Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, Klinik Araştırmalar Hakkında Yönetmelik’in kimi maddelerinin iptali istemi ile açılan davada, TTB’nin itiraz yoluyla yürütmesinin durdurulmasını istediği maddeler yönünden talebini kabul etti
Türk Tabipleri Birliği (TTB), 23 Aralık 2008 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Klinik Araştırmalar Hakkında Yönetmelik’in kimi maddelerinin iptali istemi ile açılan davada, Danıştay 10. Dairesi tarafından verilen yürütmenin durdurulması isteminin kısmen kabul, kısmen reddine ilişkin karara itirazların Danıştay İdari Dava Dairleri Kurulu tarafından incelendiğini bildirdi. TTB tarafından yapılan açıklamada, inceleme sonucunda TTB’nin itiraz yoluyla yürütmesinin durdurulmasını istediği maddeler yönünden talebinin kabul edildiğini, Sağlık Bakanlığının itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına karar verildiğini dile getirildi.
Açıklamada, genel olarak idarenin düzenleme yapma yetkisinin kapsamı ve sınırlarının irdelendiği söz konusu kararın gerekçesinde, idarenin düzenleme yapma yetkisini yasalar çerçevesinde ve yasalara uygun olarak kullanması gerektiğine vurgu yapıldığı, idarelerin yasada dayanağı bulunmak ve üst hukuk normlarına aykırı olmamak kaydıyla görev alanlarıyla ilgili her konuyu yönetmelikle düzenleyebilecekleri, ancak temel hak ve özgürlüklerin kısıtlanması gibi “münhasır kanun alanı” olarak da ifade edilen bazı alanların yönetmelikle düzenlenemeyeceğinin ifade edildiği bildirildi.
Açıklamada şunlar kaydedildi:
“Devamında, Klinik Araştırmalar Hakkında Yönetmelik’in, temel insan haklarının başında gelen yaşama hakkı kapsamında bulunan kişinin vücut bütünlüğünün dokunulmazlığı ile ilgili olduğu, Yönetmelik kapsamındaki araştırmaların kişi dokunulmazlığına müdahale oluşturduğu ve bu hakkın bilimsel araştırma amacıyla belli ölçülerle de olsa sınırlandığı belirtilmiştir.
Bu hususların birlikte değerlendirildiği kararda, en temel insan hakkı olan vücut bütünlüğünün dokunulmazlığı ilkesinin ancak yasayla sınırlandırılabileceği, bunun da Anayasa’nın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve bu temel hakkın özüne dokunulmaksızın yapılacağının, yasada düzenlenme olmadığı durumda kişinin rızası olsa dahi bilimsel ve tıbbi deneylere tabi tutulmasının Anayasa’ya aykırılık oluşturacağının altı çizilmiştir. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nca, davaya konu Yönetmelik’in böyle bir yasal dayanağı bulunmadığı, Yönetmelik’in dayanağı olarak gösterilen Yasa maddelerinin de Sağlık Bakanlığına bu alanda düzenleme yapma yetkisi vermediğinden iptali istenen Yönetmelik hükümlerinde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.”
