Acil servisteki problemlerin artarak devam etmesinin nedeni ilkesel olarak bilimsellikten uzak müşteri memnuniyeti odaklı hizmet anlayışıdır. Hasta popülasyonunu elektif vakaların aile hekimi veya polikliniğe yönlendirilmesini sağlayacak şekilde eğitmek yerine acil serviste yeşil alanda hizmet verilmesi için yönlendirmek bilimsellikten uzak müşteri memnuniyeti odaklı bir hatadır. Bu hatanın düzeltilmesine yönelik bir çaba olmadığı gibi yeşil alan diye tabir edilen poliklinik şartlarında hizmet verilebilecek hasta grubunu memnun etmek adına her bölüm uzmanını yeşil alana dikme çabası olduğunu gözlemlemekteyiz.
Yeşil alan hastaları hastaneler için kâr getiren hastalardır. Çünkü tanımı gereği sadece reçete düzenlenen ve tetkik yapılmayan hastalardan oluşmaktadır. Hastanelerde acile başvuran 10 hastadan 7'si yeşil alan hastasıdır. Bu hastaların %30'luk acil müdahale edilmesi gereken hastaların takip ve tedavisini geciktirdiği, aksattığı dikkatten kaçmamalıdır. Bu bağlamda uygulanabilecek bazı tedbirler aşağıda sıralanmıştır.
- Acil servise başvurması öngörülen hastalar için standartlar belirlenmelidir. Siyasi kaygılarla acil servislerin ve 112 ambulans sisteminin gereksiz meşgul edilmesinin önüne geçilmelidir.
- Kaynak (Sağlık çalışanı) eksikliği kaynakların aşırı kullanımı ile kullanışsız hale getirilmemelidir. Sağlık hizmeti nicelik ile değil nitelik ile değerlendirilmelidir.
- Poliklinikte muayene edilebilecek hastaların acil servise müracaatını engelleyici tedbirler (yeşil alanın kaldırılması) mutlaka ivedilikle alınmalıdır. Örneğin; Yeşil alan hastası olarak belirlenmiş hastalardan alınacak katkı payı acili gereksiz meşgul ettiği gerekçesiyle arttırılmalı, bunların bu hizmeti almalarını sağlayacak ilgili aile hekimliklerine yönlendirilmesini teşvik etmek amacı ile bu kurumlara müracaatları durumunda katkı payı alınmayacağı kamu spotları aracılığı ile kamuoyuna duyurulmalıdır.
- Aile hekimliği merkezli basamak sistemi bir an önce yürürlüğe sokulmalıdır. Aile hekimliği kurumlarının çalışma saatleri yeşil alan hastalarını bu merkezlere yönlendirecek şekilde düzenlenmelidir. Örneğin: Bir aile sağlığı merkezinde çalışan doktorların ilgili kurumun 08:00 - 00:00 hizmet verecek şekilde vardiyalarının esnetilerek ve bu saatlerde kuruma müracaat edenlere hizmet verilecek şekilde ayarlanması.
- Hastaların kendi kararları ile istediği merkeze başvurma keyfiliği aile hekimliği süzgecinden geçirildikten sonra bir üst kuruma sevki zorunluluğu getirilmelidir.
Uzm.Dr.N.K.
