Nörobilim mahkemede

Son yıllarda yapılan araştırmalar katil ve tecavüzcülerin beyin yapılarının "farklı" olduğunu ortaya koydu. Buradan yola çıkan bazı hukukçular beyin ve sinir sistemine odaklanan nörobilimi mahkemede kullanmaya başladı.

ABD'de, savcı ve avukatlara bu tür suçları işleyenlerin beyinlerinin MRI, fMRI ya da PET görüntülerini sunarak hizmet veren 'No Lie MRI' ve 'Cephos Corp' adlı iki firma kuruldu. (MRI beynin genel yapısını görüntülüyor, fMRI ve bir tomografi türü olan PET beynin belirli komutları yerine getirirken belirli bölgelerinin nasıl işlediğini gösteriyor.) Mahkeme salonunda tıptaki son teknolojiler kullanılarak elde edilen beyin görüntülerinin kullanılmaya başlanması "Suç ve ceza arasındaki ilişkiye yeni bir boyut gelir mi?" tartışmalarının da başlangıç noktası oldu.

TACİZE TÜMÖR SAVUNMASI
Savunma makamının suçlunun beyninde bir anormallik olduğu için suç işlediğini savunarak af ya da cezasında indirim talep edeceği davalara son örnek tedavi ettiği kız çocuklarına cinsel taciz uygulayan 30 yıllık İtalyan pediatrist Domenico Mattiello'nunki olacak.

Pisa Üniversitesi'nden moleküler genetikçi ve psikiyatrist Pietro Pietrini, bir yıl önce tutuklanan Mattiello'nun beyninde tümör olduğunu saptadı ve suç işlemesinin nedenini de bu tümöre bağladı. "30 yıldır bu işi yapan bir adam neden birden bire taciz etmeye başlasın. Davranış biçimindeki değişikliğin nedeninin tümör olduğunu düşünüyorum" diyen Pietrini mahkemeye sunulmak üzere bu yönde bir rapor hazıladı. 2002'de pedofili suçlamasıyla tutuklanan ABD'li bir öğretmenin beyninde de tümöre rastlandığını ve tümör alındıktan sonra öğretmenin davranışlarının normalleştiğini anımsatan Padua Üniversitesi'nden Giuseppe Sartori de Pietrini'yi destekleyerek şunları söyledi:

"Mattiello'nun tümörü de alındı ve kanser tedavisi görüyor. Onun birden bire tacizde bulunmasında tümörün rolü olabilir. Ama tabii bunu kabul edip etmemek hakime kalmış."

ÇİZGİNİN NEREYE ÇEKİLECEĞİ ÖNEMLİ
Beyin MRI görüntülerinin mahkemede kullanılmasına Pietrini ve Sartori'nin de aralarında bulunduğu bazı bilim adamları ve hukukçular sıcak bakıyor. Ancak karşı çıkanlar da var. ABD'deki Utah Üniversitesi'nden Tenneille Brown, "Nörobilim laboratuvarlarda çalışan ciddi bilim adamlarının işi. Bunu mahkemede kullananlar ise aynı insanlar değil. Onlar çok objektif olan bir şeyi alıp mahkemede delil olarak kullanmaya çalışıyorlar ki nörobilim bu iş için üretilen bir şey değil" görüşünü savunuyor. Oxford Üniversitesi'nden Seena Fazel ise "Önemli olan çizgiyi nereye çekeceğimiz" diyor.