Kalp ve astım hastalarını bekleyen "sıcak" tehlike

MUĞLA (İHA) -Özel Marmaris Hastanesi Başhekimi Opr. Dr. Ünsal Aybek, 'sıcak acilleri ve korunma yolları’ hakkında bilgi verdi. Aybek, sıcak acillerinin vücudun ısı merkezinde hasara yol açtığını, bunlar içinde en önemlisinin sıcak çarpması olduğunu ifade etti. Sıcak çarpmalarında vücut ısısının tehlikeli olarak arttığını belirten Aybek, "Isı düzenleyici mekanizmanın bozulması neticesinde vücut ısısı tehlikeli şekilde yükselir. 40,6 dereceye kadar ulaşan ısı, beyin hücreleri ve kan damarları başta olmak üzere hücrelerde hasara sebep olur" dedi.

Aybek, ağır, hazmı güç gıdalar yerine meyve ve sebze yenilmesini tavsiye etti. Özellikle yaşlıların ve kalp hastalarının sıcak havalara dikkat etmesini isteyen Aybek, "Bol sıvı tüketilmeli. Kıyafet seçimi de önemli. Açık renk ve pamuklu giysiler tercih edilmeli. Ayrıca öğle saatleri gibi günün sıcak saatlerinde kalp hastaları mümkünse dışarı çıkmamalı" diye konuştu.

Dr. Aybek, sıcaklığın 32 derece, nemin ise yüzde 60'ın üzerinde olduğu durumlarda görülen sıcaklık sendromlarına yaşlılarda, damar setliği ve kalp yetersizliği olanlarda, şeker hastalarında, alkoliklerde ve idrar söktürücü ilaç kullananlarda daha sık rastlandığını söyledi. Aybek, "Sıcak sendromları, organizmanın henüz sıcaklara uyum sağlayamadığı, sıcak dalgasının ilk günlerinde daha fazla görülür ve daha tehlikelidir" dedi.

SICAK ÇARPMASININ ÇEŞİTLERİ
Aybek, sıcak çarpmalarının ikiye ayrıldığını vurgulayarak şunları söyledi:
"Sıcak çarpması ikiye ayrılabilir. Bunlardan klasik ( pasif ) sıcak çarpması: Genellikle sıcak hava dalgalarında görülür. Çok yaşlı, çok genç veya güçsüz kişiler, kronik hastalığı olanlar (diabet, kalp yetmezliği vs), alkolikler, diüretik ve trankilizan kullananlar etkilenirler. Sıcak havanın etkisiyle meydana gelen aşırı terleme ve dehidratasyon sonucunda klasik sıcak çarpması görülür."
İkinci çeşit sıcak çarpmasının egzersize bağlı sıcak çarpması olduğunu anlatan Aybek, "Genellikle genç ve sağlıklı kişilerde (atlet, asker gibi) görülür. Aşırı sıcak ve nemli havada egzersiz yapıldığında, özellikle dış ortamın ısısı vücut ısısına yaklaşmış ve nem oranı yüzde 60 civarında seyrediyorsa sıcak çarpması meydana gelir" dedi.

BELİRTİLER VE YAPILMASI GEREKENLER
Ünsal Aybek, sıcak çarpmasının belirtileri hakkında şunları bildirdi:
"Sıcak çarpması sonucunda kişide zihin karışıklığı, (konfüzyon), huzursuzluk, taşkınlık (deliryum), koma, hızlı değişen nabız, hızlı solunum ve 40,6 derecenin üzerinde vücut ısısı gibi belirtiler baş gösterir. Hastanın soluk yolunun açıklığı ve devamlılığı sağlanmalı ve oksijen verilmeli. Oksijen hastanın durumuna göre ayarlanabilirse de, yüksek yoğunlukta ve geri dönüşsüz maske ile verilmesi uygundur. Hasta serin ve gölgelik bir ortama alınır. Üzerindeki elbiseler çıkartılır. Başı yükseltilir. Bilinci kapalı ise yan yatar pozisyon verilir. Hasta acilen ve hızla soğutulur. Bunun için iki soğutma yöntemi birden kullanılır. Hastanın vücudu ılık musluk suyu ile silinir veya bu suda ıslatılmış havlu ya da çarşafla sarılır. Varsa vantilatör veya ambulansa alınmışsa havalandırma çalıştırılır, ya da kapı pencere açılarak cereyan yaptırılır. Kısa aralıklarla hastanın rektal ateşine bakılır. Vücut ısısı 39° C dereceye düştüğünde soğutma işlemlerinden birine hemen son verilir ve ateş düşene kadar sadece bir soğutma işlemi uygulanır. Vücut ısısını birden bire 37° C ye düşürürseniz, ısı düzenleme mekanizmalarını bozar ve ölüme sebep olabilirsiniz. Elimizde buz paketleri varsa, hastanın koltuk altlarına, kasıklarına, boynuna ve başına küçük havlulara sardıktan sonra konabilir."