Apendektomi sonrası bir ölüm daha

Geçenlerde bu sütunlarda bir zavallı “Neden cerrahi branş tercihleri düşsün ki ?” diye soruyordu. Bu vakada tam olarak ne olduğunu bilemiyorum. Rahmetli hastanın hekimleri hatalı olabilir de, olmayabilir de. Aslında çoğu zaman ortada gros bir hata yoktur, ama bu ayrı konu. Ne olursa olsun, benim çok iyi bildiğim 4 şey var: 1. Hastanın acılı babası olup bitenleri kendi bakış açısından, kendi zihinsel kapasitesi çerçevesinde gözlemlemiş ve bir takım şeylerin illa ki hatalı olduğuna / olması gerektiğine karar vermiş. Birkaç gün içinde kaçınılmaz olarak avukata gittiğinde, kafasındaki “AĞIR HEKİM HATASI” fikri iyice kuvvetlenecek, artık felek gelse aksini kabul etmeyecektir. İnanın hep böyle olur. Özellikle “avukata gitme” aşamasının altını çiziyorum. Çünkü bundan önce belki hekimlerin aslında hatalı olmadığını, komplikasyon olgusunu kabul edebilecekken, avukat, hele hele Savcı aşaması sonrası artık hiçbir güç sizin hatalı olmadığınıza inandıramaz hasta yakınlarını. 2. Yine meslektaşlarına “katil” diyen bazı arkadaşlarımızın bir türlü anlayamadığı gibi; biz burada “kusurlu olan hekimler cezalandırılmasın” demedik. Sadece; tıbbi şikayetler doğruca avukat ve savcılara gitmek yerine, Batı’da olduğu gibi önden bir değerlendirmeden geçsin, konunun akademisyenleri olguyu, her şeyiyle tüm dosyayı incelesin, hastaya bakan herkesle görüşsün, şikayeti tarafsız ve objektif bir biçimde değerlendirsin istedik. Ve haklı olan şikayetler elbette Yargı’ya intikal etsin. Buna kimsenin itirazı olamaz. AMA; “zırvalar / para almak için atılan iftiralar / yanlış anlamalar / kışkırtmalar / cidden komplikasyon olan şeyler de önden elensin, mahkemeye gidip 12 sene boyunca Milli Tıp Hukuku Formülü ile zavallı suçsuz doktorların canına okumasın” dedik. Bu ülkede tıp akademisyeni sayısı ne kadar oldu acaba, tahminimce en az 10.000 Profesör ve Doçent ünvanlı yetişmiş insan kaynağımız vardır. Bu insanlarımızdan, tabii maddi hakları da verilerek, bir “jüri” formunda bu tür vakaları incelemeleri istenebilir. Amerika’da bunu bizzat avukatlar yapıyorlar, ve bu şekilde şikayetlerin en az % 70’i en baştan reddediliyor. Kalanların da çoğunu hekimler kazanıyormuş. Beni de Adli Tıp’tan önce ÜNİVERSİTE JÜRİLERİ kurtarmıştı. Böyle bir uygulama mahkemelerin cidden feci olan yükünü de hafifletir. Yargıtay’da 2.5 milyon dosya olduğu söyleniyor. 3. Zaten kötü olan tıp eğitimimiz daha da kötüleşince, ve acillerle polikliniklere eften püften saçma sapan şeylerle başvurular iyice çoğalınca, bu tür vakaların sayısı ne yazık ki daha da artacaktır. Tabii dava sayısı da artacaktır. 4. Devlette defansif tıp yaygınlaşmaya başladı. Bunun doğal sonucu olarak, artık hastalar tedavi olmak için özele gidip tonla para vermek zorunda kalabiliyorlar. Çok da uzak olmayan bir gelecekte bazı ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de, hastalığa ve ameliyata spesifik “Komplikasyon Sözleşmeleri” imzalanacağı günleri görebiliriz. Bakınız Amerika, HASTA BAKIMINDA KUSURLU OLSALAR DAHİ, HEKİMLERE DAVA AÇILMASINI ENGELLEMEYİ, MAHKEME OLAYINI TAMAMEN BİTİRMEYİ tartışmaya başladı; en az 3 eyalette bununla ilgili kanun teklifleri hazırlandı. Elbette kusurlu hekimlere bazı yaptırımlar uygulanabilecek, ama hastaya baktığı esnada İÇİNDE BULUNDUĞU KOŞULLAR da hesaba katılarak. Belki bir takım eğitimlerin tekrarı istenebilecek, hekimin bazı şeyleri yapması belli süre için engellenebilecek. Batı’da hapis filan zaten yoktu, bu yasalar kabul edilirse artık avukat ve tazminat da olmayacak. Bunun için makul ölçülerde ödeme yapacak bir fon planlanmış. Risk grubuna ve özgeçmişlerine göre tüm hekimler buna ödeme yapacaklarmış. Aslında bu da istenebilir, ama ben “ön-değerlendirme”ye dahi razıyım.

Küçük bir özel hastanede ameliyat olan yakınımı ziyarete gittim. Sadece hemşirenin bulunduğu serviste hastamın şokta olduğunu düşündüm. Başka tanıdığım cerrah dr arayıp durumu anlattım,kendi dr ameliyattan sonra kurumu terketmişti hastam 36 yaşında, bilinci bulanmıştı. Hemşirelere tansiyon, saturasyon bile ölçtüremedim. Doktoru da aramadılar. Neticede durumu kötüleşen hastam, laparoskopide zarar gören safra kanalı, pulmoner emboli vs 35 gun başka hastanede yattı. Evet ikisi de komplikasyon, ama post op takiplerin amacı da bu değil mi? Cerrahlık zor, riskli, ama iş ameliyathanedebitmiyor. Cerraha iyi bir post op bakım ekibi de gerekir.

Evet sevgili meslektaşlarım , Malpraktisten kaçmak için riskli vakalara girmiyorsunuz ana bu olayda da görüldüğü gibi bu asla bir çözüm değil. Basit bir apendektomi de veya kolesistektomide dahi ölüm ve her çeşit morbidite mümkün. Bu nedenle derneklerin bir araya gelip çok büyük bir eylem planı yapıp hükümet malpraktis yasasını yumuşatmadan ve RKTR rumuzlu meslektaşımızın dediği gibi bir ön değerlendirme mekanizması kurulmadan bu eylemler asla sonlanmamalı.

Hasta doktor ilişkisini bozan,birbirine düşman ettiren,müdaheleden uzak tutan,hastaya el sürdürmeyen bu ucube yasasının acilen kaldırılması.Her komplikasyonda doktoru suçlu ve katil gösteren bu yasa tamamen insan haklarına aykırıdır.Hem çalışan hemde vatandaş yönünden.Vatandaşı sağlık sisteminden tamamen mahrum edecek bir yasadır bu.

Allah hiç bir cerrah arkadaşın başına vermesin. Apandisit, basit bir ameliyat deyip geçmemek lazım. Ameliyatın büyüğü-küçüğü-basiti olmaz. Yurt dışında kasık fıtığı ameliyatı sonrası sepsis gelişip kol ve bacakları ampute olan hastalar var.