yapacağı yeni çalışma ile mümessillere sertifika vererek giderek artan çalışan sayısını denetim altına dair bilgi edindim” dedi.
İlaçların israf edildiğini kaydeden Dr. Sami Selbes, www.sikayetvar.tv’ye yaptığı açıklama ile doktorlar tarafından reçetelenen ilaçların yüzde 37’sinin kullanıldığını gerisinin hiç açılmadığını ya da açıldıktan sonra birkaç ilaç kullanımından sonra kullanım tarihinin geçtiğini ve israf edildiğini kaydetti. İlaca verilen paraların büyük çoğunluğunun yurt dışına gittiğini de hatırlatan Serbes, “İsraf edilen ilaçların büyük çoğunluğu yurt dışından getirtiliyor. Kullanılmayan ilaçlar Türkiye’ye ekonomik bağlamda büyük kayıpları beraberinde getiriyor” dedi.
Eşitsizlik Var!
Gereksiz ilaç kullanımın Türkiye’de giderek arttığını ve sağlık harcamalarının başında geldiğini kaydeden Serbes, fazla ilaç yazımının nedenlerini şöyle sıraladı:
“Türkiye’de sağlık kültürü gereği çok fazla ilaç yazılıyor. Ya hekim fazla ilaç yazıyor ya da doktor ilaç yazmak istemiyor hasta ilaç yazımını talep ediyor. Hasta tarafından talep edilen ilaçların başında da antibiyotikler ve ağrı kesiciler geliyor.
Diğer bir faktör ise yazılan ilaçların kullanma kültürü henüz Türkiye’de yerleşmedi. Kullanılmayan ilaçlar nedeni ile tedaviler yarım kalıyor. Kimisi fazla fazla ilaç yazdırırken kimisi de hekime çok az gidip az ilaç yazdırıyor. Sağlık hizmetleri bakımından bir eşitsizlik var. İlaç tüketmesi gereken diyabet, tansiyon ve astım hastaları ilaç kullanmamayı seçebiliyor.
Bazen de doktorlar kullanılmayacak kadar fazla ilaç yazıyor. Uzun süre kullanım gerektiren ilaçlar kısa sürede sonuçları görülmeden değiştiriliyor, yazılan ilaçlar elde kalıyor. Raporlar çıkartılarak sürekli hastanın ilacının değiştirilmesi bir tedavi bitmeden yeni bir tedaviye geçmek büyük israf.”
Mümessiller Başka Alanlara Kaydırılmalı
İlacın fazla yazılmasında doktor, eczane ve ilaç firması arasında görev yapan mümessillerin büyük etken olduğunu belirten Dr. Serbes, mümessillerin ilaç yazımında nasıl bir etkisi olduğunu şöyle açıkladı:
“İlaç tanıtım elemanlarının Türkiye’deki sayısı çok fazla. Avrupa’da bu sayı bizdekilerin yüzde 10’u kadar. Türkiye’de ilaç firmaları sürekli mümessil alıyor ve başarısız olanlar cezalandırılıyor. Bir mümessilin maliyeti 6 bin lirayı bulabiliyor. Mümessil olarak çalışan elemanların büyük çoğunluğu iyi yetişmiş ve başka alanlarda daha verimli olabilecek kişilerden oluşuyor. Yabancı dili olan ve çok iyi üniversitelerden mezun olan bu kişiler uluslar arası pazarlama ve yurt dışından gelen hastaların ülkemize getirilip tedavilerinin yaptırılması gibi alanlarda istihdam edilebilirlerBöylece ülkeye daha fazla girdi sağlarlar.”
Sağlık Bakanlığı Mümessillere Sertifika Verecek
Sağlık Bakanlığı’nın mümessiller açısından yürüttüğü yeni çalışma hakkında da bilgi veren Dr. Serbes, “Bakanlık artık mümessillere sertifika verecek ve sayıları kısıtlanacak. Umarım Bakanlık ilaç sektörünün baskısı ile geri adım atmaz.” dedi. Serbes, hem ekonomi hem de sağlık bağlamında fazla ilaç yazımında zarar verdiğini düşündüğü mümessil mesleği ve ilaç yazımına ilişkin şu önerilerde bulundu:
“Mümessil sayısı kontrol altına alınmalı ve çalışma sistemi yayınlanacak yönetmelik ile etik anlamda yeniden düzenlenmeli. Doktorların yeni tedaviler ve ilaçlar hakkında bilgilendirilmesi bakımından farklı yöntemler kullanılabilir. İnternet ağı ile ilaç firmaları ilaç tanıtımı yapacağı broşürleri paylaşabilir ve ilaç hakkındaki olumlu ve olumsuz tüm görüş ve bilgiler burada paylaşılabilir. Tarafsızlığın sağlanacağı bu portal ile fazla ilaç yazımı da engellenebilir. Böylece doktor ve ilaç firması arasında kalan mümessiller başka alanlara kaydırılabilir. Böylece bloknottan akaryakıta kadar doktorlara verilen promosyonların da önüne geçilebilir.”
