Diyabet ve tansiyon hastaları oruç tutarken nelere dikkat etmeli?

Üs­te­lik bu has­ta­lık­lar­da prob­lem  sa­de­ce ilaç sa­ati­ni er­te­le­mek de­ğil. Uzun sü­ren aç­lık  son­ra­sı kan şe­ke­ri­nin düş­me­si, sı­cak ve su­suz­lu­ğun et­ki­si ile vü­cu­dun sı­vı kay­bet­me­si gi­bi so­run­lar da bu tip has­ta­lık­lar­da ha­ya­ti teh­li­ke­ye ne­den ola­bi­li­yor.

 

Pe­ri­yo­dik ola­rak ilaç kul­la­nan di­ya­bet ve tan­si­yon has­ta­la­rı­nın oruç tut­ma­ma­la­rı ge­re­ki­yor. İlaç kul­lan­ma­yan­la­rın da bes­len­me alış­kan­lık­la­rı­na çok dik­kat et­me­si şart.

 

Bes­len­me alış­kan­lık­la­rın­dan doğ­ru­dan et­ki­le­nen bu tip has­ta­lık­lar­da ki­şi­nin vü­cu­du­na mey­dan oku­ma­ma­sı ge­re­ki­yor. Özel­lik­le dü­zen­li ola­rak ilaç al­ma­sı ge­re­ken di­ya­bet ve yük­sek tan­si­yon has­ta­la­rı­nın oruç tut­ma­sı­nın sa­kın­ca­lı ol­du­ğu bi­li­ni­yor. Oruç tut­mak için ilaç­la­rı­nı al­mak­tan vaz­geç­me­le­ri ya da pe­ri­yod­la­rı­nı de­ğiş­tir­me­le­ri ise ha­ya­ti risk ta­şı­yor. Bu­nun­la bir­lik­te di­ya­bet ve yük­sek tan­si­yon has­ta­la­rı­nın ilaç­la­rı­nı pe­ri­yo­dik ola­rak ayar­la­ya­bil­me­si de oruç tut­ma­la­rı için ye­ter­li de­ğil. Çün­kü bu tip ilaç­la­rın uzun sü­ren aç­lık dö­nem­le­rin­den son­ra alın­ma­ma­sıge­re­ki­yor ve id­rar sö­kü­cü özel­lik­le­ri sı­vı kay­bı­nı ar­tı­ra­bi­li­yor.  

 

Şe­ker has­ta­lı­ğı­nın baş­lan­gıç se­vi­ye­sin­de olan ve ilaç­sız bir şe­kil­de, sa­de­ce di­yet ve eg­zer­siz­le şe­ke­ri­nin kon­trol al­tı­na ala­bi­len has­ta­lar ise dok­tor kon­tro­lün­de ol­mak şar­tıy­la oruç tu­ta­bi­li­yor­lar.

 

Bes­len­mey­le doğ­ru­dan iliş­ki­li

 

Di­ya­bet ve tan­si­yon has­ta­lı­ğı bes­len­me dü­ze­ni ile doğ­ru­dan iliş­ki­li iki has­ta­lık. Bu ne­den­le Ra­ma­zan ayı bu has­ta­lar için dik­kat edil­me­si ge­re­ken bir dö­nem. Fa­kat bu­nun­la bir­lik­te has­ta­nın oruç tut­ma­sı­nı sa­kın­ca­lı kı­lan baş­ka has­ta­lık­lar da mev­cut.

 

Kalp, böb­rek, di­ya­liz, ka­ra­ci­ğer has­ta­la­rı ve kan­ser has­ta­la­rı­nın da oruç tut­ma­la­rı­ sa­kın­ca­lı. Özel­lik­le di­ya­li­ze gi­ren böb­rek has­ta­la­rın­da, su den­ge­si çok önem­li ol­du­ğu için ha­ya­ti teh­li­ke­ye yol aça­bi­len so­run­lar ya­şa­na­bi­li­yor.

 

Tat­lı ye­ri­ne mey­ve

 

Ra­ma­za­n’­da tat­lı tü­ke­ti­mi di­ya­bet has­ta­la­rı için teh­dit oluş­tu­ru­yor.

 

Di­ya­bet has­ta­la­rı gül­laç gi­bi if­tar­lar­dan son­ra ser­vis edi­len tat­lı­lar ye­ri­ne mey­ve ye­me­yi ter­cih et­me­li.Şe­ker ora­nı, in­sü­lin en­dek­si yük­sek olan mey­ve­ler da­ha dik­kat­li ve az tü­ke­til­me­li­dir. Ör­ne­ğin:

 

*1 ku­tu light süt (200 ml) +1 mey­ve ya da 3 ka­yı­sı ya da erik+2 tam ce­viz

 

*½  pa­ket light bis­kü­vi+1 su bar­da­ğı ay­ran.

 

Nefsinize yenik düşerseniz...

 

Be­sin de­ğe­ri dü­şük, boş ener­ji kay­nak­la­rı olan şe­ker­li ürün­ler tü­ke­til­di­ğin­de kan şe­ke­ri ani bir şe­kil­de yük­se­li­yor. Yi­ne de nef­si­ni­ze ye­nik dü­şüp tat­lı yer­se­niz ar­ka­sın­dan mut­la­ka pro­te­in içe­ri­ği yük­sek be­sin­ler al­ma­lı­sı­nız. Pro­te­in­li gı­da­lar mi­de­den geç bo­şa­la­rak kan şe­ke­ri­nin hız­lı yük­sel­me­si­ni en­gel­li­yor.

 

Sa­hur­da pro­te­in­li gı­da­lar seç­mek önem­li

 

Kar­bon­hid­rat­la­rın sin­di­rimi­nin pro­te­in­le­re gö­re da­ha hız­lı ve ko­lay ol­ma­sı ne­de­niy­le, özel­lik­le sa­hur­da pro­te­in­li gı­da­lar seç­mek ge­re­ki­yor. Bu sa­ye­de da­ha uzun sü­re tok­luk his­si ko­ru­na­bi­li­yor ve şe­ker dü­ze­yi nor­mal dü­zey­de tu­tu­la­bi­li­yor. Su kay­bı­nı ön­le­mek için de, sı­vı ih­ti­ya­cı­nı süt ve ay­ran gi­bi hem pro­te­in hem kal­si­yum açı­sın­dan zen­gin sı­vı­lar­la sağ­la­mak ge­re­ki­yor.

 

Sa­kın hız­lı ye­mek ye­me­yin

 

Oruç tu­tan di­ya­bet has­ta­la­rı gün için­de din­len­- me­ye alış­mış olan sin­di­rim sis­te­mi­ni nor­mal dü­ze­ye ge­çi­rir­ler­ken dik­kat­li ol­ma­lı ve yi­ye­cek­le­ri ya­vaş tü­ket­me­li. Ace­le et­me­den, be­sin­ler ara­sın­da ara ve­re­rek, bir öğü­nü en az 20 da­ki­ka­ya yay­mak di­ya­bet has­ta­la­rı için önem ta­şı­yor. Ak­si tak­dir­de hız­lı ye­mek yen­di­ğin­de, kan şe­ke­ri çok hız­lı yük­sel­me­ye baş­lı­yor ve bu du­rum, hem di­ya­bet has­ta­la­rı için hem de ki­lo prob­le­mi ya­şa­yan ve­ya ki­lo­su­nu ko­ru­mak is­te­yen­ler için olum­suz bir du­rum olu­yor.

 

Sahuru atlatmak sağlığı tehdit ediyor

 

İlaç kul­lan­ma­yan di­ya­bet has­ta­la­rı­nın oruç tu­tar­ken ön­ce­lik­le ye­ter­li sı­vı des­te­ği­ni sağ­la­ma­sı ge­re­ki­yor. Ha­va sı­cak­lı­ğı ve sı­vı kay­bı­nı da dik­ka­te ala­rak kar­puz, ka­vun gi­bi su ile bir­lik­te mi­ne­ral ve vi­ta­min des­te­ği de sağ­la­yan mey­ve­le­ri bol tü­ket­me­le­rin­de fay­da var.

 

Ay­rı­ca if­tar ve sa­hur­da öl­çü­lü ye­mek ye­mek, gli­se­mik in­dek­si yük­sek ha­mur­lu, tat­lı gı­da­lar­dan ve aşı­rı yağ­lı be­sin­ler­den uzak dur­mak ge­re­ki­yor. İf­tar­la sa­hur ara­sın­da ha­fif bir ara öğün yap­mak da fay­da­lı. Ay­rı­ca di­ya­bet has­ta­la­rı­nın ke­sin­lik­le sa­hur yap­ma­dan oruç tut­ma­ma­sı ge­re­ki­yor çün­kü sa­hu­ra kalk­ma­mak, aç ve su­suz ka­lı­na­cak sü­re­yi ar­tı­ra­ca­ğın­dan vü­cu­dun su kay­bı­nı ar­tı­rı­yor.

 

Tan­si­yon has­ta­la­rı oruç tu­tar­ken bes­len­me­le­ri­ne dik­kat et­me­li

 

Yük­sek tan­si­yon has­ta­la­rı da di­ya­bet has­ta­la­rı gi­bi ge­nel­lik­le 24 sa­at­te bir ilaç al­mak du­ru­mun­da ka­la­bi­li­yor ve bes­len­me şek­li has­ta­lı­ğın et­ki­le­ri­ni önem­li öl­çü­de de­ğiş­ti­re­bi­li­yor.

 

Bu ne­den­le yük­sek tan­si­yon has­ta­la­rı­nın da oruç tut­ma­ya ka­rar ver­me­den ön­ce sağ­lık du­rum­la­rı­nı dik­ka­te al­ma­la­rı ge­re­ki­yor.

 

Ba­zı tan­si­yon ilaç­la­rı­nın için­de id­rar sök­tü­rü­cü bir mad­de bu­lu­nu­yor bu ne­den­le sı­vı kay­bı da ar­tı­yor.

 

Sı­vı kay­bı cid­di hi­po­tan­si­yon ve hi­per­tan­si­yon atak­la­rı­na ne­den ola­bi­li­yor. Bu­nun ya­nın­da, ilaç pe­ri­yo­du­nu sağ­lık­lı bir şe­kil­de ayar­la­ya­bil­se­ler bi­le, oru­cun ver­di­ği aç­lık­la stres hor­mon­la­rı yük­se­le­ce­ğin­den cid­di tan­si­yon yük­sek­lik­le­ri de ya­şa­ya­bi­li­yor­lar. Bu ne­den­le ilaç kul­la­nan tan­si­yon has­ta­la­rı­nın da oruç tut­ma­la­rı sa­kın­ca­lı ola­bi­li­yor.

 

Oruç tu­ta­bi­len tan­si­yon has­ta­la­rı­nın da Ra­ma­zan ayın­da bes­len­me­si­ne da­ha da önem gös­ter­me­si ge­re­ki­yor.

 

En önem­li ted­bir aşı­rı tuz­la gı­da­lar­dan ka­çın­mak. Bu­nun­la bir­lik­te ge­re­ğin­den faz­la ye­mek ye­mek, ağır yağ­lı yi­ye­cek­ler­den uzak dur­mak ve ha­fif seb­ze ye­mek­le­ri­ni ter­cih et­mek de önem­li.

 

En büyük 2 neden şeker ve tansiyon!

 

Türk Böb­rek Vak­fı, Ah­met Er­miş Di­ya­liz Mer­ke­zi Baş­he­kim Yar­dım­cı­sı Yrd. Doç. Dr. Bi­lal Gör­çin; “Böb­rek yet­mez­li­ği ile il­gi­li se­bep­le­re ba­kıl­dı­ğın­da en bü­yük iki has­ta­lık şe­ker ve tan­si­yon­dur. Bi­zim üni­te­miz­de he­mo­di­ya­li­ze gi­ren 250 has­ta­nın 150’si şe­ker ve tan­si­yo­nun se­bep ol­du­ğu böb­rek yet­mez­li­ği­di­r” de­di.

 

Gör­çin şöy­le de­vam et­ti: “Bu has­ta­la­rın bir kıs­mı di­ya­liz has­ta­sı olur. Şe­ker ve tan­si­yon ne ka­dar iyi kon­trol edi­lir­se böb­rek­ler o ka­dar az et­ki­le­nir.  

 

Sağ­lık­lı in­san­la­rın da bu amaç­la özel­lik­le tuz­dan ve şe­ker­den uzak dur­ma­sı ge­rek­mek­te­dir. Ai­le­sin­de yük­sek tan­si­yon ve şe­ker olan ki­şi­le­rin ara­lık­lı tet­kik yap­tır­ma­sı, di­ye­te dik­kat et­me­si ve her iki has­ta­lı­ğı or­ta­ya çı­ka­ran obe­zi­te­den ka­çın­ma­sı ge­re­kir.”