Sporculardaki ani ölümleri kalp krizine bağlamak yanlış

Sporculardaki ani ölümlerin büyük kısmının kardiyak kökenli olduğu, ancak basında yer aldığı gibi bu ölümlerin kalp krizinden kaynaklanmayabileceği belirtildi.

Avrupa Kardiyoloji Derneği Eğitim Komitesi Üyesi ve Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Kardiyoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bülent Görenek, sporculardaki kardiyak kökenli ani ölüm insidansının 10-20 yıllık izlemde 50 binde 1-300 binde 1 arasında olduğuna dikkat çekti. Görenek, “Bu ölümler basında hemen daima kalp krizine bağlansa da, gerçekte, sahadaki sporcu ölümleri kalp krizinden ziyade diğer kardiyak nedenlerden kaynaklanmaktadır.” Dedi

Sporcu ölümlerini yapısal kalp hastalığı olan ve olmayanlarda ayrı ayrı ele almak gerektiğini dile getiren Görenek, yapısal kalp hastalığı olan sporculardaki ani kardiyak ölüm nedenlerinin yaşla farklılıklar gösterdiğini söyledi. Görenek, 35 yaşın altındakilerde eşlik eden kalp hastalıklarının çeşitli olduğunu, bununla birlikte etiyolojinin coğrafi bölgelere göre değiştiğini ifade etti.

Coğrafi özellikler fark yaratıyor
Birkaç yıl önce Amerika Birleşik Devletleri’nde bin 435 genç sporcuda yapılan çalışmada, sahada ölen olguların yüzde 44’ünde hipertrofik kardiyomiyopati, yüzde 17’sinde koroner arter çıkış anomalisi, yüzde 8’inde miyokardit, yüzde 4’ünde aritmojenik sağ ventrikül displazisi, yine yüzde 4’ünde mitral kapak prolapsusu tespit edildiğini, geriye kalanlarda ise aort darlığı, koroner ateroskleroz, iyon kanalopatiler, dilate kardiyomiyopati, rüptüre aort anevrizması ve diğer konjenital kalp hastalıkları bulunduğunu anlatan Görenek, şöyle devam etti:

“İtalya’da aynı yaşlarda ani kardiyak ölüm gelişen sporcuların incelendiği başka bir çalışmada ise ölümlerin yüzde 22’sinden aritmojenik sağ ventrikül displazisinin, yüzde 18’inden koroner aterosklerozun, yüzde 12’sinden koroner arter çıkış anomalilerinin, yüzde 10’undan mitral kapak prolapsusunun, yüzde 6’sından miyokarditin, yüzde 2’sinden ise hipertrofik kardiyomiyopatinin sorumlu olduğu saptanmıştır. Görüldüğü üzere, iki çalışma sonuçları arasında muhtemelen coğrafi özelliklerden kaynaklanan ciddi farklar mevcuttur.”
Prof. Dr. Görenek, yapısal kalp hastalığı olan 35 yaşın üzerindeki sporcularda ani ölüm nedenlerinin gençlerdekilerden farklılıklar gösterdiğini, pek çok çalışmada, bu sporcularda koroner arter hastalıklarının ölümlerin en sık nedeni olarak bulunduğunu kaydetti.

Ölümler aritmik nedenli olabiliyor
Yapısal kalp hastalığı olmayanlarda ölümlerin genellikle aritmik nedenli olduğuna işaret eden Görenek, “Aritmik ölümlerin en muhtemel nedenlerini ise ‘uzun QT sendromu’, ‘Brugada sendromu’ ve ‘katekolaminerjik polimorfik ventrikül taşikardisi’ oluşturmaktadır. Yine bu olgularda idiyopatik ventrikül fibrilasyonu, göğse alınan darbe sonucu gelişen  ‘commitio cordis’ de sık ölüm nedenlerindendir.” dedi.

Prof. Dr. Görenek, sporcularda doping maksadı ile alınan ilaçların da ölümcül ventrikül aritmilerine neden olabileceğini vurguladı.