Türk Dişhekimleri Birliği merkezinde 22 Kasım Diş Hekimliği Günü dolayısıyla basın toplantısı düzenlendi.
Toplantıya Kamu Diş Hekimleri Derneği Başkanı Diş hekimi Necat Dilaver, Hekim Birliği Sendikası Genel Başkan Yardımcısı Dişhekimi Özgür Öz ve Hekim-Sen Sendikası Ankara Şube Başkanı Uzm.Dişhekimi Banu Yıldırım da katıldı.
Toplantıda diş hekimliği mesleğinin sorunları ve diş hekimliği eğitimi ve istihdamıyla ilgili açıklamalarda bulunan Türk Diş Hekimleri Birliği (TDB) Genel Başkanı Fatih Güler, herhangi bir planlama yapılmadan açılmaya devam eden, bugün sayıları 105 rakamına ulaşmış diş hekimliği fakültelerinden mezun olacakların önümüzdeki bir kaç yıldan sonra 10 binleri aşacağını söyledi.
Geçmiş 10 yıldaki artışın sürdürülmesi halinde, 2030 sonrası için tam bir felaket tablosu ile karşı karşıya kalınacağını ifade eden Güler şunları söyledi:
“Diş hekimliği fakültelerine öğrenci alınmasının durdurulması ve mevcut öğrencilerin beş yıl içinde mezun olması durumunda beş yıl içinde yaklaşık 50.000 yeni diş hekimi mezun olacaktır. Toplam diş hekimi sayısı bu durumda yaklaşık 100.000 kişiye yaklaşacak ve 2030 yılında bir diş hekimine düşen nüfus yaklaşık 650 kişi olacaktır. Bu sayı AB ortalamasının da OECD ortalamasının da üzerindedir. Ayrıca bu kadar hızla artan öğrenciye nitelikli eğitim verecek öğretim üyesi kadrosunun yetiştirilmesi de mümkün bulunmamaktadır.”
Güler diş hekimliğine ilişkin sayısal verileri şu sözlerle paylaştı:
“2010 yılından itibaren diş hekimliği eğitimi alanında insangücü planlaması ilkeleriyle bağdaşmayacak şekilde birbiri ardına diş hekimliği fakülteleri açılmış ve öğrenci kontenjanlarındaki kaygı verici artışlar yapılmasına karşın eğitimden sorumlu öğretim üyelerinin sayısal yetersizliğinin de eklenmesiyle meslek eğitimimiz önü alınamaz sorunlara doğru hızla koşar hale gelmiştir.
2018 yılı FDI/ERO bölgesi içerisinde bulunan 33 ülkedeki dişhekimliği fakültesi sayısı toplamı 353 olarak bildirilmiştir. Ülkemizde aynı zaman diliminde 71 dişhekimliği fakültesi bulunmaktadır. Fransa’da 16, Almanya’da 31, İtalya’da 32, İngiltere’de 16, Rusya’da ise 57 dişhekimliği fakültesi bulunmakta ve sayı değişmemektedir.
2023 YKS (Yükseköğretim Kurumları Sınavı) verilerine göre; eğitim veren Dişhekimliği Fakültelerinin kamu/vakıf/özel dağılımının izlenmesi (66 kamu, 25 vakıf, 6 Kıbrıs DHF) mesleğimizin geleceği açısından önemlidir.
ERO bölgesinde her yıl alınan toplam öğrenci sayısı 14.619 olarak bildirilmiştir.
2023 yılı verilerine göre Türkiye’deki diş hekimliği fakültesi sayısı 105’e yükselmiştir. ÖSYM 2023 Kılavuzuna göre öğrenci alan fakülte sayısı 99’dur (Kıbrıs dahil). Bu fakültelerdeki toplam kontenjan sayısı 9.264 olarak açıklanırken aynı yıla ait YÖK kayıtlarında 11.254 dişhekimi öğrencisi alındığı görülmektedir.
Diğer yandan ülke içinde dişhekimi insangücü dağılımına ilişkin bir planlama bulunmamaktadır.”
2022 yılı diş hekimi dağılımı şu şekilde:
· Ankara geneli diş hekimine düşen hasta sayısı 1187, Çankaya’da bir diş hekimine 416, Altındağ’da 1020, Akyurt’ta 6771, Çubuk’ta 8677 hasta düşmektedir.
· Antalya 1197,
· Isparta 1251
· İstanbul genelinde 1325, Şişli’de 281, Kadıköy’de 421, Arnavutköy’de 6401, Adalar’da ise bir dişhekimine 16.690 hasta düşmektedir.
· Ağrı merkezinde bir dişhekimine 3036, Tutak’ta 27.864, Hamur’da 16.152, Diyadin’de ise 12.790 hasta düşmektedir.
· Siirt merkezinde bir dişhekimine 3561, Pervari’de 29.440, Baykan’da 24.252, Şirvan’da 20.877 hasta düşmektedir.
· Muş’ta merkezinde bir dişhekimine 3851, Korkut’ta 23.106, Malazgirt’de 11.343
· Şanlıurfa merkezinde bir dişhekimine 8815, Harran’da 16.012, Akçakale’de 15.465, Birecik’te 11.702 hasta düşmektedir.
· Kars merkezinde bir dişhekimine 4043, Digor’da 19.872, Arpaçay 15.075, Sarıkamış’ta 12.581 hasta düşmektedir.
Güler, diş hekimliği mesleğinin karşı karşıya olduğu işsizlik, emeğin değersizleştirilmesi ve çalışma koşullarının işçileşmesi gibi sorunlara dikkat çekerek, meslektaşlarının deontolojik ve etik problemlerin derinleştiği bir çalışma ortamında bulunduğunu belirtti. Bu durumun önüne geçmek amacıyla, 2024 yılından itibaren diş hekimliği fakültelerindeki öğrenci kontenjanlarının kademeli olarak azaltılması gerektiğini vurgulayan Güler, akademik kadro-öğrenci dengesindeki olumsuzlukların giderilmesi için önümüzdeki iki eğitim döneminde diş hekimliği fakültelerine öğrenci alınmamasını önerdi. Bu adımların, mesleğin geleceği ve meslektaşlarının çalışma koşullarının iyileştirilmesi açısından önemli olduğunu ifade etti.
Yurtdışına gitmek üzere İyi Hal Belgesi talebinde bulunan diş hekimlerinin sayısını da paylaşan Güler; “2022 yılında 210, 2023 yılında 416, 2024 yılı Eylül ayı itibariyle 264’e ulaşmıştır. Yıl sonu itibariyle bu başvuruların geçen yıl rakamlarını aşacağı düşünülmektedir.” Dedi.
Türk Diş Hekimleri Birliği (TDB) Genel Başkanı Fatih Güler, kamuya bağlı ağız ve diş sağlığı hizmetlerinde yaşanan sorunlara dikkat çekerek, koruyucu sağlık hizmetlerinin yetersiz olduğunu ve kamu diş hekimi sayısında düşüş yaşandığını ifade etti.
Güler, kamu diş hekimlerinin temel taleplerini şu şekilde sıraladı:
- MHRS sürelerinin uzatılması ve randevu planlamasının hekimlere bırakılması.
- Performans sisteminin kaldırılması, tek kalemde yoksulluk sınırının üzerinde maaş verilmesi.
- Tek kişilik odalarda, güncel ekipmanlarla çalışma koşullarının sağlanması.
- Yıpranma payının artırılması.
- Meslek içi eğitimlere katılımın teşvik edilmesi.
- Sağlık Bakanlığı dışındaki kamu diş hekimlerine eşit özlük hakları tanınması.
- Teknik personelin mesleklerine uygun birimlerde görevlendirilmesi.
Güler, bu düzenlemelerin hem meslek standardını hem de kamu hizmetlerinde verimliliği artıracağını vurguladı.
