Sağlıkta Şiddetin Önlenmesine Yönelik Yasayı Medimagazin Genel Yayın Yönetmeni Dr.İbrahim Ersoy yorumladı:
Sağlıkta şiddetin önlenmesine yönelik düzenleme ile Kovid-19 salgını nedeniyle yapılamayan eğitimlerin telafisine ilişkin düzenlemeyi de içeren Yükseköğretim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.
Kanunla birlikte şunlar getirildi:
-Kamu ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan sağlık personeli ile yardımcı sağlık personeline karşı, görevleri sebebiyle işlenen, Türk Ceza Kanunu'nda yer alan kasten yaralama, tehdit, hakaret ve görevi yaptırmamak için direnme suçlarında, ilgili kanunlara göre tayin edilecek cezalar yarı oranında artırılacak.
-Söz konusu suçlarda, Türk Ceza Kanunu'nda yer alan hapis cezasının ertelenmesi hükümleri uygulanmayacak.
-Şiddetin vuku bulduğu sağlık kuruluşunda, faile veya yakınına mağdurun verdiği hizmeti verebilecek başka sağlık personeli ve yardımcı sağlık personeli bulunması halinde, hizmet ilgili diğer personel tarafından verilecek.
Yeni getirilen Yasa'ya baktığında aslında bir çok maddenin önceden de var olduğu görülecektir. Defalarca söylediğimiz gibi sorun Kanun'un çıkması kadar uygulamasındadır. Daha önce çıkan Yasa'da var olan "sağlıkta şiddette tutuklu yargılama" yapılır hükmünün geçtiğimiz süreçte hiç uygulandığını gördünüz mü? bu yüzden süreç içerisindeki en önemli husus Kanunun uygulamasının takibi olacaktır.
Peki dün çıkan Kanun ne anlama geliyor:
1-3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’na 02/01/2014 tarihinde 6514 sayılı Kanunun 47. Maddesi ile yapılan eklemede “Özel sağlık kurum ve kuruluşlarında görev yapan personel, bu görevleriyle ilgili bağlantılı olarak kendilerine karşı işlenen suçlar bakımından Türk Ceza Kanununun uygulanmasında kamu görevlisi sayılır.” İfadesi zaten yer almaktadır. Bu nedenle zaten Kanunda sayılan kasten yaralama, hakaret, görevi yaptırmamak için direnme suçu, hem kamuda hem de özel sektörde çalışan sağlık personeli için yürürlüktedir. Yardımcı sağlık personelinin açıkça madde fıkrasında yer alması olumlu bir gelişmedir.
2-Kanunda sayılan hakaret suçu için de halen Türk Ceza Kanunu’nun 125 maddesi 3.fıkrası (a) bendinde “Hakaret suçunun kamu görevlisine karşı görevinden dolayı” işlenmesi halinde cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz” hükmü yer almaktadır.
3-Kanunda sayılan görevi yaptırmamak için direnme suçlu için de halen Türk Ceza Kanunu’nun 265 maddesi 3.fıkrasında “ Kamu görevlisine karşı görevini yapmasını engellemek amacıyla cebir veya tehdit kullanan kişi altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır” hükmü yer almaktadır.
4-Kanunda yer alan tehdit suçu için Türk Ceza Kanunu’nda kamu görevlisi belirtilmediğinden kapsama alınmış olması önemli bir gelişmedir.
5-Kanundayer almayan Türk Ceza Kanununun 107.maddesinde yer alan şantaj suçunun da bu kapsamda değerlendirilmemesi bir eksiklik olarak değerlendirilebilir.
6-Kasten yaralama suçunun Türk Ceza Kanunu madde 86/ 3-c ‘de yer alan “Kişinin yerine getirdiği kamu görevi nedeni ile” işlenmesi halinde şikâyet aranmaksızın verilecek ceza yarı oranında artırılır.” Hükmü zaten var olduğundan Kanunla getirilen hususun bir tekrar olduğu, ceza yargılamasında nasıl bir uygulamaya konu olacağı anlaşılamamıştır.
7-Türk Ceza Kanununda belirtilen cezalara istinaden hakaret, görevi yaptırmamak için direnme suçlarında verilecek cezalarda yarı oranında artırılır hükmünün nasıl uygulanacağının beklenmesi gerekmektedir.
8-Söz konusu suçlar için “Türk Ceza Kanunu’nun 51.maddesinde düzenlenen hapis cezasının ertelenmesi hükümleri uygulanmaz” hükmü Kanunun en önemli caydırıcı yaptırımı olarak önem arz etmektedir. Bu hüküm sağlık çalışanları için çok önemlidir ve sevindiricidir. Ancak; uygulaması ile ilgili olarak belki de özellikle hukukçular açısından en çok eleştirilecek husus olabilir.
Buradaki en önemli konu 5271 sayılı CMK’nın 231. maddesinde belirtilen iki yılın altındaki ve ilk defa işlenen suçlarda hakim kararı ile uygulanan HAGB yani hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının yeni düzenlemede halen devam ediyor olması, maddenin son düzenlemede yasadan çıkarıldığı görülmektedir. Şu anki haliyle bu düzenlemenin ne denli caydırıcı olacağı önümüzdeki dönemde ortaya çıkacak olup, ceza hukukçuların yaygın görüşü yeni düzenlemenin eskisine oranla daha iyi olduğu ancak eksik taraflarının da bulunduğudur.
8-Yasada yer alan “Şiddetin vuku bulduğu sağlık kurum ve kuruluşunda, faile veya yakınına mağdurun verdiği hizmeti verebilecek başka sağlık personeli ve yardımcı sağlık personeli bulunması halinde hizmet ilgili diğer personel tarafından verilir.” İfadesi aslında yeni bir şey değildir. Buna benzer ifade her ne kadar öncelikli saik şiddet olarak belirtilmemekle birlikte “hekim, ancak tıbbi bilgisini gerektiği gibi uygulayamayacağına karar verdiğinde hastanın bakımını ve tedavisini üstlenmeyebilir veya tedaviyi yarım bırakabilir” şeklinde Türk Tabipleri Birliği’nin 1998 yılında yapılan 47.Büyük Kongresinde kabul ederek yayınladığı “Hekimlik Meslek Etiği Kuralları” nın 25.maddesinde de yer almaktadır. Bu nedenle bu düzenlemenin şiddet gerekçe gösterilerek Kanun ile yapılması önemlidir. Caydırıcılık açısından önemlidir.
