Bu yılki astım mesajı: 'Astım Tedavisindeki Boşlukları Kapatmak'

Akciğer Sağlığı ve Yoğun Bakım Derneği (ASYOD) 3 Mayıs Dünya Astım Günü dolayısıyla bir bildiri yayımladdı. 

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre tüm Dünya’da 339 milyondan fazla astım hastası olduğu belirtilen bildiride Türkiye'de ise yaklaşık 4 milyon astım hastası olduğu belirtildi.

Kronik hava yolu hastalıkları son yıllarda giderek arttığı vurgulanan bildiride Küresel Astım İnisiyatif Organizasyonu (GINA) tarafından bu yılın Dünya Astım Günü temasının “Astım Tedavisindeki Boşlukları Kapatmak” olarak belirtilirken şunlar ifade edildi:

Bu yılki temanın ortaya koyduğu davetin amacı uluslararası solunum kuruluşlarını astım tedavisindeki boşlukları belirlemek ve bu boşlukları kapatmak için yenilikçi çözümler üretmek amacıyla hekimler, hastalar ve sağlık hizmeti sunucularını birlikte çalışmaya teşvik etmektir.

Sağlık hizmeti sunucuları arasında astım bilgi ve farkındalığının yüksek olması, birinci ikinci ve üçüncü basamak sağlık kuruluşları arasında iletişimin iyi olması bu boşlukları kapatmaya yardımcı olacaktır. Reçete edilen inhaler ilaçlara uyum ve cihaz kullanma becerileri izlenmeli, astımlı hastaların eğitimi sağlanmalıdır. Bu sayede kontrolsüz astım tedavisi için yapılan sağlık harcamaları da azalacaktır.

Astım nasıl bir hastalıktır?

Astım; göğüste sıkışma hissi, hırıltı, hışıltı, nefes darlığı ve öksürük gibi çeşitli yakınmalarla seyreden değişken hava akımı kısıtlanması ile karakterize kronik bir hava yolu hastalığıdır. Yakınmaların şiddeti ve yoğunluğu zaman içinde değişkenlik gösterir. Astım her yaşta görülebilen bir hastalıktır. Viral solunum yolu enfeksiyonları, alerjenler, irritanlar, hava değişimi gibi faktörler tetikleyici rol oynar.  Çocuklarda astım genellikle alerji ile ilişkilidir, ancak erişkin yaşta başlayan astım daha az alerjiktir. Yakınmalar ve hava yolu kısıtlanması kendiliğinden ya da medikal tedavi ile iyileşir.

Astım tedavisi hakkında bilmemiz gerekenler

Astım genellikle düşük doz inhaler steroidlerle (kortizon) kontrol altına alınabilir. Hastaların yaptığı en önemli hatalardan biri kortizon içerdiği endişesiyle bu ilaçları kullanmak yerine kısa etkili kurtarıcı dediğimiz bronş açıcı ilaçları çok fazla kullanmalarıdır. Akciğerde mikrobik olmayan iltihabın tedavi edilebilmesi için inhaler yolla alınan kortizon içeren ilaçlar astım tedavisinin temelini oluşturur. Astım kronik bir hastalıktır ve tek başına bronş açıcı ilaçlarla tedavi edilmesi mümkün değildir. Bu ilaçların yılda 3 kutu ve üzerinde kullanılması ciddi atak geçirme, yılda 12 kutu ve üzerinde kullanılması ise ölüm riski ile ilişkilendirilmiştir.

Hastalığı kontrol altında tutmada hekim hasta işbirliği, hasta eğitimi çok önemlidir. Hastalar kendi hastalıkları ile başa çıkabilmeyi, hastalığını yönetmeyi ve ne zaman hekime başvuracağını iyi bilmelidir. Kendilerine reçete edilen inhaler ilaçları doğru teknikle ve düzenli kullanmaları gereklidir. Risk faktörlerinden kaçınma, sağlıklı ve dengeli beslenme, sigara bırakma, düzenli fiziksel aktivite hastalık kontrolünde önemli rol oynar. Hastalık iyi kontrol altındaysa, astımlılar egzersiz yapabilir hatta ağır spor dahi yapabilirler.