Yandal uzmanları mağdur oluyor

Bu konuyu gündeme getiren arkadaşıma teşekkür ederim.Üç yıl ekstra eğitim alıp sonrasında atandığımız hastanede ana dal uzmanları tarafından 2. sınıf insan muamelesi görüp, 3 yıl ek eğitime rağmen diğer uzmanlarla aynı döneri almak çok acı.

Arkadaşların değindiği problemlerin aynısını bizde yaşıyoruz. Hastane idaresiyle bu konuyu konuşmamıza rağmen bir adım atılmadı. özellikle birinci maddede belirtilen sorunu yalnızca yandalcılar değil tüm branşlardaki uzman arkadaşlar yaşamaktadır. Çoğu yerde cerrah arkadaşlara ameliyat bile yaptırılmamakta , sadece şef ve başasistanlar ameliyat yapmaktadırlar. her hekimin kendi hastasını takip etme hakkı olmasına rağmen malesef bu eğitim araştırma hastanelerinde uygulanamamaktadır.

bu durum sadece yandai için geçerli değil. çalışma ortamı ve itiyaç olmayan yer ve hastanelere yollanan uzmanlar için de aynı sorun geçerli. son mecburi hizmet kurasında patoloji için açık yerler bitlis,ardahan,muş..tıptan biraz anlayan patolojinin bu yerlerde atıl kalacağını ve bu iller patolojiye ihtiyacı olmadığını bilir. ama eğitim araştırma hastanelerinde ve yeni kurulan tıp fakültelerinde ise patoloji uzmanına gerek vardır. bari mecburi hizmet için buralara yollasan. hekim taze uzmanı meslekten soğutmazlar hem de buraların ihtiyacı görülür. ne hikmetse mecburi hizmet deyince bakanlığın aklına doğu güneydoğu geliyor. sanki türkiyenin en az dıoğu kadar mağdur başla anadolu bölgesi yok. sanki bu ülkenin bir bölgesini çocukları başka bir bölgesine hizmete mahkum için doktor,uzman,yandal uzmanı oluyorlar.. bari gittikleri yerde takdir görseler. hayır.. devleti oralara doktor yollamaya mecbur gören bir anlayış yer etmiş. olan doktorlara oluyor. mecburi bitince dönecek torpil yoksa mecburi hizmet 'kürek hizmeti' oluyor..

Türkiyede neden hekimler yan dala bu kadar gidiyor? Yan dala gidince bütünlük hekim yaklaşımı bir süre sonra bozuluyor mu ? Dünya bütüncül hekim yaklaşımı mı yoksa yan dal hekim yaklaşımını tercih ediyor ? Yan dal gerçekten daha yıpratıcı , zahmetli , ama sağlık sistemi içinde bunca zahemete ve emeğe rağmen bütüncül yaklaşımı kayıpmı ediyoruz ? Ana dal yada bütünlüklü hekim yaklaşımı üzerine İspanyada olduğu gibi genel hekimlik uygulamasından kopmayan , dahiliyenin içinde , yada ana branşın içinde setifikasyon mu olmalı? Daha önemlisi pratisyen hekimlik en prestijli dal olsa ne kaybederiz ne kazanırız?Bunca zahmete gerek var mı ? Sorulara ihtiyacımız var.Sağlık sisteminin stratejiye , oryantasyona , kurguya ihtiyacı var. Eskiden önce zarar verme yaklaşımı vardı. Şimdi Önce zarar görme yaklaşımı var. Dışardan bakınca bana dokunmuyorsa nötr kaldığımız bu durum , sağlık ihtiyacı olduğunda hekiminizin böylesi tutum sergilemsi halinde hasta ve hasta yakının en istemediği tutumdur.Hastaya , hasta yakınına , iş barışına ,sağlık ekonomisine , bilimsel yaklaşıma zarar verecektir.Veriyorda. Sevabı , günahı bu sistem uygulamaya koyan , devam ettiren , tabiki seyreden , evet seyredenlerindir. Hekimin çalıştığı ortamı , muayne sürelerini , emek değerini ideal hale getirmeden malpraktis , hasta hakları çıkarmakla bu işler olmaz.Olursa önce kendine zarar verme sistemi çalışır.Çalışıyor. Akla yatkın olan temel ücretlendirme üzerine %20 performasn çıtası koyduğu sistemi çalıştırmaktır.Hasta ve işlem endeksli performasn sistemi koyarsan , tıpta komplike durum ile , sıradan durumu ayıramayacağın için işler sarpa sarar.Şimdi buradayız. Şimdi seçkin bir insan gurubunu altı yıl okutup , temel yeterliliği sağlayamadımız bütünlüklü sağlık yaklaşmını prestijli kılamadığımız noktadayız.Şimdi bütüncül yaklaşımın , pratisyen hekimliğin prestijli olduğu bütüncül yaklaşım yerine ,artık geçtik dahiliyeyi yan dal hekimliğinin merkezde ve prestijli olduğu organ doktorluğu dönemi.Uzmanına git cahilliği.Önce bütünü gör !Saonr agrekiyorsa uzmanına git.Yoksa her organ için uzman arıyacak bir sağlık budalası olursun.Buradayız. Aklın düşüncenin bütünlüğünün anlamı yerine parçlanması gibi insanda bütün değil artık.İnsan her organın ayrı çalıştığı birbirine bağlı olmayan sistemler komşuluğu.İnsan her organın kafasına göre çalıştığı , bütünlük göstermeyen organlar komşuluğunda.Sağlık sistemimizde buna eşdeğer , çeşit çeşit uzmanlık yandallarının çekiştirdiği parçalanmışlık içinde. Böyle her organın kendini merkezde gördüğü sağlık yaklaşımının , performans bonusuyla , ve tabiki malpraktis prensipleriyle önce kendine zarar verme modelinde işliyor. Bunun maliyetini hesaplayabilirmisiniz ?Kaybedilen yılların , gereksiz bilgi yükünün maliyetini hesaplayabilirmisiniz.Bir ülkenin ilk %2-3üne giren bir kesimin böylesi bir sistem girmesinin maliyetini hesaplayabilirmisiniz ? Varın hesap edin.Rakamlar sizi aldatır. Temel hekimlik yaklaşımının merkezde olduğu , 6 yıl bittiğinde kendine güvenli , iyi bir geliri ve prestiji olan genç hekimler yetiştirmek durumundayız.Böyle bir sağlık sistemi hem akılcı , daha az zahmetli , daha insancadır.Bunları konuşmalıyız.

yandal uzmanlığı sulandırıldı. her ana dalın çok sayıda yan dalı çıktı. yandal gerçekten yan dalı gerektiren branşlarda az sayıda olmalı ve bu dallardan hakettikleri biçimde imkan sağlayan kurum,kuruluş ve kliniklerde istihdam etmeli. önce hekim enlasyonu oldu. ardından uzman enflasyonu geldi. bunlar yetmedi, şimdide her ana dala onlarca yandal eklendi, şimdi de yandal enflasyonu başladı. yandalcılar mutsuz çünkü alat yapı uygun değil. vatandaş alıştı. tiroidinde nodül olan endokrin uzmanı, midesi ağrıyan gastroenteroloji uzmanı arar oldu. arslan gibi dahiliye var..çoğu işi halleder. yetmediğine yandal gerekir. öyle yandallar varki komik. batıda benzeri var mı? türkiyede nerede çalışır: su altı hekimliği uzay hava tıbbı yandal uzmanlığı sonuç. gelsin nicelik, gitsin nitelik... batıda bu kadar yandal bulamazsın. abd'de 50 kişilik şehirde endokrinci bulman imkansızdır.