İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Algoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Derya Uludüz, TRT Haber’de yayımlanan, Dr. İbrahim Ersoy’un sunduğu “Uzman Gözüyle Sağlık” programında, migren aşısı ile ilgili yürütülen çalışmalar ve migrenin botoks ile tedavisi konusunda açıklamalarda bulundu.
Baş ağrısının toplumda en sık karşılaşılan problemlerden biri olduğuna değinen Uludüz, tedavide ağrının başlama zamanı ve sıklığına dikkat edilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Polikliniğe başvuran 10 hastadan sadece birinde ciddi sonuçları olan baş ağrısı görüldüğünü ifade eden Doç. Dr. Uludüz, “Hastanın bilinçli olması lazım. Altı aydır devam eden ve hep aynı bölgede görülen baş ağrılarında; eşlik eden bulantı, kusma, bulanık ya da çift görme, uyuşma, dengesizlik veya güçsüzlük gibi alarm veren bulgular olması gerekli.” açıklamalarında bulundu.
Sabahları yaşanan ya da uykudan uyandıran ağrılara dikkat!
Baş ağrısının yaşandığı zamanın önemine de değinen Uludüz, akşamüstü yaşanan ağrıların tehlikeli olmadığını, ancak sabah uyanıldığında ya da uykudan uyandıran ağrılar olması durumunda dikkatli olunması gerektiğini söyledi.
Elli yaş üstü ve 10 yaş altı kişilerde görülen ağrıların önemine dikkat çeken Doç. Dr. Uludüz, bu kişilerin en kısa sürede, en yakın hekime başvurması gerektiğini vurguladı.
“Fazla ağrı kesici kullanmak da ağrıya neden olur”
Baş ağrısı nedeni ile polikliniğe başvuran hastalardan bir kısmının migren tanısı aldığını ifade eden Uludüz, “Migren bu grubun içinde çok şiddetli bir ağrı. Kişinin hayatını etkileyen, depresyon ve cinsel bozukluklara neden olabilen bir ağrı.” dedi.
Bilinçsiz kullanılan ağrı kesicilerin bağımlılık yapabileceğine değinen Doç. Dr. Uludüz, “Hastaların ayda bir ya da iki kez ağrı kesici kullanmasında bir sakınca yok; ancak bu ayda beş altıyı bulduğu zaman alarm çalmaya başlar. Siz ağrı kesici almayı sıklaştırırsanız beyin o ağrı kesiciye karşı bir istek duyar ve bağımlılık gelişir.
Bazı hekimler migren ağrısı için yeşil ve kırmızı reçete yazıyorlar. Bu ilaçlar çok hızlı bağımlılık geliştirir ve bunu içmediğinizde sıkıntı yaşarsınız. Biz bunlara ağrı kesicileri fazla kullanmaktan kaynaklı baş ağrısı diyoruz ve bu ağrı ‘dünya baş ağrısı sınıflandırması’nda da yer alıyor.” şeklinde konuştu.
Migrene botoks ile tedavi
Bir ayda dörtten fazla ağrı kesici alınmamasını ve ağrının artması durumunda ağrı konusunda hizmet veren merkezlere gidilmesini öneren Uludüz, migren ağrısında son zamanlarda öne çıkan botoks uygulaması hakkında da bilgilendirmelerde bulundu.
Doç. Dr. Uludüz, “Botoks aslında ilk zamanlarda kasları felç etmek için kullanılan bir yöntemdi. Daha sonra kozmetik amaçlı kaslara yönelik kullanıma girdi. Ancak botoksun migrendeki etkisi kaslara yönelik değildir; çünkü migrenin nedeni beyin zarı ve damarlarında meydana gelen iltihaptır.” dedi ve şunları ekledi:
“İltihap beyindeki damarların genişlemesine neden oluyor ve beynin arkasında bulunan beşinci ağrı sinirini uyarıyor. Ağrı sinirimiz de beynin her yerine sinyal gönderiyor. Botoks tedavisinde o bağlantı noktalarına uygulama yapıyoruz.
Botoks uygulamasının cilt altında toplam 31 noktaya yapıldığını ifade eden Uludüz, uygulamanın bir nöroloji ya da algoloji uzmanı tarafından yapılmasının önemine dikkat çekti.
Botoks tedavisi, Amerikan İlaç ve Gıda Dairesi Başkanlığı tarafından 2010 yılında onaylandı. Türkiye’de 2012 yılında uygulanmaya başlanan tedavi Sağlık Bakanlığı geri ödeme kapsamında bulunmuyor, ancak hekimin endikasyon dışı form ile talep etmesi durumunda geri ödemesi kabul ediliyor.
“Cerrahi tedaviler kabul edilmiyor”
Cerrahi müdahalenin Dünya Başağrısı Derneği tarafından da kabul edilmediğini belirten Doç. Dr. Uludüz, “Cerrahide, ağrının en fazla olduğu yere müdahale edip, iltihaptan dolayı genişleyen damar ile sinirin birbirine değmemesi için damar ve sinirin arasını açıyorlar. Bu geçici bir tedavi ve botokstan farkı yok. Burada yarar ve zararı iyi görmek lazım. Çünkü cerrahinin geri dönüşümsüz yan etkileri var.” ifadelerini kullandı.
Aşı ile hastalıktan tamamen kurtulmak mümkün olacak
Çalışmalarına 2004 yılında başlanan ve olumlu sonuçlar alınan migren aşısında hastalara “Calcitonin Gene-Related Peptide (CGRP)” maddesi veriliyor ve migrenin ortaya çıkışı engelleniyor.
Uludüz, “Hastalara atak sırasında uyguladığımız bir aşı 2004 yılında ortaya çıktı, 2006 yılında bu aşının koruyucu olup olmayacağı çalışmalarına başlandı. Bu çalışmalarda atak sırasında hastaya verilen CGRP’nin ağrıları geçirdiği saptandı. 2014 yılında hastalığı ortadan kaldırmak için aşı geliştirilme çalışmalarına başlandı. Sonuçları bu yılın Haziran ayında açıklanacak.” dedi.
Aralık ayında açıklanan ön değerlendirme sonuçlarının olumlu olduğunu belirten Doç. Dr. Uludüz, “Migren kronik bir hastalık ve tedavisi ömür boyu sürüyor. Şu anda yapılan araştırmalara göre bu aşı ayda bir yapılarak hastalık ile mücadele ediliyor. Ancak üç-altı ay ya da bir yıl etkili olacak hâle getirilmesi için çalışmalar devam ediyor.
Yani bu aşı; seyrek atak yaşayanlarda atak sırasında, tekrarlayan ve sık görülen ağrılarda ise aylık olarak hastaya uygulanabilecek koruyucu bir tedavi.” açıklamalarında bulundu.
