Harvard Tıp Fakültesi araştırmacıları tarafından yürütülen ve JAMA Internal Medicine dergisinde yayımlanan büyük ölçekli bir kohort çalışması, statin kullanımının kronik karaciğer hastalığı (CLD) olan bireylerde hepatosellüler karsinom (HCC) ve karaciğer dekompansasyonu gelişme riskini önemli ölçüde azalttığını ortaya koydu.
Araştırmada 2000–2023 yılları arasında Mass General Brigham sağlık sisteminde tedavi gören 40 yaş üstü, FIB-4 skoru 1.3 ve üzeri olan 16.501 hasta incelendi. Statin kullanan bireylerde, karaciğer kanseri görülme oranı 10 yılda yüzde 8’den yüzde 3.8’e düştü. Bu da yüzde 33 oranında daha düşük risk anlamına geliyor (aSHR 0.67).
Benzer şekilde karaciğer yetmezliği riski de statin kullanıcılarında yüzde 19.5’ten yüzde 10.6’ya geriledi; yani riskte yüzde 22 oranında bir azalma gözlemlendi (aSHR 0.78).
Lipofilik statinler daha güçlü koruma sağlıyor
Araştırma, lipofilik statinlerin (atorvastatin, simvastatin) daha güçlü koruyucu etkilere sahip olduğunu da ortaya koydu. Bu ilaçlar karaciğer kanseri riskini yüzde 36 oranında düşürürken (aSHR 0.64), hidrofilik statinler (rosuvastatin, pravastatin) ile bu oran yüzde 21 olarak ölçüldü (aSHR 0.79).
Ayrıca, uzun süreli statin kullanımı bu koruyucu etkinin daha da güçlendiğini gösterdi. En az 600 günlük statin dozu kullananlarda, HCC riski yüzde 40, karaciğer yetmezliği riski ise yüzde 36 oranında azaldı.
Karaciğer hasarı ilerlemesi de yavaşlıyor
7.038 hastanın uzun dönemli FIB-4 takiplerinde, statin kullanıcılarının karaciğer fibrozunun ilerlemesinde daha iyi sonuçlar gösterdiği belirlendi. Statin kullananlarda, yüksek riskli fibroz evrelerine geçiş daha az görülürken, düşük riskli gruba geçen hasta sayısı daha fazlaydı.
Statinler karaciğer hastalarında koruyucu tedavi olarak değerlendirilebilir
Araştırmacılar, elde edilen bulguların statinlerin sadece kolesterol düşürücü değil, aynı zamanda karaciğer kanseri ve karaciğer yetmezliği riskine karşı da önemli bir koruyucu rol oynadığını vurguluyor. Özellikle lipofilik statinlerin uzun süreli kullanımıyla sağlanan bu faydaların, kronik karaciğer hastalığı olan bireylerde önleyici tedavi olarak değerlendirilmesi gerektiği belirtiliyor.
