Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği, sosyal güvence kapsamında 10 haftaya kadar ücretsiz uygulanması gereken ' kürtaj' işleminin, Sağlık Bakanlığı'na bağlı Kamu Hastaneleri'nde, hiç yasal dayanak olmaksızın sona erdirildiğini açıkladı. Derneğin iddiasına göre; online kayıt sisteminde kürtaj işlemi için kullanılan 'tıbbi tahliye kodu' kaldırıldı ve bu konuda yapılan tüm tetkik ve hizmetler otomatik olarak durdurulmuş oldu. Dernek ayrıca, doğum kontrol yöntemlerinden biri olan ve rahim içine yerleştirilen 'spiral'in de doktorun onayına rağmen hastaneler tarafından faturalandırılmadığını bu nedenle hastaya ancak ücret karşılığı takılabildiğini ileri sürdü. Uzmanlara sorduk; "Kürtaj, SGK kapsamından çıkarılabilir mi?", "Uygulama doğru mu", "Nasıl bir sakınca doğurur?", "Yasayla verilen hak, ücretle kısıtlanır mı?"
"Hasta – hekim çatışması doğurur"
Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği Başkanı Prof. Dr. S. Cansun Demir:
"Medula sisteminden kürtaj için gerekli 'tıbbi tahliye' bölümünün silinmesiyle yasal olarak belirlenmiş 10 haftalık sürede kürtaj talep edenlere' hizmet verilememekte. Bu durum kişi hak ve özgürlüklerini ihlal ettiği gibi hekimin hasta sağlığı ile ilgili çok önemli bir konuda elini kolunu bağlamakta ve mesleki sorumluluğunu yerine getirmesini engellemektedir. Türk Jinekoloji ve Obstetrik Derneği olarak hiçbir yasal dayanağı olmaksızın hastayı ve hekimi zor durumda ve karşı karşıya bırakan bu keyfi uygulamaların bir an önce düzeltilmesini ve konuyla ilgili olarak kamuoyuna bir açıklama yapılmasını Sağlık Bakanlığı'ndan talep etmekteyiz."
"Kürtaj, yasal haktır"
İstanbul Kadın Kuruluşları Birliği Koordinatörü Av. Nazan Moroğlu:
"Kadınlar, kürtajın yasal hakları olduğunu bilmelidir. Türkiye'de kürtaj 10 haftaya kadar yasal olarak mümkündür. Hatta bir tecavüz durumunda bu süre 20 haftaya kadar çıkıyor. Bunun için hastaneye başvurup, bu haklarını kullanmaları engellendiğinde öncelikle Sağlık Bakanlığı'na müracaat etmeleri gerekir. Ancak bunu eğer Bakanlık bu şekliyle yönlendirmiş ise talepleri dikkate alınmayacaktır. Burada görev kadınların bedenleri üzerinden kontrol edilmelerine tepkileri duyurmaktır. Kadın kuruluşlarına, kadın hukukçulara, medyaya önemli görevler düşüyor. Bu kürtajı engelleme yöntemidir. Kadınlar üzerindeki 3-5 çocuk çağrısıyla, kadınların istenmeyen gebelikleri son erdirme hakları elinden alınıyor. Özelikle de ekonomik özgürlükleri uygun olmayan kadınların bu hakları da, böylesi bir yöntemle ellerinden alınmaktadır."
"Kadınlar sürekli istenmeyen gebeliklere ve doğurmaya itilir"
Medikal Park Hastaneleri Kadın Doğum ve Tüp Bebek Klinik Direktörü Prof.Dr.Kadir Savan:
"Kürtaj yasal sınırlar içerisindeyse, devlet güvencesi ve denetiminde yapılmalıdır. Bu yapılmazsa hasta dışarıda ehil olmayan ellerde, uygunsuz şartlarda müdahale yaptırma gibi yollar seçebilir. Bu da enfeksiyon yada hayati risklere yol açabilir. Ailelerin rızası alınarak, istenmeyen gebelikler sonlandırılabilmeli. Aile planlaması, yasalara göre devlet güvencesindedir. Kadınların çocuk sahibi olmak gibi olmama tercihi de yasal hakkıdır. Sadece kürtaj da değil spiral gibi rahim içi araçlar yada gebeliği önleyici yöntemler Medula sistemine girilmez ise parası olmayan hasta istemese de doğurmak zorunda kalır. Şimdiye kadar bu tür müdahalelerin parasını devlet karşılıyordu. Devlet hastanelerinde bir kişi yasal süre içerisinde kürtaj yaptırabildiği gibi gebe kalmamak için spiral de taktırabiliyordu. Parası olmayan bir kadın, spiral taktıramaz ise sürekli hamile kalma riskine açık hale gelir. Yasadışı yöntemlere yada sağlıksız ortamlara itilmiş olur. Maliyetinin, devlet tarafından karşılanması gerekliliktir"
"Bir haftadır işlem yapılmıyor ama bir kod hatası olabilir"
Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD Öğretim üyesi- Dünya Perinatoloji Derneği Yönetim Kurulu üyesi Prof. Dr. Zehra Neşe Kavak:
"10. haftanın sonuna kadar isteğe bağlı kürtaj yasaldı. Şimdi gerçekten de kod tanımlamasında bu işlemin yapılamadığını görüyoruz. Böyle bir kod olmadığı için yaklaşık 1 haftadır işlem yapılamıyor. Bu bir kod hatası da olabilir. Hemen her şeye ön yargılı yada art niyetli yaklaşmamak gerekiyor. Bebekte bir problem varsa 12. haftadan sonra şu anda gebeliğin sonlandırılması işlemi yapılabiliyor. O tür kodların hepsi duruyor. Sağlık Bakanlığı'nın bu konuda bir açıklama yapmasında yarar var. Bir hata yapıldıysa telafi edilebilir. Kanunla düzenlenmiş Devlet güvencesinde bir hak olduğu için biz teknik hata yapılmış olabileceğini düşünüyoruz.
"Bebekler sakat doğar"
Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ABD Öğretim Üyesi Prof. Dr. Serpil Bozkurt:
Engellenen kürtaj değil, SGK'nın ödediği tıbbı tahlil. Bu şu demek; 2 aydan 20 haftaya kadar aminosentezler yaparak ve bir takım genetik tetkiklerle, anne karnında bebeğin sakat olduğunu kesin olarak kanıtlayabiliyoruz ve bu doğrultuda bebek sakatsa gebeliği sonlandırabiliyoruz.Yani tıbbi tahlili kaldırarak SGK ödemesi de kaldırıyor. Hasta eğer, bebeği sakatlayacak bir ilaç veya aşırı ışın almak zorunda kaldıysa, doktorun önerisiyle gebeliğini sonlandırmak isteyecek. Bu paraları ödeyemeyecek insanlar, sakat çocuklar doğurmak zorunda kalacaklar. Ayrıca, 2- 2.5 aylıkken bebeğin beyninin gelişip gelişmediğini tespit ederiz. Beyni gelişemeyen bebek anne karnından beslendiği sürece yaşar ama doğduktan sonra 1-2 saat yaşar ve ölür. Şimdi bunun teşhisini koyamayacağımız için hasta, bebeğini boş yere karnında 9 ay taşımış olacak.. Yasa, 10 haftaya kadar gebeliği sonlandırmaya izin veriyor, sakat olması halinde de bildiğim kadarıyla 26 hafta. Bazı teşhisler, anne karnından su alıp genetik incelemeye gönderme işlemi 16 ila 20. haftada yapılabildiği için onların teşhisi gecikebiliyor ve bu nedenle sonlandırma olayı 26 haftaya kadar kabul edilebiliyor. Hukuken ve tıbben bu hala geçerli ama SGK ödemesini durdurduğu için sorun oluşuyor. SGK ödeme yapmaz ise parası olmayan insanlar, sakat bebek doğurmak zorunda kalacak. Spiral ise doğum kontrol konusunda bir alternatifti. SGK, doğum kontrol haplarını da ödemiyor. Ama SGK bunu, doğum kontrolü engelleme adına mı yoksa maddi yükümlülükten kurtulma adına mı yapıyor bilemiyorum.
Bakanlık: Resmi Gazetede yayımlanınca ücretsiz olacak
Sağlık Bakanlığı Basın Müşavirliği açıklaması:
Bakanlığımıza bağlı hastanelerde, 31 Mart2003 tarihli Genelgemiz ile hekimin uygun gördüğü vakalar için, hastaların ücretini kendilerinin karşılaması kaydıyla isteğe bağlı kürtaj işlemi yapılmakta idi. 2007'de yayımlanan Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) ile gebeliği 10 haftanın altında olanlara yapılabilen isteğe bağlı kürtaj işlemleri ödeme kapsamından çıkarılmış ve SGK tarafından sadece tedavi amaçlı yapılan rahim tahliyelerinin geri ödemesi karşılanmaya başlanmıştır. Bakanlığımız SGK'ya 'isteğe bağlı rahim tahliyesi, işleminin SUT'ta yer alması için talepte bulunmuştur. SGK ile yapılan görüşme sonrası isteğe bağlı kürtaj işlemleri yeniden SUT kapsamına alınmış olup, Resmi Gazetede yayımlanması beklenmektedir. Yapılacak düzenlemeyle, 10 haftanın altındaki isteğe bağlı rahim tahliyesi işlemlerinin ücretleri artık SGK tarafından karşılanacaktır. Bu bağlamda 10 haftadan önce yapılan yasal kürtaj işlemlerinin Bakanlığımıza bağlı hastanelerde yapılmasında herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır. Ayrıca doğum kontrol yöntemleri Bakanlığımıza bağlı birinci basamak sağlık kuruluşlarına başvuran tüm hastalara ücretsiz olarak uygulanmaya devam etmektedir.