Tam gün yasası, performans sistemi, mesai dışı çalışma ve hekim ücretleri

OKUYUCU KÖŞESİ:
okuyucu@medimagazin.com.tr

Tam gün yasası ile birlikte “ mesai saatleri dışında çalışma halinde sağlık personeline ek ödeme yapılarak daha fazla gelir elde etmesi sağlanacak!!” denilmektedir.
Peki hangi parayla!.

Global bütçenin yürürlükte olduğu bir sistemde, mesaiden sonra isterseniz mesai saatleri kadar çalışınız, sadece mesai saatleri ücretinden eksilterek, mesai sonrasına bir miktar aktarırsınız. Böylece hem mesai saatinde TAM GÜN (şimdiki PART TİME) çalışacak, hem de mesai sonrası tam günün %50 kadar ek çalışma( SUR TİME) yapılacak, ancak ek ödeme miktarı belki sadece şimdiki PART TİME kadar olabilecek!. Zaman içinde buda buharlaştırılarak İFLAS TİME .olacak.

Bundan 4 sene önce kamu hastanelerinde bir uzman hekim 25.000 performans puanı toplayarak maksimumdan ek ödeme alabilirken, bugün ancak 45.000 puan ile maksimum ek ödeme alabilmektedir.

25.000 puan; polikliniği orta yoğun olan, acili, icabı, konsültasyonu ve girişimsel işlem yapması zorunlu branşlarda ideal çalışma ile toplanabiliyordu. Halbuki muayene ve girişimsel işlem puanları gerçek emeği, riski ve işlem süresini yansıtmadığından ve ayrıca zamanla bir çok branşta kalitesiz ve hızlı hasta bakımı (PARÇA BAŞI İŞ) ön plana geçtiğinden hastane puan ortalamaları yükselmiş kaliteli hasta muayene yapan branş veya hekimler dezavantajlı durumu düştü.

Dolayısıyla günlük muayene ve girişimsel işlemler için standart bir tanımlama ve limit konmadan performans sisteminin adaletini ve hakkaniyetini koruması mümkün görünmemektedir.

Günlük hasta muayene limitleri ve aylık girişimsel işlem sayıları tanımlanarak kalitesiz hasta bakımının önüne geçilmelidir.

Kaliteli hasta bakımı için günlük üst işlem limitlerine doymuş bir sistemde mesaiden sonra ek performansın nasıl yapılabileceği düşündürücü olmalıdır.

Hızlı hasta bakımı nedeniyle hastane koridorlarında saat 15:00 ten sonra hasta kalmadığı bir ortamda mesaiden sonra hangi hekimin nerden hasta bulacağı izah edilmelidir. Hekim ithal edemedik. Yoksa HASTA’mı İTHAL edilecek!.

Ülkemizin iki misli uzman hekim açığı olduğu söylenmekte, bu kıyaslama için gelişmiş ülkelerdeki kişi başına düşen uzman hekim sayısına bakılmaktadır. Halbuki gelişmiş ülkelerde bir uzman hekim günlük 15-20 hasta muayene ederken , ülkemizde kamuda 80-100, özel sektörde ise 50 hasta muayene yapması onaylanmaktadır. Bu durumda hekim açığı olduğunu söylemek büyük bir tezat olmaktadır. Mesaiden sonra %50 daha hasta muayene ettirilmesi düşünüldüğünde bu hastalar nereden bulunacak?. İthal yoluna mı gidilecek, yoksa gündüz muayene olan hastalar mesaiden sonra tekrar muayeneye mi çağrılacak?.

Sağlık uygulama tebliğlerinde birkaç yıldır fiyat artışlarının yapılmaması ve hatta düşürülmesi ile performans miktarı artmasına rağmen (parça başı işlem adedi) bu performansın karşılığında toplanan puanlar işe yaramaz hale getirilmiştir.

Tüm bu şartlar altında tam gün yasası ile sağlık personelinin mesaiden sonra %50 fazla çalışarak ek gelir elde edebileceğinden bahsedilebilir mi?. Bunu hazırlayanlar gerçekten kendileri buna inanıyor mu?....

Aile hekimliği uygulamasına geçilen ilimizde 150 pratisyen hekimden sadece 100 tanesine aile hekimliği pozisyonu verilmesi, geri kalan üçte bir hekime verilmemesinde bu hekimlerin suçu neydi?. Hani ülkemizin iki misli hekime ihtiyacı vardı?. İki misli hekime ihtiyaç varken neden diğer 50 hekime de aile hekimliği pozisyonu verilmedi.?. Yoksa aslında bütçe imkanları buna müsait değimliydi?.

Acil serviste 10 yıldır çalışmış ve çok ciddi tecrübe kazanmış pratisyen hekim arkadaşlarımız, çok yoğun çalışmalarına, bunu gece gündüz ayırım yapmadan yapmalarına ve acilde neredeyse uzmanlık gerektirecek seviyeye gelmelerine, aile hekimine daha iyi ücret verildiğinden aile hekimliğine geçmiştir.
Aile hekimine devlet hastanesi acil hekiminden çok ücret verme anlayışı nasıl bir ücretlendirme anlayışla izah edilebilir.!
Acile henüz yeni mezun hekim verilerek hastaların hayatı riske edilmiyor mu?

Aile hekimi sadece gündüz çalışarak, nöbet tutmadan yaklaşık 4.500+2.500-1.000=6.000 TL ücret alırken (bu ücret çok değildir, helal olsun, onun hakkı olduğunu düşünüyorum, asıl problem diğer hekimlerin ücretlerinin düşüklüğüdür), acil serviste çalışan bir hekim yoğun stres ve rizikoya rağmen neden 1.500+3.000=4500 TL alıyor. ?

Aile hekiminin bulunduğu bölgenin sosyoekonomik özellikleri gereği bazı aile hekimlerine günde 30 hasta müracaat ederken, diğerlerine 90 hasta müracaat etmektedir. Bu ücretlendirme sisteminde hakkaniyet nerede?. Eğer esas mesele bir aile hekimine bağlı 3.000 nüfus ise, bir uzman hekime 100.000- 200.000 nüfus bağlı olabilmektedir.
Aile hekimine verilen bu ücretlerin geçici olduğu, zamanla düşürüleceğini tahmin etmek için KAHİN olmaya gerek yok!.

Ömrü ihtisas ve bazen üst ihtisaslarda köle gibi çalıştırılarak geçen, uzman olduktan sonra ise gece gündüz bayram tatil demeden çalışan ve hasta tedavisinde asıl riski üstlenen uzman hekimlerin 1.600+4.400=6.000 TL civarında ücret almaları hakkaniyete uygun düşüyor mu? Hani uzmanlar 10.400 maaş alacaktı.

Çoğunluğu ful time çalışan öğretim üyelerinin aldığı ücretlerin ne kadar komik kaldığını ise herkesin takdirine bırakıyorum.

Yukarıdaki kıyaslamalara bakılınca;
YA performansa dayalı ücretlendirme sisteminde yada aile hekimliği ücretlendirme sisteminde problem vardır.

Yada bu dengeyi bozanların uzman hekim düşmanlığı vardır.

Allah bu işin sonunu hayretsin!

Dr. A.S