MEDİMAGAZİN - Sinirbilim gibi dinamik bir alanda, keşifler genellikle devrimsel olmaktan ziyade evrimseldir. Yine de yeni bir keşif bilim camiasında şok etkisi yaratıyor. Lozan Üniversitesi (UNIL) ve Cenevre'deki Wyss Biyo ve Nöromühendislik Merkezi'nden araştırmacılar tarafından yapılan bu son çalışma, beyin hücrelerinin iki ana ailesi olan nöronlar ve glial hücreler arasında var olan yeni bir hibrit hücre tanımladı.
Tarihsel olarak nöronlar, geniş ağları aracılığıyla bilgi aktarımından sorumlu olan beynin birincil iletişimcileri olarak kabul edilmiştir. Onlara yapısal ve enerjik destek de dahil olmak üzere çok sayıda sorumluluğu olan glial hücreler yardımcı olmaktadır. Bu glial hücreler arasında astrositler, bilgi alışverişinin gerçekleştiği sinapslarla olan yakın ilişkileri nedeniyle birçok tartışmaya konu olmuştur. Bununla birlikte, sinaptik iletimdeki potansiyel aktif rollerine ilişkin önceki çalışmalar sonuçsuz kalmıştır.
Uzun süren bir tartışmanın anahtarını açığa çıkarmak
Bu keşif, bir astrositin özelliklerini birleştiren ve aynı zamanda sinaptik iletim için gerekli mekanizmalara sahip olan yeni bir hücre tipini tanımlayarak yıllar süren tartışmayı çözdü.
UNIL'de Yardımcı Doçent ve çalışmanın eş direktörü olan Dr. Ludovic Telley, "Tek hücreli transkriptomik yaklaşımlar, glutamatın hızlı salgılanması için gerekli olan transkriptlerin astrositik profiline sahip hücrelerde varlığını göstermiştir" dedi.
Yeni işlevsel hücrelerin rolünün ortaya çıkarılması
Ekibin araştırması sadece tanımlamayla sınırlı kalmadı. Bu hücrelerin işlevselliğini doğrulamak için, glutamat salınım modellerini gözlemlemek üzere gelişmiş görüntüleme tekniklerini kullandılar. Sonuçlar şaşırtıcıydı.
UNIL'de fahri profesör ve çalışmanın bir diğer eş direktörü Andrea Volterra, "Sinapsları andıran bölgelerde hızla glutamat salgılayan bir astrosit alt grubu tespit ettik" diyor.
Dahası, yeni bulunan bu hücreler nöral devrelerin düzenlenmesinde hayati bir rol oynuyor. Çalışmanın başyazarı Roberta de Ceglia, "Nöronal aktiviteyi modüle ediyor ve nöronların iletişim ve uyarılma seviyesini kontrol ediyorlar" diyor.
Beyin bozuklukları için çıkarımlar
Bu keşfin daha geniş etkileri, beyin işlevselliğini anlamanın çok ötesine uzanıyor. Araştırma ekibi, hibrit hücreler ile beyin patolojileri arasında bağlantılar buldu. Bu astrositlerdeki bozulmalar hafıza konsolidasyonunu etkiliyor ve epilepsi gibi durumları şiddetlendiriyor. Hücreler ayrıca Parkinson hastalığı için potansiyel terapötik yollar sunuyor.
Bu yeni keşfin potansiyelini değerlendiren Andrea Volterra şu sonuca varıyor: "Nöronlar ve astrositler arasında artık yeni bir hücre türüne sahibiz. Bundan sonraki çalışmalarımız, Alzheimer hastalığındaki hafıza bozukluğuna karşı koruyucu rolünü ve diğer alanlardaki işlevini daha derinlemesine araştıracak."
