2050 yılına kadar, dünya çapında 65 yaş ve üzeri nüfusun 1,5 milyarı aşacağı tahmin ediliyor, bu da beyin sağlığını hayati bir araştırma alanı haline getiriyor. Demans gibi nörodejeneratif hastalıklar yaşla birlikte daha yaygın hale geliyor, ancak etkili tedaviler hala sınırlı. Beyin yaşlanmasının erken belirtilerini tespit etmek, bu tür hastalıkların önlenmesine yardımcı olabilir.
BCAN proteini, beyin yaşlanması ile ilişkili
Nature Aging dergisinde yayımlanan bir çalışma, beyin yaşlanmasıyla güçlü şekilde ilişkili 13 proteini ortaya koydu. Araştırmacılar, 45–82 yaş arası yaklaşık 11.000 yetişkinden alınan verileri, beyin görüntüleme ve UK Biobank'tan alınan plazma protein düzeyleriyle birleştirerek inceledi.
Çalışma, bu proteinler ile biyolojik beyin yaşlanması arasında önemli bağlantılar buldu. Özellikle merkezi sinir sistemi proteini olan Brevican (BCAN) öne çıktı.
BCAN ve başka bir protein olan GDF15, demans ve inme gibi nörolojik durumlarla da ilişkilendirildi. Bu proteinler, biyolojik beyin yaşının göstergesi olarak kullanılabilir ve yeni müdahale yolları sunabilir.
57,70 ve 78’de zirve yapıyor
Protein konsantrasyonlarındaki değişimlerin 57, 70 ve 78 yaşlarında zirve yaptığı dikkat çekti. Bu desen, beyin sağlığında kilit geçiş evrelerini işaret ediyor. Araştırmacılar, bu yaşa bağlı değişimlerin en etkili müdahale zamanlamasını belirlemek için kullanılabileceğini düşünüyor.
Daha fazla araştırmaya ihtiyaç var
Bulgular umut verici olsa da, çalışma çoğunlukla Avrupalı kökenli yaşlı bireyleri kapsadı. Yazarlar, bu proteinlerin farklı yaş grupları ve etnik kökenlerdeki rollerini incelemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu vurguluyor.
