MEDİMAGAZİN - Belfast Sağlık ve Sosyal Bakım Vakfı ve İrlanda Kraliyet Cerrahlar Koleji doktorları tarafından yürütülen ve en ağır kalp krizi türünün oranlarına ilişkin çığır açan bir çalışmada, rahatsız edici bir eğilim tespit edildi. 2013-2018 yılları arasında İrlanda adasındaki hastanelere başvuran 10.528 hastanın verilerini analiz eden araştırma, Pazartesi günleri ST-segment yükselmeli miyokard enfarktüslerinde (STEMI) önemli bir artış olduğunu ortaya koyarak bu olguya "Mavi Pazartesi" lakabını kazandırdı.
Haftanın başında en yüksek insidans kaydedildi
STEMI, büyük bir koroner arterin tamamen tıkanmasıyla ortaya çıkar ve kalpte kalıcı hasarı önlemek için acil tıbbi müdahale gerektirir. Çalışmanın bulguları, STEMI kalp krizi oranlarının çalışma haftasının başlangıcında belirgin şekilde daha yüksek olduğunu ve Pazartesi gününün en yüksek insidansı kaydettiğini gösterdi. Şaşırtıcı bir şekilde, analiz Pazar günleri de beklenen seviyeleri aşan yüksek STEMI oranlarını ortaya koydu.
Kalp krizi ve pazartesi günlerini ilişkilendiren önceki çalışmalar uyku-uyanıklık döngüsünü yöneten vücudun sirkadiyen ritminin etkisini ima ettiğinden, araştırmacılar bu "Mavi Pazartesi" fenomeninin arkasındaki kesin neden konusunda şaşkınlıklarını sürdürüyor.
"Çalışma haftasının başlangıcı ile STEMI kalp krizlerinin oluşumu arasında istatistiksel korelasyon var"
Belfast Sağlık ve Sosyal Bakım Vakfı'ndaki çalışmaya öncülük eden önde gelen kardiyologlardan Dr. Jack Laffan, çalışma haftasının başlangıcı ile STEMI kalp krizlerinin oluşumu arasındaki istatistiksel korelasyonu vurguladı. Dr. Laffan şunları söyledi:
"Bu örüntü daha önce de gözlemlenmiş olsa da hala merak konusu olmaya devam ediyor. Nedeni muhtemelen çok faktörlü olsa da, önceki araştırmalara dayanarak, sirkadiyen bir unsurun varlığını makul bir şekilde varsayabiliriz."
Daha fazla hayat kurtarılabilir
Çalışmayı yorumlayan İngiliz Kalp Vakfı (BHF) Tıbbi Direktörü Profesör Sir Nilesh Samani, kalp krizi ve tetikleyicilerine ilişkin anlayışımızı derinleştirmek için araştırmaların sürdürülmesinin önemini vurguladı.
Samani şunları söyledi: "Birleşik Krallık'ta her beş dakikada bir kişi yaşamı tehdit eden bir kalp krizi nedeniyle hastaneye kaldırılıyor. Bu nedenle, tıp uzmanlarının bu ölümcül durumu daha iyi anlamalarını ve gelecekte daha fazla hayat kurtarmalarını sağlayacak şekilde, haftanın belirli günleriyle ilişkili spesifik faktörleri ortaya çıkarmaya yönelik araştırma çabaları büyük önem taşımaktadır."
Bilim camiası bu şaşırtıcı örüntüye ışık tutmaya çalışırken, gelecekteki araştırmaların sağlık çalışanlarının çalışma haftasının başlangıcında STEMI kalp krizi riskini azaltmalarını sağlayarak sonuçların iyileşmesine ve daha fazla hayatın kurtarılmasına yol açması umuluyor.