2002'den bu yana 4 kat artarak 36 milyar liraya çıkan sağlık harcamalarının önüne geçmek isteyen hükümet, muayene katılım paylarına zam yaptı.
İlaç masraflarının önüne geçmek için de reçete parası getirildi. Yeni düzenlemeye göre; devlet (2. basamak), eğitim-araştırma ve üniversite hastanelerinde (3. basamak) alınan katılım payları eşitlendi. Daha önce hiçbir ücret talep edilmeyen sağlık ocakları ve aile-kurum hekimlerinde (1. basamak) ilaç yazdırmak da paralı oldu. Artık bütün sigortalılar (SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı), özel hastaneye 12; devlet, eğitim-araştırma ve üniversite hastanelerine ise 5 lira ödeyecek. Memurların katılım payları maaşlarından kesilecek. Birinci basamak sağlık kuruluşlarında ilaç yazdıranlardan eczaneye gittiklerinde 2 lira kesilecek. Yeşil kartlılar sağlık ocağı, aile-kurum hekimi, devlet ve üniversite hastanelerine ücretsiz muayene olacak. Ancak 1. basamakta ilaç yazdırırlarsa eczaneye 2 lira, 2. ve 3. basamakta yazdırırlarsa 8 lira ödeyecekler.
'Tedavide Katılım Payının Uygulaması Hakkında Tebliğ' Resmî Gazete'nin dünkü sayısında yayımlandı. Hasta dernekleri, 1 Ekim'de başlayacak uygulamayı eleştiriyor: "Devlet hastanesine giden vatandaş bile artık hasta olsa bile sağlık kurumlarına gitmek için iki kere düşünecek." Hasta Hakları Aktivistleri Başkanı Orhan Demir, vatandaşın zamlardan sonra rahat sağlık hizmeti alamayacağını söyledi. Devletin vatandaşa sağlık hizmeti vermek için yüksek primler aldığını belirten Demir, "Buna rağmen tek taraflı alınan kararla bu fiyatları vatandaşın karşısına getiriyor. Bundan sonra ciddi sağlık sorunları olanlar bile hastanelere gidemeyecek. Hastalıkların tespiti ve iyileşme süresi uzayacak." uyarısında bulundu. Demir, Anayasa'ya aykırılık varsa uygulamanın iptali için dava açabileceklerini de aktardı. Özel Hastaneler ve Sağlık Kuruluşları Derneği Genel Sekreteri Cevat Şengül de düzenlemenin büyük bir haksızlık olduğunu ifade ederek, "Bu, hükümetin sağlıkta yaptığı tüm olumlu işlere vurulan en büyük darbedir. Vatandaşın sağlık hakkı elinde alınıyor. Bir şekilde vergilendirmeye gidiliyor." dedi.
ACİL DURUMLARDA ALINMAYACAK
Hastanelerde her bir poliklinik muayenesinde ayrı katılım payı alınacak. Ancak acil durumlarda hastalardan bu ücret istenmeyecek. Tüp bebek tedavisinde ilk denemede yüzde 30, ikinci denemede yüzde 25, embriyo dondurma işlemi için yüzde 30 katılım payı talep edilecek. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında yer alanlardan vücut dışı protez ve ortezlerde yüzde 20, yeşil kartlılardan yüzde 10 katılım payı alınacak. Afet ve savaş halinde sağlanan sağlık hizmetleri, diyaliz tedavisi görenler, kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri, organ, doku ve kök hücre nakli, sağlık kurulu raporu alan memurlar ile şehit yakını ve gazilerden payı alınmayacak. Katılım payı daha önce özelde 10 TL, üniversitede 6, eğitim-araştırmada 4, devlet hastanelerinde 3 lira idi. Danıştay'a açılan davadan sonra tüm sağlık kuruluşlarında bu rakam Temmuz 2009'da 2 liraya indirilmişti.
Sağlık ocaklarında ilaç yazdırma oranı yüzde 95
Muayene katılım paylarının artırılmasındaki temel faktörlerinde biri artan ilaç masrafları. Bu yıl 14 milyar TL'yi aşacağı tahmin edilen ilaç giderleri en çok sağlık ocaklarında yazılan çoklu reçetelerle artıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu yılda yaklaşık 250 milyon lira reçete bedeli ödüyor. Bunların yarısı sağlık ocaklarında yazılıyor. Tüm sağlık kuruluşlarında her 100 hastanın 70'ine reçete yazılırken, sağlık ocaklarında bu oran yüzde 95'lerde. AB'de ise bu oran yüzde 25-30'larda. Gereksiz ilaç kullanımı bu hızla giderse 2020 yılında Türkiye'nin ilaç tüketiminin yıllık 30 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor. Düzenleme ile devletin 2 milyar lira kaynak sağlaması amaçlanıyor.
ZAMAN
İSA YAZAR, ÇAĞLAR AVCI ANKARA İSTANBUL