Türkiye Masası Şefi Rıza Moghadam başkanlığındaki IMF heyeti, 3 yıllık ekonomi programına mali destek sağlayacak yeni stand-by için çalışmalarına başlarken, onayın önkoşulu bankacılık ve sosyal güvenlik reform yasa tasarıları da Meclis'e sevk edildi.
IMF ile 14 Aralık'ta varılan ön mutabakatın ardından stand-by'a ilişkin niyet mektubu için nihayet adım atıldı. Heyet dün Hazine'de teknik görüşmelere başladı. Moghadam'dan Türkiye Masası Şefliği'ni alacak olan Lorenzo Giorgianni de heyette yer aldı. Moghadam ve Giorgianni ilk gün Devlet Bakanı Ali Babacan ve Hazine Müsteşarı İbrahim Çanakçı ile de bir araya geldi.
10 milyar dolar kaynak
Heyet, Türkiye'ye 3 yılda toplam 10 milyar dolarlık taze kaynak sağlayacak yeni stand-by kapsamında niyet mektubunu yeni veriler ışığında güncelleyecek. Ancak, bu güncelleme stand-by'ın içeriği ile ilgili bir yeniliği veya yeni bir koşulu içermeyecek.
Heyetin gelişiyle Başbakanlığın hızla Meclis'e sevk ettiği bankacılık ve sosyal güvenlik reformları, stand-by için IMF'nin koyduğu üç önkoşuldan ikisini oluşturuyordu. Diğer koşul ise gelir idaresi tasarısının yasalaştırılmasıydı. Bu tasarı, bu hafta TBMM Plan Bütçe Komisyonu'nda ve ardından Genel Kurul'da ele alınacak. Heyet çalışmalarının 7-10 gün sürmesi bekleniyor.
Zordaki bankalar TMSF'ye alınacak
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu BDDK ile IMF'yi karşı karşıya getiren bankacılık yasa tasarısında IMF'nin dediği oldu. Dün Meclis'e sunulan tasarı 20 geçici ve 176 esas maddeden oluşuyor.
Tasarıya göre, BDDK, zora düşen bankada 'düzeltici', 'iyileştirici' ve 'kısıtlayıcı' önlem alacak. Kısıtlayıcı önlemler içinde bankanın faaliyeti durdurmak, faizi sınırlamak, evlilik veya ortaklık isteme hakkı var.
BDDK gerekirse, bankanın faaliyetini kaldırabilecek ya da TMSF'ye devredecek. BDDK ise zordaki bankaların tasfiyesini savunuyordu. BDDK Başkanı banka denetiminde bankalar yeminli murakıbı, bankacılık, bilişim, hukuk uzmanı veya bağımsız denetim kuruluşunu görevlendirebilecek. Bağımsız denetim kuruluşları, üçüncü kişilere verecekleri zararlardan sorumlu olacak. Bankalarca bir grup ya da kişiye kullandırılacak kredilerin toplamı, özkaynakların yüzde 25'ini aşamayacak. Bankada yüzde 1
ve daha fazla ortağı olanların kullanacağı krediler özkaynakların yüzde 50'sini aşamayacak. Bankaların mali olmayan iştiraklerinin payı, özkaynaklarının yüzde 15'ini aşamayacak. Gayrimenkulleri özkaynaklarının yüzde 50'si ile sınırlı olacak. Ancak iştirak sınırlarına uyum için 2009 sonuna kadar süre tanınacak.
Sosyal güvenliğe tek çatı
Meclise sevk edilen sosyal güvenlik reform yasa tasarıları, sağlık sigortası ve sosyal güvenliği tek çatı altına alacak. Türkiye'deki herkes sağlık sigortasına kavuşacak. Çalışanlar ücretlerinden yüzde 12.5 prim ödeyerek bu olanaktan yararlanacak. Daha önce sağlık sigortasını prim karşılığı almayan memurlar da yeni sistemde prim ödeyecek. Ancak, bu ödemeleri devlet karşılayacak ve maaşlarda kesinti yapılmayacak. Yeşil Kart uygulaması sona erdirilecek.
Bu grubun primi devletçe ödeneceği için sağlık hizmetinden yararlanabilecek. Emekli Sandığı, SSK ve Bağ-Kur Sosyal Güvenlik Kurumu adı altında tek çatıda birleştirilecek ve sisteme yeni girenler eşit şartlarda emekli olacak. Emekli aylığı bağlama oranı yıllık yüzde 2.7'den, 2'ye inecek. Devlet yüzde 5 prim desteği verecek. Reform emeklilik yaşı ile ilgili 2036'ya kadar yeni düzenleme öngörmüyor. Bu yıldan sonra emekli yaşı kademeli artacak.
Radikal