Kırım Kongo Kanamalı Ateşi yayılıyor mu?

Erzurum'da iki kişide Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı tespit edilmesinin ardından, karantinaya alınan 5 sağlık personelinin birinin hayatını kaybetmesi, 'kene' paniğine yol açtı. Hayvanlardan kenelere, kenelerden de insanlara bulaşan KKKA virüsü, hayvanları etkilemiyor ancak geç farkedilmesi halinde insanlarda ölümcül olabiliyor. Üzerinde bilimsel çalışmalar yapıldığı halde halen aşısı bulunmayan KKKA'yı uzmanlara sorduk: Kene vakalarında artış mı var.

"Eskiden de vardı ama farkına varılmamıştı"
Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Zati Vatansever:
"Bu kene ülkemizde eskiden beri vardı ve büyük olasılıkla farkına varılmayan sayıda da KKKA olguları vardı. Ancak son yıllarda özellikle bu kenenin sayısındaki inanılmaz artış insan-kene temasını yüksek oranlara çıkarmış ve buna bağlı olarak KKKA büyük bir salgın şeklinde görülmeye başlanmıştır. Bu kene türünün de baskın hale gelmesinde büyük olasılıkla çok uzun bir süreç içinde doğada yaşanan canlanma yatmaktadır. Doğal alanlarda ağırlıklı olarak sığırların otlatılıyor olması özellikle bu kenenin çoğalabilmesi için ideal şartları oluşturmuştur. KKKA virüsü doğanın bir parçasıdır, bunu kene üretmez, taşır. KKKA genelde Türkiye'de görülüyor çünkü Türkiye, hastalık taşıyan kene için uygun yaşam alanlarına sahip. "

"Hastanelerin iş yoğunluğu kazaya neden olabilir"
Türkiye Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanlık Derneği Başkanı Prof. Dr. Hakan Leblebicioğlu :
Kırım kongo kenelerle bulaşıyor. Özellikle yaygın illerde kanamalı bir hasta varsa KKKA'yı düşünmek lazım. Kan alırken dikkat etmek gerekiyor. Sağlık çalışanları yoğun bir iş yükü altında çalışıyor ve bu tür kazalar olabiliyor ama olmaması için önlem alınması gerekiyor. Ateş, halsizlik, kırıklık ve daha sonraki aşamada kanama olabiliyor. Vücuda giren virüs sayısı önemli. Temas halinde kenenin acilen çıkartılması gerekiyor. Bazı vakalar belirtisiz olarak seyredebiliyor ve her kene KKKA olmayabilir.

"Türkiye'de 2002'den sonra görülmeye başlandı"
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Recep Öztürk:
Bu virüs ülkemizde 2002'den sonra dikkatimizi çekmeye başladı. İl sayısında artış oldu ama Türkiye'de hiçbir zaman patlama olmadı. Afrika-Avrupa arasında göç yolu bulunan bazı kuşlarda virüse rastlanması kuşların virüsün kıtalararası geçişini sağlamış olabileceği fikrini doğurdu. İnsanlara kene ısırığıyla veya enfekte hastalarla temas yoluyla bulaşır. Sağlık çalışanlarına bu konuda sürekli eğitimler verilir. Muayene sırasında hastanın burnu fışkırarak kanar ve o sırada hastayla ilgilenen kişi gözlük takmadıysa bulaşma meydana gelir. Sağlık personeline sürekli maske takmaları, eldiven kullanmaları önerilir. Genelde iğne batması gibi kaza durumlarda hastanede bulaşabiliyor.

"Kene ilaçlamaya karşı direncini arttırıyor"
Ondokuz Mayıs Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mustafa Açıcı
Halk arasında böcek ilacı olarak bilinen insektisitler, gelişigüzel yapılıyor. İlaçlama, kenelerin aktif olduğu rutubetli ve sıcak havalarda yapılmalı. Kontrolsüz yapılan ilaçlama, kenenin direnç kazanmasına neden olabilir. Her yere gelişigüzel ilaç sıkarsanız yarın kene veya başka bir parazitin popülasyonunu engelleyecek ilaç da bulamazsınız. Zararsız dediğimiz keneler de aslında zararlı. Enfeksiyon etkenlerini, virüsleri ve bakterileri çok az oranlarda taşıyorlar.

"İnsanların aşırı kendine güveni virüsleri bulaştırıyor"
Laboratuvar Koordinatörü Doç. Dr. Kenan Keskin:
Kenenin, insanla temasının sağlandığı anda çıkarılması ile hastalık görülmez. Kan emeci olan kenenin bıraktığı yumurta sayısı, hastalığın tedavi edilebilirliği açısından önemli. KKKA'nın insandan insana bulaşması, daha çok kan ve salgı, salya, tükrük, serum yoluyla oluyor. Sağlık teknisyeninin ölümüne yol açan vakanın sebebi de budur. Muhtemelen hasta erken dönemde gelmiştir ve farkedememişlerdir. Hastane personeli bu konularda eğitiliyor. Eldivensiz iş yapmamaları anlatılıyor ancak maalesef insanımızın aşırı ve gereksiz kendine güveni bu tür virüslerin bulaşmasına neden oluyor."