MEDİMAGAZİN - Güney Avustralya Üniversitesi (UniSA) araştırmacıları tarafından yürütülen çığır açıcı bir çalışma, bunama için daha önce göz ardı edilen bir risk faktörüne ışık tuttu: dalgalanan kan basıncı.
Cerebral Circulation - Cognition and Behavior dergisinde yayınlanan araştırma, gün içinde ve uzun süreler boyunca kan basıncındaki değişimler ile yaşlılarda demans ve vasküler sorun riskinin artması arasında güçlü bir bağlantı olduğunu ortaya koydu.
UniSA'nın Bilişsel Yaşlanma ve Bozukluk Nörobilim Laboratuvarı'nda (CAIN) doktora adayı olan başyazar Daria Gutteridge, bulguların önemini vurguladı. Yüksek tansiyon uzun zamandır demans için bir risk faktörü olarak tanımlanırken, çalışma klinik tedavilerde genellikle göz ardı edilen dalgalı kan basıncının kritik etkisini vurguladı.
Gutteridge şunları söyledi: "Kan basıncı kısa ve uzun olmak üzere farklı zaman dilimlerinde dalgalanabilir ve bu durum demans ve kan damarı sağlığı riskini artırıyor gibi görünmektedir. Klinik tedaviler genellikle hipertansiyona odaklanırken kan basıncının değişkenliğini göz ardı etmektedir."
Yüksek kan basıncı değişkenliğin ile bilişsel performans arasındaki ilişki keşfedildi
Demans ya da bilişsel bozukluk belirtisi göstermeyen, yaşları 60 ila 80 arasında değişen 70 sağlıklı yaşlı yetişkin üzerinde yürütülen araştırma, kan basıncının izlenmesini, bilişsel testlerin yapılmasını ve beyin ile atardamarlardaki arteriyel sertliğin ölçülmesini içeriyordu. Çalışma, gün içinde ve günler arasında daha yüksek kan basıncı değişkenliğinin bilişsel performansın azalmasıyla ilişkili olduğunu ortaya koydu. Özellikle, sistolik kan basıncındaki daha yüksek varyasyonlar, kalp hastalığı ile ilişkili bir durum olan arteriyel sertliğin artması ile bağlantılıydı.
"Bu sonuçlar, farklı kan basıncı değişkenliği türlerinin muhtemelen altta yatan farklı biyolojik mekanizmaları yansıttığını göstermektedir. Hem sistolik hem de diyastolik kan basıncı değişkenliği, yaşlı yetişkinlerde bilişsel işlevsellik için çok önemli faktörlerdir," diye ekledi Gutteridge.
Erken bir klinik belirteç olarak kullanılabilir
Bu keşfi özellikle endişe verici kılan şey, gözlemlenen bağlantıların klinik olarak ilgili herhangi bir bilişsel bozukluğu olmayan yaşlı yetişkinlerde bulunmasıydı. Bu durum, kan basıncı değişkenliğinin potansiyel olarak erken bir klinik belirteç veya bilişsel bozukluğa karşı bir tedavi hedefi olarak hizmet edebileceğini ve önleyici müdahale için hayati bir fırsat sağlayabileceğini gösteriyor.
