Doktoru Doktora Kırdırma

Başlığı atarken acaba abartmıyorum diye düşündüm ama sanırım tam olarak bu idi olması gereken başlık. Şu an devlet hastanelerinde olan tam olarak da bu diye düşünüyorum.

Ocak ayı itibari ile döner sermaye inceleme komisyonunda görevlendirildim. Bu aya kadar hastanede hangi hekim arkadaşım kaç puan yapıyor kabaca biliyor ve bazen düşünüyordum şu branş nasıl bu kadar puan yapar diye. Puanları incelerken nasıl olduğunu tam olarak gördüm ve kadın doğumun performans sistemi için en yanlış branş olduğunu anladım. ( özellikle çalıştığınız hastanede tek değil iseniz) Dahiliye, çocuk, genel cerrahi, ortopedi, kardiyoloji, kadın doğum acil nöbetçi hekimi tarafından en çok branşlardır sanırım. Ama benim çalıştığım hastanede ortopedi ve kardiyoloji tek hekim olduğundan icap nöbetleri yok ve en geç gece 12 de ulaşılamaz oluyorlar. Bu branşlar içinde acilde pratisyen arkadaşların hiç dokunmadığı ya da dokunamadığı hasta grubu kadın doğum sanırım. O yüzden icapçı olduğum hafta acayip bir gerginlikle geçiyor. Gece ve gündüz koşturma halindeki branşımda ultrasonu da kendim yapmama rağmen aldığım puanı görünce sinir olmuyor değilim doğrusu. Bu yazıyı ebe eşliğinde doğum kodunu sürekli gündeme getiren bazı arkadaşlar nedeni ile yazmaya karar verdim.

Ebe eşliğinde doğum bakanlığa göre doktor doğum salonunda olsa bile ebe tarafından yaptırılan doğuma verilen isim ya da kod. Puansal karşılığı 75 puan. Normal doğum olarak girilirse (yani doğumu doktor yaptırırsa) 250 veya 350 puan. Şimdi soruyorum;
1-    Bu noktada önemli olan bu işlemi yapmak mıdır? Yoksa bu işlemin olası risklerini ve sorumluluğunu almak mıdır?
2-    Ebe eşliğinde doğum girilirse, doktorun doğumda oluşan komplikasyonlarda (brakial pleksus hasarı, perine yırtığı vs vs) sorumluluğu veya hukuki sorumluluğu ortadan kalkar mı? Yoksa esas sorumlu hukuken yine de doktor mudur?
3-    Doğumu sadece doğum olarak değerlendirip, öncesinde yerine göre 15 saat süren travay takibi ve ebe tarafından şüphelenilen her durumda doktorun aranması ve doktorun bazen koşarak 2 katı çıkması tamamen göz ardı edilmelimidir? 15 saat travay takibi yapılıp doğumun normal olmaması üzerine (bazen tam açık iken) sezeryana alınan hastadan çekilen çile unutulup puanın 150 ye düşmesi ve üzerine sezeyan katsayısından çarpanınızın düşmesine ne denmelidir?
4-    Ebe eşliğinde doğumda kadın doğumcu 75 puan alırken epidural kateter takan anestezi uzmanın girdiği başka kodlarla beraber yaklaşık 300-350 puan alması hak mıdır? (Bütün işi 15 dakikada bitiyor. Sonrasını anestezi teknisyeni takip ediyor.)  

Sanıyorum ki özellikle ilçe hastanelerinin tamamına yakınında ebe eşiliğinde doğum girilmiyor ve bu da hekimler arası tartışmalara neden oluyordur. Ben bir g. cerrah arkadaşla bunu tartıştım. Tartışmanın sonunda hastanın sorumluluğunu alacaksa doğumun kendi adına yatabileceğini ancak problem çıkarsa beni aramamasını söylemem üzerine tarışma sona erdi. Sanırım bu yazıyı okuyan kadın doğumcu arkadaşların çoğu bunları yaşadı.

Kadın doğumun performans ile ilgili esas problemi performans sistemi başlarken, puanlandırmalara kadın doğum camiasının hiç karışmaması sanırım. Çünkü kadın doğumcular muayenehanede kazandıklarından bu günleri hiç düşünmediler. Puan, hiçbirimiz için çok önemli değildi. Ama şu an devir değişti. Düşünün bir kere intrauterin cerrahi (anne rahmindeki bebeğe girişim yapmak) 500 puan. Türkiye’de bu işlemi yapan kaç kadın doğumcu vardır? Yumurtalık ve tüpü çıkarmak 600 küsür puan. ( yarım saatlik iş) Eğer bu işlem 600 puan ise intrauterin cerrahiye en az 2000-3000 puan vermeliler. (hoş yapabileceğimden değil!)  Bu karşılaştırmayı özellikle kendi branşım içinde yapıyorum ki başka arkadaşlar ile polemik oluşmasın.

Kadın doğum uzmanının yaptığı ultrason puanı olarak neden 17 puan girilmelidir. Türkiye’ de radyologların yüzde kaçı kadın doğumculardan daha iyi obstetrik veya transvaginal ultrason yapabilir sizce? Peki neden 2. düzey ultrason için ayrı bir kod yoktur. Doktorun en az yarım saatini alır bazen bebeğin pozisyonuna göre bu süre bile yetmez. Ayrıntılı ultrason için ayrı bir puan yoksa bebekteki sakatlığı görmemek doktor hatası olarak mı kabul edilmelidir? (Bu durum bir günde en az 70-80 hastaya bakmak durumunda bırakılan radyolog arkadaşlar içinde geçerli)

Yazıyı yazmak istediğimi editöre bildirirken aklımda çok farklı şeyler vardı ama yazmaya başlayınca çok değişti. Bütün doktor arkadaşlara sesleniyorum. Bu sistem, tamamen, doktorun doktorun puanına göz diktiği ve bu yüzden sürtüştüğü bir sistem haline gelmiştir. Bakanlık bizi birbirimiz üzerinden denetleyip kırdırmaya çalışmakta ve bunu başarmaktadır. Ancak bazı doktor arkadaşların puan kodlarını girerken yaptığı etik dışı işleri ve uygunsuz tedavi kodlarını gördükçe bize müstahak diyorum.


Dr. A.Y.