MEDİMAGAZİN - Amerikan Geriatri Derneği'nin yaşlı yetişkinlerde ilaç kullanımına yönelik 2023 güncellenmiş Beers Kriterleri kılavuzundan bahsedeceğiz. Bu kriterler 1991'den beri yaklaşık her 5 yılda bir güncellenmekte ve revize edilmektedir ve yaşlı yetişkinlerde risk-yarar oranının toplumun geri kalanındaki kadar iyi olmadığı ilaçlar konusunda doktorları uyarmaya hizmet etmektedir.
Medscape'de Dr Neil Skolnik tarafından yayınlanan programda, konuyla ilgili önemli noktalardan bahsedildi. Yayınlanan metinde şu ifadeler yer aldı:
Bunlar önemli kriterlerdir çünkü ilaçlar yaşlı yetişkinlerde farklı şekilde metabolize edilir ve genç hastalarla karşılaştırıldığında farklı etkilere sahiptir. Bu kriterlere göre yaşlı yetişkinler 65 yaş ve üzeridir. Bununla birlikte 65'ten 100'e herkesin aynı olmadığını biliyoruz. İnsanlar yaşlandıkça daha fazla yandaş hastalık geliştirirler, daha kırılgan hale gelirler ve ilaçların etki ve yan etkilerine karşı daha duyarlı hale gelirler.
Kılavuz, yaşlı yetişkinler için potansiyel olarak uygunsuz ilaçları kapsamaktadır. "Potansiyel olarak" kelimesi önemlidir çünkü bu bir rehberliktir. Klinisyenler olarak bireyleri ilgilendiren kararlar veriyoruz. Bu kılavuz, her bir hastanın klinik bağlamını bütünleştirerek, karar vererek kullanılmalıdır.
Aspirin: Büyük kanama riski yaşla birlikte arttığından, aterosklerotik kardiyovasküler hastalığın birincil önlenmesi için , yaşlı yetişkinlerde zarar yarardan daha fazla olabilir, bu nedenle birincil önleme için aspirin kullanılmamalıdır. Aspirin, yerleşik kardiyovasküler hastalığı olan bireylerde ikincil korunma için endike olmaya devam etmektedir.
Varfarin: Atriyal fibrilasyon veya venöz tromboembolizmin (derin ven trombozu veya pulmoner emboli) tedavisi için mümkünse varfarinden kaçınılmalıdır. Warfarin , doğrudan oral antikoagülanlara (DOAC'ler) kıyasla, özellikle kafa içi kanama olmak üzere majör kanama riski daha yüksektirbu nedenle ikincisi tercih edilir. Yaşlı erişkinlerde majör kanama riski diğer DOAC'lara göre daha yüksek olduğundan Rivaroksabandan kaçınılmalıdır. Apixaban dabigatrana tercih edilir. Eğer hasta varfarin konusunda iyi kontrol altındaysa tedaviye devam etmeyi düşünebilirsiniz.
Antipsikotikler: Bunlar arasında aripiprazol , haloperidol , olanzapin , ketiapin , risperidon ve diğerleri gibi birinci ve ikinci nesil antipsikotikler bulunur. Kılavuz, şizofreni , bipolar bozukluk ve depresyonun adjuvan tedavisi gibi FDA onaylı endikasyonlar dışında bu ajanlardan kaçınılması gerektiğini söylüyor . Bu antipsikotiklerin kullanımı felç, kalp krizi ve ölüm riskini artırabilir. Esasen, kılavuz bu ilaçları ajite demans tedavisinde hafife almayın diyor. Yaşlı hastaları olan bizler için bu biraz yanıltıcı olabilir çünkü ajite demans, iyi ve etkili ilaçların bulunmadığı zor bir sorundur. Beers kılavuzu, davranışsal müdahaleler başarısız olmadığı sürece bu ilaçlardan kaçınılması gerektiğini söyleyerek bunu kabul ediyor. Bu nedenle, bu ilaçları kullanmanız gerekebilecek zamanlar vardır ancak bunları dikkatli bir şekilde kullanın.
Demans hastalarında antikolinerjiklerden, antipsikotiklerden ve benzodiazepinlerden mümkünse kaçınılmalıdır.
Benzodiazepinler: Benzodiazepinlerden de kaçınılmalıdır çünkü yaşlı yetişkinler, bu ilaçların daha yavaş metabolizması ve temizlenmesi nedeniyle benzodiazepinlerin etkilerine karşı daha fazla duyarlılığa sahiptir, bu da çok daha uzun bir yarı ömre ve daha yüksek serum seviyesine yol açabilir. Yaşlı yetişkinlerde benzodiazepinler bilişsel bozukluk, deliryum, düşme, kırık ve hatta motor kazası riskini artırır. Aynı endişeler, "Z-ilaçlar" olarak bilinen benzodiazepin olmayan uyku ilaçları grubunu da etkilemektedir.
Steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlar (NSAID'ler). Uygulamalarımızda sıklıkla kullanılan NSAID'ler yine de listede yer almaktadır. Yaşlı yetişkinlerde NSAID kullanmanın risk-yarar oranını düşündüğümüzde, çoğu zaman bu ajanların risklerini yeterince takdir etmiyoruz. Kanamalı üst gastrointestinal ülserler, NSAID ile 3-6 ay tedavi gören hastaların yaklaşık %1'inde, bir yıl tedavi gören hastaların ise %2-4'ünde görülür. NSAID'ler ayrıca böbrek yetmezliği ve kardiyovasküler hastalık riskini de artırır.
Kaçınılması gereken diğer ilaçlar (mümkünse). Bunlar şunları içerir:
Yüksek hipoglisemi riski nedeniyle sülfonilüreler . Gerekirse glipizid gibi kısa etkili bir sülfonilüre kullanılmalıdır.
Proton pompa inhibitörleri önlenebiliyorsa uzun süreli kullanılmamalıdır.
Atriyal fibrilasyon veya kalp yetmezliğinde digoksin birinci basamak tedavi olmamalıdır . Yaşlı erişkinlerde renal klerensin azalması, özellikle akut hastalıklar sırasında digoksinin toksik seviyelerine yol açabilir. > 0,125 mg/gün dozlarından kaçının.
Hastanın kreatinin klerensi <30 olduğunda veya uzun süreli baskılayıcı tedavi durumunda nitrofurantoinden kaçınılmalıdır.
Skopolamin , difenhidramin , oksibutinin , siklobenzaprin ve diğerleri gibi antikolinerjik yan etkileri yüksek olan ilaçları birleştirmekten kaçının .
Reçete ettiğimiz ilaçların yararlarını ve risklerini anlamak her zaman önemlidir. Yaşlı yetişkinlerin özellikle savunmasız bir nüfus olduğunu hatırlamak da önemlidir. Beers kriterleri, bireysel hastalar için ilaçlarla ilgili kararlar alırken kullanabileceğimiz önemli bir rehberlik sağlar.
