MEDİMAGAZİN - Metformin, tip 2 diyabet için birinci basamak bir ilaçtır. Giderek artan kanıtlar, metforminin faydalarının diyabetin çok ötesine uzandığını ve sağlıklı yaşlanmayı destekleyebileceğini göstermektedir. Bununla birlikte, daha önceki gözlemsel çalışmalar önyargılı olabilirken, uzun ömürlülükte metforminin klinik denemeleri devam etmektedir ve bazı genetik çalışmalar metforminin kanser ve Alzheimer hastalığı gibi yaşlanmayla ilgili diğer hastalıklara karşı koruyucu etkileri olabileceğini öne sürmüştür.
Metforminin sağlıklı uzun ömürlülükteki rolünü ele almak için araştırma ekibi, büyük bir kohort çalışmasında genetik (yani ilaç-hedef Mendel randomizasyonu) kullanarak metforminin yaşlanmanın biyobelirteçleri üzerindeki hedefe özgü etkisini araştırarak bu araştırma sorusunu araştırmaya koyuldu.
Araştırma yöntemleri ve bulgular
Çalışmaya UK Biobank'tan geçerli genomik ve fenotipik verilere sahip 321.412 beyaz İngiliz katılımcı dahil edildi. Araştırmacılar, kronolojik yaş ve dokuz klinik belirteçten türetilen fenotipik yaş ve lökosit telomer uzunluğu (LTL) dahil olmak üzere ilgilenilen yaşlanma ölçütlerini türetmiştir.
Metforminin yaşlanma biyobelirteçlerindeki hedefe özgü etkisini değerlendirmek için araştırmacılar, Genotip-Doku İfadesi (GTEx) projesi ve UK Biobank'tan elde edilen verileri kullanarak metforminle ilgili protein kodlayan genlerdeki varyantları ilgili istatistiksel yaklaşımlarla (yani Mendelian randomizasyon ve kolokalizasyon) tanımlamıştır. Araştırmacılar ayrıca, UK Biobank'ta eğilim skoru eşleştirmesi yoluyla sadece metformin kullananların yaşlanma biyobelirteçlerini diğer antidiyabetik ilaç kullanıcılarıyla karşılaştırmak için geleneksel bir gözlemsel tasarım kullandılar.
Araştırma ekibi, metformin hedefi GPD13 tarafından indüklenen glikolize hemoglobin (HbA1c) düşüşünün daha genç fenotipik yaş ve daha uzun LTL ile ilişkili olduğunu, AMPKγ2 (PRKAG2)4'ün ise sadece daha genç fenotipik yaş ile ilişkili olduğunu bulmuştur. Bu etkiler kısmen metforminin glisemik özelliğinden kaynaklanıyor olabilir. Genetik analizlerden elde edilen bu bulgular, eğilim skoru eşleştirme analizleri ile desteklenmiştir.
Metformin, bilinen bir güvenlik profiline sahip oldukça uygun fiyatlı bir ilaçtır ve uzun süredir DSÖ Temel İlaçlar Model Listesinde yer almaktadır. Bu ilaç-hedef Mendel randomizasyonu, bu güvenli ve uygun fiyatlı ilacın sağlıklı yaşlanmanın teşviki için yeniden kullanılmak üzere daha fazla araştırılmasını teşvik eden genetik kanıtlar sağlamaktadır.
HKUMed Halk Sağlığı Okulu Araştırma Görevlisi Dr. Luo Sha "Giderek artan kanıtlar, metforminin etkisini glisemikten bağımsız yollarla da gösterebileceğini göstermektedir. Büyük veri yaklaşımları ve farklı omik yöntemler kullanılarak metforminin etki mekanizmalarının daha iyi anlaşılması ve yeniden konumlandırma potansiyelinin değerlendirilmesinin iyileştirilmesi gerekmektedir." diyor.
Bulgular, hazırlık aşamasında olan ve metforminin uzun ömürlülükteki rolünü değerlendirmek için ABD Gıda ve İlaç Dairesi tarafından onaylanan ilk yaşlanma karşıtı çalışma olan TAME (Targeting Aging with Metformin) denemesinin sonuçlarının habercisi olabilir.
HKUMed Halk Sağlığı Okulu Yardımcı Doçenti Dr. Ryan Au Yeung Shiu-lun ise "Çalışmalarımız, ilaçların yeniden konumlandırılması fırsatlarının değerlendirilmesinde büyük ölçekli epidemiyolojik çalışmaların ve genomik verilerin kullanılmasının yararını göstermiştir. Bu çalışma gibi genetik doğrulama çalışmaları, sonraki klinik çalışmaların başarı oranını artırmaya yardımcı olacaktır." dedi.
Bulgular The Lancet Healthy Longevity dergisinde yayımlandı.
