Biyosidal ürünler yönetmeliği

ANKARA (A.A) - Zararlı ürünler üzerinde koruyucu ve yok edici etkisi olan biyosidal ürünlerin üretimi ve satışıyla, bu ürünlerin insan ve çevre sağlığına olumsuz etkileri halinde uygulanacak kısıtlamalara ilişkin usul ve esasları düzenleyen Biyosidal Ürünler Yönetmeliği Resmi Gazete'nin bugünkü mükerrer sayısında yayımlandı.

Yönetmelik, zararlı organizmalar üzerinde koruyucu ve yok edici etkisi olan biyosidal ürünlerin piyasaya arz edilmeden önce, insan, hayvan ve çevre sağlığıyla ilgili riskleri değerlendirebilecek şekilde üretimi ve ithaliyle ruhsatlandırılmasına ve tescil edilmesine, piyasaya arz edilmesine, ambalajlanmasına, etiketlenmesine, sınıflandırılmasına, denetlenmesine ve diğer hususlara ilişkin usul ve esaslarını düzenliyor.
Düzenleme, dezenfektanlar ve genel biyosidal ürünler, koruyucular, haşere kontrolü için kullanılan biyosidal ürünler, gıda ya da yem stoku koruyucuları, tekne ve su yapılarının yüzeylerinin bozulmasını önleyici ürünler, mumyalama ve hayvan postu doldurma sıvılarını kapsayacak.
Biyosidal ürünler, Sağlık Bakanlığı tarafından ruhsatlandırılmak veya tescil edilmek koşuluyla; çok toksik, toksik, kanserojen kategori 1 veya 2, mutajen kategori 1 veya 2, üreme sistemine toksik kategori 1 veya 2 olarak sınıflandırılmış biyosidal ürünler yalnız profesyonel kullanıcılar için piyasaya arz edilecek.
Gerçek veya tüzel kişiler bir formülasyona bir kez izin alabilecek, ithalatçılar da o ürünün Türkiye'deki tek temsilcisi olduğunu belgeleyecek.
Biyosidal ürünleri kullananlar, bunların insanları, hayvanları ya da çevreyi tehdit etmesi muhtemel durumlara karşı her türlü tedbiri almakla yükümlü olacak.
Aktif maddelerin dahil edilmesi serbest olan biyosidal ürünlerle düşük riskli biyosidal ürünlere verilen ruhsatlar 10 yıl, ürün tipi tanımlanmış maddeler listesinde olup henüz değerlendirme kararı bulunmayan ve aktif madde içeren ürünlerin ruhsatı 6 yıl, istisnai ve acil durumlarda müdahale amacıyla kullanılması gereken ürünler için alınan ruhsat veya tescil 4 ay geçerli olacak.
Çerçeve formülasyon için verilen ruhsat veya tescil ise çerçeve formülasyonun dayandığı ana ürünün geçerlilik süresi kadar olacak.
Kullanılabileceği tüm normal koşullar, kullanılan malzemenin nasıl kullanılacağı, kullanım ve atımdan doğan sonuçların belirtildiği biyosidal ürünler ruhsatlandırılacak. Ruhsatlandırılacak biyosidal ürün yeterli derecede etkin olacak, hedef organizmalar üzerinde direnç veya çapraz direnç veya omurgalılar üzerinde ölçüsüz acı ve ıstırap verici etkileri olmayacak. Ürünün, insan ve hayvan sağlığına veya yüzey ve yeraltı sularına, hava kalitesine olumsuz, hedef dışı organizmalar üzerinde istenmeyen etkileri olmayacak.
Düşük riskli biyosidal ürünler içerisinde herhangi bir şüpheli madde bulundurulamayacak.

-HALKA PAZARLANAMAYACAK ÜRÜNLER-

Başka yollardan önlenmesi mümkün olmayan, öngörülemeyen bir tehlikenin meydana gelmesi halinde kullanılması gereken biyosidal ürüne, ''acil durumlarda kullanılması gereken biyosidal ürün'' ruhsatı verilecek. Sağlık Bakanlığı bu durumda insanlar, hayvanlar ve çevre üzerindeki tüm muhtemel olumsuz etkileri mümkün olduğunca sınırlamak amacıyla gerekli tüm önlemleri alacak veya alınmasını sağlayacak.
Çok toksik, toksik, kanserojen kategori 1 veya 2, mutajen kategori 1 veya 2, üreme sistemine toksik kategori 1 veya 2 olarak sınıflandırılmış biyosidal ürünlere, halka pazarlanması veya halkın kullanımı amacıyla ruhsat verilmeyecek.
Yönetmelik listesinde yer alan kuş, balık ve zararlı böcek ve hayvanların kontrolünde kullanılacak ürün tiplerine dahil olan biyosidal ürünlere ruhsat verilmeyecek ve tescil yapılmayacak.
Araştırma ve geliştirme kapsamında piyasaya sürülen biyosidal ürünün çevreye salınması ya da bu ihtimalin olması halinde, piyasaya sürülmeden önce ruhsat veya tescil ruhsat veya tescil alınacak. Sağlık Bakanlığı bu ürünlerin kullanılacağı deneylere yer, süre ve sınırlara ilişkin kısıtlamaları belirledikten sona izin verecek.
Biyosidal ürünler, Tehlikeli Maddelerin ve Müstahzarların Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve Etiketlenmesi Hakkında Yönetmelikte yer alan kimyasallar bakımından genel sınıflandırma kurallarına göre sınıflandırılacak.
Biyosidal ürünlerin reklamları, insana ve çevreye karşı riskleri konusunda yanılgıya neden olabilecek şekilde yapılamayacak.

-YASAKLAMA VE KISITLAMALAR-

Sağlık Bakanlığı insan, hayvan ve çevre açısından risk taşıması durumunda, biyosidal ürünü, aktif maddelerini ya da diğer bileşenlerini yasaklayacak veya kullanımını kısıtlayacak. Bakanlık gerektiğinde biyosidal ürünlerin piyasaya sürülmesi ve kullanımına ilişkin kısıtlamalar ve yasaklamalarla ilgili kılavuz, yönerge, talimat ve tebliğ yayımlayabilecek.
Biyosidal ürünün normal kullanım şartlarında zararlı etkilerin ortaya çıkması; etkinliği olmadığının veya yetersiz olduğunun tespiti; ruhsat veya tescile esas olan formülasyondan farklı bir formülasyon ile üretilmesi; formül, doz, ambalaj ve etiket bilgilerinde onay dışında değişiklik yapılması; hatalı üretim yapılması ve buna devam edilmesi; ruhsat ya da tescilin geçerlik süresinin dolmasına rağmen yenileme başvurusu yapılmaması hallerinde ürünün üretimi, ithalatı ve piyasaya arzını durdurabilecek.
Yönetmelikteki kısıtlayıcı hükümlerin veya üretici ve ithalatçılara yüklenen sorumlulukların yerine getirilmemesi halinde Sağlık Bakanlığı biyosidal ürünleri piyasadan çekebilecek.
Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket eden kişiler hakkında Umumi Hıfzısıhha Kanunu ve Kabahatler Kanununa göre yaptırım uygulanacak, ayrıca eylemin niteliğine göre Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri uygulanacak.