Doktorların grevde olduğu bir dönemde doğuma girmek, hastanede olmasına rağmen bir komplikasyon halinde uzman yardımı alınamayacağı anlamına geliyordu.
Bebeğinin başı sıkışmıştı ve ona üç gün süren doğum sırasında sadece hareketsiz yatması söylenmişti.
Sonunda sezaryen önerildi ve doğumu gerçekleştirmeye hazır bir doktor bulundu.
Nijerya'nın kuzeyindeki Kano eyaletinde BBC'ye konuşan Nafisa Salahu, "Tanrı'ya şükrettim çünkü neredeyse ölüyordum. Gücüm kalmamıştı, hiçbir şeyim kalmamıştı" diyor.
O hayatta kaldı ama trajik şekilde bebeği öldü.
11 yıl sonra, doğum yapmak için birkaç kez hastaneye geri dönmüş ve kaderci bir tutum takınmış.
"Her seferinde ölümle yaşam arasında olduğumu biliyordum ama artık korkmuyordum" diyor.
Nafisa Salahu'nun yaşadığı deneyim olağan dışı değil.
Nijerya, doğum yapmak için dünyanın en tehlikeli ülkesi.
Birleşmiş Milletler'in (BM) 2023 verilerden derlediği ülkeye ilişkin en güncel tahminlere göre, her 100 kadından biri doğum sırasında veya sonrasında hayatını kaybediyor.
Bu da Nijerya'yı, hiçbir ülkenin yer almak istemediği bir sıralamanın tepesine yerleştiriyor.
2023'te, dünyadaki tüm anne ölümlerinin dörtte birinden fazlası - yüzde 29'u- Nijerya'daydı.
Bu da ülkede bir yılda toplam 75 bin kadının doğum sırasında öldüğü anlamına geliyor. Her 7 dakikada bir ölüm demek bu.
Doğum sonrası kanama gibi nedenlerle meydana gelen ölümlerin büyük kısmının önlenebilir olması birçok kişide hayal kırıklığı yaratıyor.
Chinenye Nweze 5 yıl önce Nijerya'nın güneydoğusundaki Onitsha kasabasında bir hastanede kan kaybından öldüğünde 36 yaşındaydı.
"Doktorların kana ihtiyacı vardı," diye hatırlıyor kardeşi Henry Edeh ve ekliyor:
"Ellerindeki kan yeterli değildi ve etrafta koşuşturuyorlardı. Kız kardeşimi ve arkadaşımı kaybetmek düşmanımın dahi başına gelmesini isteyeceğim bir şey değil. Bu dayanılmaz bir acı."
Anne ölümlerinin diğer yaygın nedenleri tıkanmış doğum, yüksek tansiyon ve güvenli olmayan kürtajlar.
BM Çocuklara Yardım Fonu'nun (UNICEF) Nijerya ofisinden Martin Dohlsten'e göre Nijerya'da annelerin ölüm oranının "çok yüksek" olması, bir dizi faktörün bir araya gelmesinin sonucu.
Dohlsten, bunlar arasında zayıf sağlık altyapısı, sağlık görevlisi eksikliği, birçok kişinin karşılayamayacağı yüksek maliyetli tedaviler, bazılarının sağlık çalışanlarına güvenmemesine yol açabilecek kültürel uygulamalar ve güvensizlik olduğunu söylüyor.
Women of Purpose Development Foundation adlı vakfın ulusal koordinatörü Mabel Onwuemena, "Hiçbir kadın doğum yaparken ölmeyi hak etmez" diyor.
Onwuemena, özellikle kırsal kesimde yaşayan bazı kadınların "hastanelere gitmenin tamamen zaman kaybı olduğuna" inandıklarını ve "tıbbi yardım almak yerine geleneksel çözümleri tercih ettiklerini, bunun da hayat kurtarıcı bakımı geciktirebildiğini" belirtiyor.
Bazıları için hastaneye ya da kliniğe ulaşmak ulaşım eksikliği nedeniyle neredeyse imkansız ancak Mabel Onwuemena onlar bunu başarsalar bile sorunlarının bitmeyeceğine inanıyor:
"Pek çok sağlık kuruluşu temel ekipman, malzeme ve eğitimli personelden yoksun olduğu için kaliteli hizmet sunmakta zorlanıyor."
Nijerya'da federal hükümet bütçesinin sadece yüzde 5'ini sağlığa harcıyor. Bu oran, ülkenin 2001 Afrika Birliği anlaşmasında taahhüt ettiği yüzde15'lik hedefin çok altında.
2021'de Nijerya nüfusu 218 milyonken, ülkede 121 bin ebe vardı ve tüm doğumların yarısından azı vasıflı bir sağlık çalışanı tarafından denetleniyordu.
Dünya Sağlık Örgütü'nün tavsiye ettiği orana ulaşmak için ülkenin 700 bin hemşire ve ebeye daha ihtiyacı olduğu tahmin ediliyor.
Ayrıca Nijerya'da ciddi bir doktor eksikliği de söz konusu.
Personel ve tesis yetersizliği ülkede bazılarını profesyonel yardım almaktan alıkoyuyor.
Jamila Ishaq, "Açıkçası hastanelere pek güvenmiyorum, özellikle devlet hastanelerinde çok fazla ihmal hikayesi var" diyor ve ekliyor:
"Örneğin, dördüncü çocuğumu doğururken, doğum sırasında komplikasyonlar oldu. Yerel doğum görevlisi hastaneye gitmemizi tavsiye etti ancak oraya gittiğimizde bana yardım edecek hiçbir sağlık çalışanı yoktu. Eve geri dönmek zorunda kaldım ve sonunda orada doğum yaptım."
Kano eyaletinden 28 yaşındaki kadın şimdi beşinci bebeğini bekliyor. Özel bir kliniğe gitmeyi düşündüğünü ancak maliyetin çok yüksek olduğunu da ekliyor.
Üçüncü çocuğunu bekleyen Chinwendu Obiejesi, bir hastanede özel sağlık hizmeti için ödeme yapabiliyor ve "başka yerde doğum yapmayı düşünmüyor".
Arkadaşları ve ailesi arasında anne ölümlerinin artık nadir görüldüğünü, oysa eskiden bunları oldukça sık duyduğunu söylüyor.
Abuja'nın zengin bir banliyösünde yaşıyor. Burada hastanelere ulaşmak daha kolay, yollar daha iyi ve acil servisler çalışıyor. Şehirdeki daha fazla kadın eğitimli ve hastaneye gitmenin önemini biliyor.
Chinwendu Obiejesi BBC'ye, "Doğum öncesi bakıma her zaman katılıyorum... Bu sayede doktorlarla düzenli olarak konuşabiliyor, önemli testler ve taramalar yaptırabiliyor ve hem benim hem de bebeğimin sağlığını takip edebiliyorum" diyor.
Obiejesi, sözlerini şöyle sürdürüyor:
"Örneğin, ikinci hamileliğimde ağır kanamam olabileceğini düşündükleri için kan nakli gerekmesi ihtimaline karşı fazladan kan hazırladılar. Neyse ki buna ihtiyacım olmadı ve her şey yolunda gitti."
Ancak bir aile dostu o kadar şanslı değildi.
İkinci doğum sırasında, "doğum görevlisi bebeği doğurtamadı ve zorla çıkarmaya çalıştı. Bebek öldü. Acilen hastaneye kaldırıldığında artık çok geçti. Bebeğin cesedini çıkarmak için hala ameliyat olması gerekiyordu. Bu yürek parçalayıcıydı."
Nijerya Ulusal Temel Sağlık Hizmetleri Geliştirme Ajansı'nda (NPHCDA) toplum sağlığı hizmetleri direktörü olan Doktor Nana Sandah-Abubakar, durumun vahim olduğunu kabul etmekle birlikte, bazı sorunları ele almak için yeni bir planın uygulamaya konulduğunu söyledi.
Nijerya hükümeti geçtiğimiz Kasım ayında Anne Ölümlerini Azaltma İnovasyon Girişimi'nin (Mamii) pilot aşamasını başlattı. Nihayetinde bu girişim, ülkedeki doğum kaynaklı ölümlerin yarısından fazlasını oluşturan 33 eyaletteki 172 yerel yönetim bölgesini hedef alacak.
Dr. Sandah-Abubakar, "Her hamile kadını tespit ediyor, nerede yaşadığını biliyor ve hamilelik, doğum ve sonrasında ona destek oluyoruz" diyor.
Şimdiye kadar altı eyalette 400 bin hamile kadın, "doğum öncesi [derslere] katılıp katılmadıklarına dair ayrıntılarla birlikte" evden eve yapılan bir ankette bulundu:
"Plan, [ihtiyaç duydukları] bakımı almalarını ve güvenli bir şekilde doğum yapmalarını sağlamak için onları hizmetlerle ilişkilendirmeye başlamaktır."
Mamii daha fazla kadını kliniklere ulaştırmak için yerel ulaşım ağlarıyla birlikte çalışmayı ve insanları düşük maliyetli kamu sağlık sigortasına kaydolmaya teşvik etmeyi amaçlayacak.
Bunun herhangi bir etkisi olup olmadığını söylemek için henüz çok erken ancak yetkililer ülkenin eninde sonunda dünyanın geri kalanındaki eğilimi takip edebileceğini umuyor.
Sağlık hizmetlerine erişimin yaygınlaşması sayesinde 2000 yılından bu yana anne ölümleri küresel ölçekte yüzde 40 oranında azaldı. Aynı dönemde Nijerya'da da rakamlar iyileşti - ancak anne ölümleri sadece yüzde 13 azaldı.
Mamii ve diğer programlar memnuniyetle karşılanan girişimler olsa da, bazı uzmanlar artan yatırım dahil olmak üzere daha fazlasının yapılması gerektiğine inanıyor.
UNICEF'ten Martin Dohlsten, "Bu programların başarısı sürekli finansmana, etkili uygulamaya ve amaçlanan sonuçlara ulaşılmasını sağlamak için sürekli izlemeye bağlıdır" diyor.
Bu arada, Nijerya'da her gün 200 annenin kaybı, ilgili aileler için bir trajedi olmaya devam edecek.
Henry Edeh için kız kardeşini kaybetmenin acısı hâlâ taze:
"Biz büyürken anne babamızı kaybettiğimiz için o bizim dayanağımız ve bel kemiğimiz oldu. Yalnız kaldığım zamanlarda, o aklımdan geçtiğinde acı acı ağlarım."
