MEDİMAGAZİN-Koronavirüs hastalarını tedavi etmek için yalnızca Amerika’da deneysel ilaçlar, on yıllardır kullanılan sıtma ilacı, HİV ve romatoid artrit gibi hastalıklarda yararı bulunan daha radikal tedaviler üzerine 100’ün üzerinde insan deneyi yürütülüyor. Dünya genelinde ise 500’ün üzerinde insan klinik çalışması var.
Kovid-19’un etkin tedavisinin geliştirilmesi normal yaşama dönülmesinde en önemli dönüm noktalarından biri olacak.
Uzmanlar ve araştırmacılar ise düzensiz ve gelişigüzel yapılan büyük çabaların başarıya ulaşmada güçlük yaratabileceğini düşünmekteler.
Pittsburgh Tıp Fakültesi Yoğun Bakım Bölüm Başkanı Derek Angus bunu, “Durum bir orkestradan ziyade kakofoni. Ortada bir orkestra şefi yok.” diye açıklıyor.
Amerika’da ve tüm dünyada bilim insanları bir aşı geliştirebilmek ve tedavi bulmak için yarış halindeler.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 90 ülkede dört umut verici tedavi için büyük çalışmalar organize etti. Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH), antiviral ilaç remdesivir için 50’nin üzerinde kurumda denemelere başladı. Öte yandan Duke Clinical Research Institute tarafından 15,000 sağlık çalışanında hidroksiklorokinin denenmesi için 50 milyon dolarlık bir çalışma yürütülüyor.
Küçük çaplı ve hatta anektodal çalışma sonuçlarının işe yarıyor gibi sosyal medya üzerinden paylaşımı insanların boş yere umutlanmasına ve konfüzyona yol açıyor.
Ebola üzerinde denenmiş ve başarısız olmuş bir antiviral olan remdesivir ile 53 hasta üzerinde yapılan ve Cuma günü New England Journal of Medicine’da yayınlanan çalışma (1) sonrasında birçok aile bu ilaca ulaşmaya çalıştı. Çalışmadaki hastaların bazıları belki kendiliğinden daha iyi iyileşebilirdi; ayrıca çalışmada ilacın uygulanmadığı kontrol grubu yer almıyordu. Ucuz ve sıtma için yaygın olarak kullanılan bir ilaç olan hidroksiklorokinin işe yaradığına dair veriler de sınırlı.
Bu tip küçük çaplı ve sonuçları kesin olmayan çalışmaların çoğalması, paradoksik olarak iyi dizayn edilmiş klinik çalışmaların yürütülmesini zorlaştıracaktır. Çünkü iyi dizayn edilmiş klinik çalışmaların yapılabilmesi için random uygulanan tedavi ya da plasebo almakta gönüllü olacak hastaların olması gerekmektedir.
Pennysylvania Üniversitesi Perelman Tıp Fakültesi’nde araştırma görevlisi Emma Meagher, çalıştığı enstitüde sıtma ilacı ile yaptıkları çalışmada ağır hastalardan plasebo kullanan kontrol gruplarının olmadığını; çünkü kanıt olmamasına rağmen medyanın bunu standard tedavi haline getirdiğini söylüyor. Her toplantının, sonraki deneysel tedavilerin hidroksiklorokin gibi sonlanmaması için neler yapılabileceğinin tartışması ile başladığından bahsediyor.
Dr. Tuğba Gamsız
Medimagazin DDış Haberler Editörü
(1) https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2007016?query=featured_coronavirus
