Fizik Tedavide Tamamlayıcı Tıp Yöntemleri-I

Tamamlayıcı tıp yöntemleri,  sağlığın çeşitli alanlarında  kullanılıyor. Fizik tedavi ve rehabilitasyon da ilgilendiği konular açısından hemen hemen tüm tamamlayıcı tıp yöntemlerinden faydalanılabilen bir alan. Bu yazı dizisine başlarken tamamlayıcı tıp yöntemlerinin uygun kullanıldıklarında faydalı olmalarının yanında klasik tedavilere sadece destek olabileceklerinin bilinmesi gerekir. Tek başlarına kullanılmalarının faydadan çok zarar getirebileceği de unutulmamalı.

Akupunktur tedavisi
Akupunktur, en eski tedavi yöntemlerinden biri, 2-3 bin yıldır uygulanıyor. Batı tıbbıyla tanışması, ABD başkanı Nixon’ın 1972 yılında Çin ziyareti sırasında rahatsızlanması ve tedavisinin akupunkturla yapılması sonrasında oldu. Akupunktur felsefesine göre, hastalık faktörleri araya girmediği sürece canlılar Yin ve Yang adlı iki zıt kuvvetin etkisi altında. Yin ve Yang arasındaki etkileşim, Qi denilen enerji dalgasını üretir. Akupunktur  iğnelerinin batırılmasıyla Qi’ye ulaşılır. 365 klasik akupunktur noktasına 600 noktanın eklenmesiyle bin kadar nokta saptandı. Bazı çalışmalarda bu noktaların elektriksel dirençlerinin farklılık gösterdiği tespit edildi.

Plasebo etkisi var
Akupunktur tedavisiyle ağrının azalması birkaç faktörle açıklanabilir. Birinci faktör, vücutta ağrı oluşumundan sorumlu olan hormonların akupunktur iğneleri uygulaması sonrasında artması. Bu hormonların düzeyi artınca insan vücudunda daha az acı hissedilir. Diğer bir teoriyse kapı-kontrol. Buna teoriye göre, insan vücudunda akupunktur iğnelerinin teması sonucunda ağrı duyusunun geçişi engellenir, böylece hissedilen ağrının düzeyi azalır.
Dünya Sağlık Örgütü, 1989’da akupunktur tedavisiyle ilgili bir çalışma başlattı. Beş yıl süren incelemeler sonucunda 1994 yılında Japonya’da bir akupunktur kılavuzu hazırlandı. Bu kılavuza göre; göğüs, göz, ağız, ortopedi, mide-bağırsak ve nöroloji sorunlarında akupunktur tedavisine başvurulabilir. Ayrıca ilaçlarla geçmeyen durumlarda ya da yan etkileri fazla hissedenlerde, ilaçlarını azaltmak isteyen hastalarda, operasyon sonrası aşırı bulantı ve kusması olanlarda, aşırı yorgunluk hissi ve uyku bozukluklarında akupunktur tedavisinin faydalı olduğu kanıtlandı.

Anestezi olarak da kullanılıyor
Yöntemin en sık kullanıldığı alanlardan biri de, cerrahi girişimler öncesi akupunktur anestezisi. Bu konuda faydalı olduğuna ilişkin çalışmalar bulunmasına rağmen tüm bilimsel araştırmalar incelendiğinde plasebo denilen sahte uygulamadan üstün olmadığı ortaya çıktı. Yine  obezite ve çeşitli maddelerin  bağımlılığında yaygın bir şekilde kullanılır.
Akupunkturun fizik tedavi ve rehabilitasyon alanında kullanımı, daha çok myofasial ağrı ve fibromyalji sendromu gibi kas ağrısının temel olduğu hastalıklarla ilişkili. Tetik noktaya yapılan uygulamadan 10-15 dakika sonra akupunktur iğnesinin kasın rahatlamasıyla birlikte gevşediği izlenir. 
Ülkemizde branş farkı gözetmeksizin bir tıp doktorunun  akupunktur yapabilmesi için  480 saatlik sertifika programını tamamlaması ve sınavı geçerek sertifika almaya hak kazanması gerekir.